Cần nhiều hơn một người Thầy để thành công
Để thành công trong sự nghiệp, bạn cần 2 người. Người Thầy để đưa lời khuyên và định hướng cho bạn. Người đỡ đầu là người giúp bạn thăng tiến trong bất kỳ tổ chức nào.
Các bạn trẻ thường được khuyên là nên tìm một người thầy giúp họ vượt qua những khó khăn trong sự nghiệp. Sau này, lời khuyên trên đã được mở rộng ra thành việc tìm một người đỡ đầu – na ná người thầy, nhưng có nhiều quyền lực hơn.
Nghe có vẻ hay, nhưng thực sự mà nói tìm kiếm một người thầy hay đỡ đầu khá khó, không chỉ vì những người quyền lực thường hay bận bịu.
Chúng tôi đã phỏng vấn Carla Harris, phó chủ tịch ngân hàng Morgan Stanley và là chủ tịch của Hội Đồng Phụ Nữ Kinh Doanh Quốc Gia do tổng thống Mỹ bổ nhiệm, về cách để những người như bà chấp thuận đầu tư cho một người tiềm năng.
Đầu tiên, bạn phải hiểu được sự khác biệt giữa người Thầy và người đỡ đầu. Người Thầy phải là người được bạn tin tưởng, và phải là người biết rõ bạn. Bạn không thể gọi một người là Thầy của mình chỉ vì bà ta đã làm việc này trong 20 năm và bà ta thành công. Nếu như người đó không hiểu rõ bạn, thì không thể làm người Thầy tốt được.
Công việc của người Thầy là đưa ra lời khuyên dành riêng cho bạn và cho định hướng nghề nghiệp của bạn. Họ không cần phải làm chung cơ quan với bạn, hoặc không cần phải có những nét giống bạn. Nhưng họ phải hiểu rõ con người bạn. Nhiều người Thầy có thể là đồng nghiệp cùng cấp.
Nói thẳng ra, bạn có thể theo đuổi một nghề nghiệp lâu dài mà không có Thầy. Nhưng bạn cần phải có người đỡ đầu nếu muốn thăng tiến trong bất kỳ tổ chức nào. Một người đỡ đầu là người đứng sau lưng bạn, sẽ bảo vệ bạn để bạn được thăng chức hoặc nhận thưởng cao hơn các đồng nghiệp khác hoặc trao cho các cơ hội phát triển. Vậy làm sao để tìm được người đỡ đầu tốt?
Thứ nhất, người đỡ đầu phải là người trong tổ chức của bạn. Thứ hai, họ phải có ảnh hưởng đến công việc của bạn. Thứ ba, họ phải là người thuộc nhóm người có quyền ra quyết định. Và thứ tư, họ phải có những bí quyết giúp họ thắng thế trong quá trình ra quyết định. Họ phải có quyền lực làm việc đó – dù cho đó là lợi ích nào cho bạn, dù cho đó là sự thăng chức, cơ hội phát triển tốt hay khoản thưởng hậu hĩnh.
Hãy suy nghĩ về những người có lý lịch như thế và bắt đầu tạo dựng quan hệ với họ. Đảm bảo rằng bạn có trao đổi vời người đó, rằng bạn bạn có cơ hội nói về những việc bạn đang làm. Trong trường hợp lý tưởng, ai đó sẽ kéo bạn vào ô dù của họ và bảo rằng họ sẽ chuẩn bị ủng hộ bạn. Nhưng vận may đó không xảy ra với tất cả chúng ta. Và đôi khi chúng ta phải nhờ ai đó làm người đỡ đầu.
Tôi đã tìm được một người đỡ đầu chỉ vì tôi mạnh dạn đề nghị. Khi mới bắt đầu làm, tôi nhận ra rằng tôi đang được cân nhắc đề bạt và tôi không thể trả lời câu hỏi này: Ai sẽ là người ra quyết định tôi sẽ được thăng chức? Rồi tôi muốn nhờ ai làm điều đó cho tôi. Thoạt đầu, ông ta chỉ ậm ừ nghĩ ngợi. Rồi ông ta đồng ý. Và tôi tin rằng ông ta có thể làm được
Giờ đây tôi đã nói về vấn đề kể trên suốt 20 năm qua. Không có nhiều bạn trẻ đến đề nghị tôi làm người đỡ đầu vì tôi không có ảnh hưởng đến việc họ làm, tôi không phải là người thích hợp làm đỡ đầu. Tôi không tư vấn được cho ai. Nhưng tôi lại cảm thấy cụt hứng khi ai đó bảo tôi thực sự là người Thầy.
Nếu một ai đó tới trước tôi sau khi tôi phát biểu và nói “Bà làm Thầy của tôi nhé?” Tôi sẽ thẳng thừng “Không, tôi không thể vì tôi chỉ vừa gặp cậu. Tôi có thể tư vấn, nhưng cách tốt nhất khiến tôi thành Thầy của cậu là ta tạo dựng một mối quan hệ.” Việc này thì khá khó vì tôi quá bận.
Tiêu chí quan trọng nhất để làm Thầy đối với tôi là liệu người đó có tự nguyện làm gì cho người khác. Nếu tôi đầu tư thời gian cho bạn, nếu tôi phải dậy và tới sân bay lúc 6 giờ sáng và gọi cho bạn vì gặp vấn đề tôi sẽ cảm thấy thoải mái nếu như bạn làm điếu tương tự khi bạn gọi tôi vào lúc 6 giờ sáng. Tôi cũng tìm kiếm những người có can đảm để làm theo lời khuyên.
Tôi có thể cho bạn lời khuyên suốt ngày, nhưng cuối cùng bạn phải là người có can đảm làm theo. Điều thứ ba theo tôi là bạn phải có kỹ năng thích nghi và thay đổi nhanh. Đôi khi bạn đi sai đường, tôi sẽ khuyên bạn chuyển hướng ngay.
Tôi không nghĩ là yêu cầu người khác là người Thầy hay đỡ đầu làm cho bạn trở nên giả tạo. Người ta luôn đấu tranh với bản chất luôn tìm kiếm sự giúp đỡ của mình, vì tất cả chúng ta luôn cầu mong có ai đó bảo bọc chúng ta và định hướng cho ta.
Nhưng mối quan hệ giữa hai người trong trường hợp này khá mờ nhạt, bạn cần phải lên tiếng, bất kể là bạn làm trong môi trường nào – tổ chức phi lợi nhuận, công ty truyền thông, công ty công nghệ. Bạn là người chịu trách nhiệm cho sự nghiệp của minh, vì vậy trách nhiệm của bạn là can đảm đề nghị.
