[Phim hay] Le papillon: 'Con người, mày làm gì?'

Tại sao con gà đẻ trứng?

Để trứng lại nở thành con gà

Tại sao người yêu hôn nhau?

Để những con bồ câu gù

Tại sao hoa đẹp lại tàn?

Đó là một phần của sự quyến rũ

Tại sao? Tại sao?...và Tại sao?

Cô bé Elsa cứ hỏi, ông già Julien cứ trả lời, và chúng ta có một bài hát thật dễ thương, nằm trong của bộ phim cùng tên Le Papillon, cũng đáng yêu vô cùng.

Le Papillon nghĩa là con bướm trong tiếng Pháp. Chỉ nghe tựa phim, người xem đã liên tưởng tới những hình ảnh chập chờn của màu sắc. Những cánh bướm xinh đẹp bay nhẹ nhàng, như lướt trong không khí, tạo sự rực rỡ cho tự nhiên, nhưng đâu đó, trong vẻ đẹp ấy có sự phù phiếm, giản đơn. Có lẽ với nhiều người, thú vui sưu tập bướm cũng phù phiếm như vậy, chỉ dành cho những kẻ rảnh rỗi, nhưng với Julien mọi chuyện không đơn giản như thế.

Julien là một ông già cứng đầu, bướng bỉnh và cô đơn. Ông già ấy sống một mình với con mèo và một phòng đầy những chú bướm ở Paris. Công việc thường ngày của ông chỉ là chăm lũ sâu kén, hồi hộp đợi chúng tách bỏ vẻ xấu xí, rồi lặng lẽ chiêm ngưỡng từng chiếc cánh mỏng manh khẽ len lỏi bước ra ánh sáng. Cánh bướm như có trăm ngàn đường gân rất nhỏ, đan xen qua nhau, trên một lớp màng của màu sắc, khẽ dang rộng rồi chập chờn bay lên. Qúa trình lột xác đã kết thúc, thế giới có thêm một sinh vật xinh đẹp, thêm một ngày của ông Julien trôi qua, như mọi ngày.

Cuộc sống của Julien chỉ bị đảo lộn khi một ngày kia, ông gặp cô bé hàng xóm. Do tình cờ mà ông phải chịu trách nhiệm trông cô bé láu lỉnh này. Cô bé tên Elsa, mới lên 10, mặt đầy tàn nhang, tóc đỏ, miệng chúm chím, da trắng nhợt, nhưng là một bà cụ non đúng nghĩa.

Cô bé sinh ra không là sự mong muốn của bất kì ai. Người bố chưa từng biết mặt, người mẹ trẻ vẫn còn bận rộn với những buổi tiệc. Đến cái tên của em vốn phải là Elisa còn bị khai sinh nhầm thành Elsa. Từ nhỏ, Elsa đã quen sống một mình, chơi một mình, tự chăm sóc chính mình. Elsa cần một người bạn, nên khi gặp ông Julien, cô bé đã cố gắng biến ông già bảo thủ ấy thành bạn của mình.

Cuộc gặp gỡ đầu tiên không suôn sẻ lắm, khi Elsa tự tiện vào phòng nuôi bướm, thả tung cả lũ côn trùng xinh đẹp. Ông Julien quá tức giận, dẫn Elsa ra cửa, thậm chí vứt cả cặp sách cô bé ở hành lang. Ông già ấy không có sự nhân từ, độ lượng, yêu thương dành cho trẻ nhỏ, khi cả đời ông chỉ biết chăm sóc côn trùng. Julien tưởng đã có thể cắt đuôi cô bé khó chịu nhưng mọi sự rắc rối chỉ mới bắt đầu.

Một ngày Julien quyết định lên đường tìm con bướm Isabelle nổi tiếng. Cô bé Elsa lẻn trốn vào ô tô, đi theo ông tới vùng Vercors. Với sự ranh mãnh của mình, Elsa đã lừa đảo thành công Julien để ông không gửi cô bé lại về Paris. 

Cô bé còn tháo cả pin, làm hỏng sim điện thoại của Julien để ông hoàn toàn không thể liên lạc với thế giới bên ngoài. Họ chỉ còn có 2 người: 1 ông, 1 cháu, lang thang giữa những cánh đồng, những khu rừng, những triền núi, đi tìm con bướm Isabelle. Trong khi đó cả Paris náo động vì tin một cô bé gái bị bắt cóc bởi ông già hàng xóm.

