¨Before…¨ - Cuộc đời chỉ là một cuộc dạo chơi
Tại sao Jesse không ở lại? Tại sao họ lại bỏ lỡ một cơ hội nữa. Mà phải xem phim bạn mới hiểu được.
Hiếm có bộ ba phim nào lại có thành công rực rỡ như: ¨Before Sunrise¨, ¨Before Sunset¨ và ¨Before Midnight¨. Các tập phim ra rạp đều nhận được sự tán thưởng từ công chúng và khen ngợi của giới chuyên môn. Khi tập đầu ra mắt vào năm 1995, khán giả nói ¨Tôi cần phần 2¨. Họ đợi mòn mỏi 9 năm để tiếp tục được đắm chìm vào câu chuyện. Phim hết, khán giả vẫn chưa thỏa mãn, vẫn muốn đi tiếp cuộc phiêu lưu, nhưng họ biết đấy có thể là một cái kết đẹp, hoặc họ phải chờ thêm 9 năm nữa. Đúng 9 năm sau Richard Linklatter tung ra đứa con thứ 3 của mình. Bây giờ thì khán giả hoàn toàn mãn nguyện. Công sức chờ đợi của họ chưa bao giờ lãng phí.
Bộ 3 tác phẩm ¨Before…¨này đúng là một cơn sốt điện ảnh dài hơi. Tại sao phải trước khi bình minh, trước khi hoàng hôn, hay trước khi nửa đêm? Có chuyện gì xảy ra khi đó? Bạn có thể không cần xem hết cả 3 phần, tự nhiên tối rảnh, bật bất kì tập nào đó lên xem cũng vẫn thấy cái thú vị của nó. Chỉ có điều, xem lần lượt cả 3 thì bạn mới có được cái nhìn xuyên suốt, mới hiểu hết thông điệp, mới đầy đủ trải nghiệm, và đặc biệt sẽ thấy … cuồng phim.
Phim chỉ về 2 con người đi cùng nhau, tâm sự, vui đùa trên một hành trình. Thế thì có gì mà hay? Đúng thật, phim chỉ có 2 người với những đoạn đối thoại dài ngoằng, luyên thuyên, không nhiều cao trào, không kịch tính, không bất ngờ, cứ thủ thỉ tâm tình, nhẹ nhàng, sâu lắng, nhưng xoay quanh những mối quan tâm thực tế mà bạn đối mặt hang ngày. Phim gần gũi như thể chuyện tình của bạn được lên màn ảnh vậy. Hai diễn viên chính diễn như không diễn, khiến bạn có thể thấy mình trong Céline hoặc Jesse. Bạn bị cuốn đi theo những câu chuyện của họ, giống như cũng đang tham gia vào nó. Và hơn cả, bạn sẽ thấy mình cũng lớn lên cùng nhân vật và bộ phim.
Đây là cú hích đầu tiên Richard Linklater dành cho những người trẻ tuổi. Phim bắt đầu bằng hình ảnh một con tàu đang chạy. Trên đó có một chàng trai người Mỹ tóc nâu, mắt sáng, cao lớn, lãng tử, có vẻ bất cần, rất Mỹ, tên Jesse. Trên cùng khoang, phía dãy ghế bên kia, một cô gái người Pháp tóc vàng, mắt mơ màng, bờ môi gợi cảm tên Céline đang ngồi đọc sách. Trong một phút giây, họ ngước lên nhìn nhau, vậy là quen. Hai con người trẻ tuổi tới từ hai nơi khác nhau, đi tới hai nơi khác nhau, đọc hai quyển sách khác nhau, nhưng lại nói cùng những câu chuyện. Họ cười vui như thể là bạn đã lâu lắm rồi.
