Shark Nguyễn Hòa Bình gợi ý 4 phương cách chuyển đổi số cơ bản cho các SMEs, đề cao phương cách đi tìm 'tri kỷ'
Theo Shark Nguyễn Hòa Bình, với các SMEs ít nguồn lực, có thể dùng 1 trong 4 cách sau khi muốn chuyển đổi số: dùng các phần mềm miễn phí, tìm doanh nghiệp tư vấn, 'săn' giám đốc công nghệ và cuối cùng là tìm 'tri kỷ’. Trong đó ông đánh giá cao nhất cách thứ tư.
"Có một câu hỏi là ‘có doanh nghiệp nào tại Việt Nam đang tồn tại loại hình kinh doanh mà không cần chuyển đổi số không?’. Theo đó, dù não tôi đã hoạt động hết công suất, song trong vòng 5 phút tôi vẫn không tìm ra câu trả lời.
Thực ra, lúc đầu tôi có nghĩ đến một mô hình chùa chiền, nhưng sau đó tôi lại tự phản tỉnh khi nhớ ra câu chuyện chùa Ba Vàng. Lúc xảy ra scandal, nhà sư lên mạng livestream, họp báo online luôn, có cả vạn người theo dõi. Đấy là ví dụ về chuyển đổi số", Shark Nguyễn Hòa Bình đã mở đầu như thế trong phiên thảo luận Chuyển đổi số hay là chết tại Hội thảo Shark Tank năm 2019.
Theo ông Bình, chuyển đổi số không phải cái gì quá phức tạp hay hoành tráng, mà chỉ thông qua những hành vi cực kì nhỏ. Theo định nghĩa thì chuyển đổi số là sự ứng dụng liên tục các công cụ số vào mọi mặt kinh doanh của doanh nghiệp. Cách đây gần 10 năm, có lần ông Bình bị CSGT phạt và họ cũng bắt đầu dùng Zalo để chuyển ảnh của trạm bắn tốc độ lên trạm sau thổi phạt. Đó là chuyển đổi số!
Và để đơn giản hơn, Shark Nguyễn Hòa Bình đã đưa ra 4 phương cách chuyển đổi số cơ bản mà các SMEs có thể dùng. Các SMEs có thể nhìn vào nguồn lực và nhu cầu của bản thân để chọn gợi ý phù hợp.
Thứ nhất là dùng nền tảng/dịch vụ/phần mềm online sẵn có. Đó có thể là phần mềm điều hành, giao việc giúp lãnh đạo không phải gọi điện thoại để chuyển giao thông tin hay giao việc bằng miệng cho nhân viên nữa.
"Nhưng có một điểm mấu chốt: muốn chuyển đổi số theo cách này thành công thì quản lý doanh nghiệp cần phải tự dùng chúng, tự khám phá các phần mềm hỗ trợ doanh nghiệp. Lãnh đạo phải làm gương và khi tự mình sử dụng, thì chúng ta mới biết được những ưu nhược điểm của các phần mềm miễn phí đó, nhằm phát huy điểm mạnh và hạn chết điểm yếu.
Thường các phần mềm đấy được thiết kế để cho bất kì ai cũng có thể sử dụng được. Những lãnh đạo doanh nghiệp Việt thông minh giỏi giang mà chẳng lẽ không biết dùng những phần mềm đấy. Chúng thường rất đơn giản, có khi dùng còn dễ hơn cả dùng tủ lạnh thông minh", Shark Bình nhắc nhở.
Nhiều công ty bắt đầu từ tổng thể, bắt đầu với hệ thống lớn có thể là ‘siêu to khổng lồ’ - như VNG, nhưng vẫn gãy như thường. Thế nên, các SMEs đừng ngại khi mỗi nơi sử dụng 1 ứng dụng khác nhau bởi mỗi bộ phận có một chức năng và cách thức quản lý khác nhau, chỉ cần chúng ta tìm được cách liên thông chúng.
Thứ hai là tìm đối tác để chuyển đổi số, tức tìm một doanh nghiệp chuyên tư vấn về chuyển đổi số đến tư vấn. Nhưng phương cách này rất khó thành công vì chúng ta rất dễ tìm phải chuyên gia lởm. Lúc đó thì tiền mất tật mang! Ngoài ra, con đường này chỉ phù hợp với các doanh nghiệp vừa và lớn, không phù hợp với các startup hay doanh nghiệp nhỏ.
Thứ ba là ‘săn’ giám đốc cao cấp về công nghệ - CTO. Ví dụ như lần sang Mỹ tham dự APEC năm 2014, ông Bình được biết là Tổng thống Barack Obama cũng có giám đốc công nghệ riêng. Nếu được, các SMEs hãy tìm lấy một CTO để người có có thể sát cánh với doanh nghiệp trong việc chuyển đổi số. Tuy nhiên, đây cũng không phải là một giải pháp tối ưu cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, bởi lương của các CTO hiện tại ở thị trường Việt đang rất cao.
Thứ tư, khi không thể dùng 3 phương cách nói trên, thì ta tìm 'tri kỷ' hỗ trợ ta chuyển đổi số. Vậy 'tri kỷ' là ai? 'Tri kỷ' là những doanh nghiệp công nghệ. Quan trọng nữa, đó phải là những đối tác không chăm chăm ‘moi’ tiền của doanh nghiệp, họ sẽ hay nói ‘em cài cho anh cái hệ thống này miễn phí, em không lấy tiền của anh’.
"Nhưng họ sẽ lấy gì? Họ sẽ nói: khi em cắt giảm được chi phí cho anh hoặc em giúp anh tăng doanh thu, thì phần giá trị gia tăng đấy chúng ta chia đôi. Như vậy, nếu em làm không tốt, em không được đồng nào, còn nếu em làm tốt thì cả 2 chúng ta đều có lợi. Đấy mới gọi là 'tri kỷ'", Shark Nguyễn Hòa Bình tranh thủ quảng bá doanh nghiệp của mình.
Ông cho rằng, trong 4 cách, thì cách thứ tư tối ưu nhất cho tất cả các thành phần trong SMEs - cả startup/nhỏ/vừa. Và bản thân doanh nghiệp của ông cũng liên tục tìm 'tri kỷ', bằng cách hướng đến những doanh nghiệp truyền thống đang khó khăn nhưng có mô hình kinh doanh tốt rồi sau đó họ trở thành 'tri kỷ' công nghệ của doanh nghiệp đó.
"Để chuyển đổi số diễn ra thuận lợi, đầu tiên chúng ta cần đề cao số liệu trong việc điều hành doanh nghiệp, như yêu cầu nhân viên làm bất cứ báo cáo nào hoặc ra quyết định gì đều phải dựa trên số liệu, kể cả khi phản biện và chứng minh với sếp là mình đúng sếp sai. Ví dụ khi nhân viên nói thị trường bây giờ đang gặp khó khăn, vậy đưa ra cho sếp các con số thể hiện điều đó.
Khi đã chuyển đổi được qua văn hóa số, thì nhân viên sẽ không phản đối khi chúng ta số hoá doanh nghiệp, bởi nó tạo điều kiện thuận lợi cho họ làm việc. Doanh nghiệp truyền thống quyết định bằng kinh nghiệm, doanh nghiệp số quyết định bằng số liệu", Shark Bình chia sẻ một mẹo nhỏ để giúp các SMEs nâng cao xác suất chuyển đổi số thành công.