Vẻ đẹp của vùng núi Alps trải dài màn ảnh. Những cánh đồng cỏ xanh rờn mênh mông nằm lọt thỏm trong lòng núi. Mùa hè mang tới sự tươi tốt, trù phù, xinh đẹp cho dãy núi này. Elsa hái những bông hoa dại dọc đường, rồi lẽo đẽo theo sau, khi bị ông Julien giục. Julien từ việc ngó lơ, bỏ rơi, cố gắng thoát khỏi cô bé đã biết để tâm. Trong những cáu gắt, khó chịu, một thứ tình bạn khe khẽ nảy nầm.

Họ đi qua những ngọn đồi bát ngát, tới những thung lũng, những khu rừng nơi hươu nai lấp ló sau cây. Một tiếng nổ vang lên, có người thợ săn trộm vừa giết chết con hươu. Julien không còn những vô tâm như ngày trước, ông che mắt cô bạn đường bé nhỏ, ông ôm cô bé vào lòng. Để rồi ngay tối đó Elsa quay lại quy kết ông cũng giống như lũ người vô nhân đạo kia, bởi ông cũng đi săn bắt những con bướm vô tội. Julien tức giận, bởi bản thân ông cũng hiểu: Elsa nói đúng. Nhưng Julien vẫn phải tiếp tục công việc này bằng mọi giá.

Họ dừng lại ở phía bên kia ngọn đồi. Julien dựng lều, Elsa chia hộp cá. Trời đã tối, tới giờ Julien chăng tấm màn trắng, bật đèn, ngồi đợi con bướm Isablle ghé thăm. Lại một đêm, họ không thu được gì cả. Trước giờ ngủ, Elsa nhõng nhẽo đòi ông kể một câu chuyện. Julien luống cuống bởi ông chưa từng kể chuyện dụ trẻ con bao giờ, nhưng vì chiều lòng cô bé, nên ông tiến ra sau tấm màn. Ông đưa những ngón tay ra tạo bóng hình các con vật: con thỏ, con chó sói, con gấu. Câu chuyện kể rằng vào ngày gọi là Ngày phán xét, chúa trời gọi tất cả các sinh vật tới và hỏi

“Thỏ kia, mày làm gì?”

“Tôi ăn cỏ và sinh ra thỏ con”

“Sói kia, mày làm gì?

“Tôi ăn thỏ và sinh ra sói con”

Elsa mở to mắt thích thú nhìn từng con vật tới. Và cuối cùng đó là con người.

“Con người, mày làm gì?”

“Tôi ăn thịt mọi loài, sinh ra những đứa bé, và gây nên chiến tranh”.

Giọng Julien trầm xuống, ông thì thầm đó là cuộc sống. Ông kết thúc câu chuyện trong tiếng thở dài, người ta biết có nhiều điều ẩn khuất sau câu chuyện của người lính già ấy. Elsa không nói thêm gì, cô bé lặng lẽ vào lều. Có lẽ Elsa đã cảm nhận được cuộc đuổi bắt con bướm Isabelle không phải chỉ là trò chơi. Đó là ước nguyện cuối cùng của người con trai đã mất của Julien.

Con người lạnh lùng ấy thực ra có một trái tim to lớn hơn những gì người ta cảm thấy. Hành trình tìm Isabelle đã mang những cảm xúc yêu thương trở lại, không chỉ với Julien mà còn với cả mẹ của Elsa nữa. Người mẹ trẻ ấy đã khóc rất nhiều khi cô bé biến mất, đã lên truyền hình chỉ để nói “Xin đừng làm đau con tôi”. Thậm chí cô ấy đã biết thỏ thẻ 3 từ kì diệu, khiến những đốm tàn nhang trên mặt Elsa cũng ửng đỏ.

Những con bướm Isabelle chỉ sống 3 ngày, 3 đêm, trước khi chết, nó để lại những hình hài sâu con xấu xí. Những con sâu đóng kén, lại nở thành thứ có cánh xinh đẹp. Con người cũng vậy, họ già đi, hình hài già cỗi, còn tâm hồn quay lại như đứa trẻ thơ. Luôn có sự liên kết kì lạ giữa người già và trẻ nhỏ để tạo nên những tình bạn dễ thương như của Julien và Elsa. Đó là chính vòng tròn của cuộc sống.

>> [Phim hay] Her – Chúng ta thuộc về nhau, không thuộc về nhau

Mai Thanh Nga