Khi Jesse xuống ga của mình, anh đã lấy hết can đảm để rủ Céline xuống. Cô đã cười như chuyện đó thật dớ dẩn và ngu ngốc, nhưng cô gái Pháp ấy đã làm trong 1 phút nông nổi. Họ đến Vienna. Họ đi dạo cùng nhau và cuộc phiêu lưu bắt đầu. Phải xem phim bạn mới thấy hết cái rồ dại tuổi trẻ như khi ăn trộm ly và xin rượu ở quán bar, vào thăm nghĩa địa, hay ngủ trên bãi đêm khuya. Bạn xem và thèm khát mình cũng điên rồ, lãng mạn, và hết mình như thế. Bạn xem và tỏ mò chuyện tiếp theo họ sẽ nói là gì, cô ấy sẽ trả lời ra sao, anh ấy sẽ nói lại thế nào. Bạn xem và hồi hộp liệu họ có nắm tay nhau không, có hôn nhau không, có yêu nhau không.
Chắc chắn họ đã vui và chia tay nhau trong tiếc nuối ở ga tàu khi bình minh. Khi Céline lên tàu, Jesse đã níu kéo, anh nói ¨6 tháng sau lại gặp lại ở đây nhé¨.
Và thế rồi chúng ta có ¨Before sunset¨
¨Before sunset¨ không diễn ra một năm sau mà là 9 năm sau đó, cả trong phim và ngoài đời. Céline sống ở Paris, Jesse vẫn sống ở Mỹ, họ chưa từng trở lại Vienna từ cái ngày hôm ấy. Jesse giờ là tiểu thuyết gia, anh tới Paris để giới thiệu sách, Céline đã tới nghe. Họ gặp lại nhau, có chút ngượng ngùng, nhưng câu chuyện lại tiếp tục. Cảnh sắc Paris hiện lên huyền ảo, bên sông Seine, trên những con phố nhỏ, trong quán café. Họ nói những chuyện của 9 năm trước, bao nhiêu tình tiết bỏ ngỏ đã được làm sáng rõ: như Jesse đã tới cuộc hẹn 6 tháng sau, như Céline đã từng tới Mỹ sống cùng thành phố với Jesse. Họ nói chuyện của hiện tại, của 2 người lớn, vẫn lôi cuốn, thú vị. Céline vẫn ngọt ngào còn ánh mắt Jesse vẫn nồng nàn đến thế.
Điểm nhấn của bộ phim là bài hát tuyệt vời Céline đã hát tặng Jesse ¨Let sing me a waltz¨ trước khi anh phải rời đi cho kịp chuyến bay lúc hoàng hôn.
Chuyến bay hoàng hôn có lẽ đă bị bỏ lỡ, để chúng ta có tiếp ¨Before midght¨
Khi tình yêu biến thành hôn nhân, lãng mạn chấm dứt, hiện tại trở về với những cãi vã, xung khắc. Hiện tại mà ai cũng cố trốn tránh. Khán giả có những hiện tại đó, họ không còn muốn thấy nó trên màn ảnh. Thế nhưng Richard Linklater vẫn rất tài tình khi níu giữ khán giả lại rạp, không chỉ ở việc chọn một hòn đảo Hy Lạp thật xinh đẹp, thêm vào những đứa trẻ dễ thương, và nhiều nhân vật vui vẻ. Hai nhân vật vẫn thủ thỉ tâm tình, nhưng lần này, Richard đã biết đẩy chuyện lên tới cao trào, tưởng như cuộc hôn nhân chấm dứt, rồi tháo nó một cách rất đời thực, rất đẹp, không sến sẩm hay phim hóa kiểu Mỹ. Trước nửa đêm, Céline lại thành Céline ngày trước, Jesse lại thành Jesse ngày xưa, của những ngày yêu nhau nông nổi.
Ba phần phim gom toàn bộ cuộc đời của Céline và Jesse vào một cuộc dạo chơi trọn ngày từ bình minh, tới hoàng hôn, rồi nửa đêm. Khán giả không còn tò mò sau này Céline và Jesse có bên nhau tới chết hay không, bởi họ hiểu người yêu nhau dù chỉ đi cùng nhau một chặng đường thì đó cũng là hạnhphúc. Một ngày trôi qua, mai lại là ngày mới.
| Before sunrise ra mắt năm 1995 (IMDB 8.0/10) Before sunset ra mắt năm 2004 (IMDB 8.0/10) Before midnight ra mắt năm 2013(IMDB 8.1/10) Đạo diễn: Richard Linklatter |
>> Moulin Rogue! - Động tiên giữa lòng thành phố
Mai Thanh Nga
