Nvidia và nỗi lo chịu bi kịch giống Intel: Từng là 'nhà thiết kế chip vĩ đại nhất thế giới' giờ chịu cảnh già nua, lép vế về mọi mặt

Nvidia thiết kế hầu hết các chip tiên tiến cung cấp năng lượng cho trí tuệ nhân tạo (AI). Chính điều đó đã biến đây trở thành một cỗ máy kiếm tiền, tạo ra lợi nhuận đáng kinh ngạc, thúc đẩy toàn bộ thị trường chứng khoán.

Năm ngoái, cổ phiếu Nvidia đã tăng gần 150%, giúp thúc đẩy mức tăng gần 25% trong chỉ số chứng khoán S&P 500. Tuy nhiên, bắt đầu từ cuối tháng 8, khi hào quang rực rỡ bao quanh Nvidia lắng xuống, thị trường đã chao đảo.

"Phép thuật đã bị phá vỡ", Aswath Damodaran, một giáo sư tài chính của Đại học New York cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Điều đáng nói là, thị trường chao đảo ngay cả khi Nvidia vừa công bố báo cáo kết quả kinh doanh mới nhất với những con số tuyệt vời, nắm trong tay những khách hàng sộp gồm cả Meta, Alphabet, Microsoft, Amazon và Oracle. Vậy vấn đề ở đây là gì?

Có vẻ là, thị trường chứng khoán không thấy khoản lợi nhuận mới nhất của Nvidia là phi thường như mong đợi.

Đối với các nhà đầu tư, những câu hỏi quan trọng liên quan đến tương lai như: AI - kỳ quan công nghệ của thế hệ cuối cùng sẽ lớn đến mức nào và Nvidia sẽ nắm giữ bao nhiêu phần trong đó? Quan trọng nhất là Nvidia thực sự có giá trị bao nhiêu? Câu trả lời có ý nghĩa quan trọng đối với toàn bộ thị trường.

KHÔNG AI SÁNH BẰNG

Có một điều chắc chắn là không ai nghi ngờ năng lực của Nvidia. Câu hỏi đặt ra chỉ là: Nvidia sẽ tiến xa đến mức nào? Cổ phiếu Nvidia đang tăng theo một quỹ đạo bền vững mà ít cổ phiếu Mỹ nào từng trải qua.

Theo một nghiên cứu vào tháng 7 của Hendrik Bessembinder, một học giả về định giá cổ phiếu tại Đại học bang Arizona, không có công ty đại chúng nào của Mỹ có vòng đời ít nhất 20 năm vượt qua được hiệu suất cổ phiếu của Nvidia cho đến năm 2023. Từ khi chào bán công khai lần đầu vào năm 1999 đến cuối năm 2023, cổ phiếu của Nvidia đã tăng 33,4% hàng năm.

Hãy xem xét mức lợi nhuận hàng năm đáng kinh ngạc như thế nào: "Điều này tương đương với lợi nhuận kép tích lũy là 131.500%", Giáo sư Bessembinder viết. Điều đó có nghĩa là cứ mỗi USD đầu tư khi Nvidia lên sàn, giờ bạn sẽ có 1.316 USD.

Không có gì ngạc nhiên khi Jensen Huang, người sáng lập Nvidia, đã trở thành một trong những người giàu nhất thế giới, với giá trị tài sản ròng hơn 90 tỷ USD, theo FactSet. Vấn đề đối với thị trường chứng khoán là ông Huang có giá trị cao hơn đáng kể trước khi cổ phiếu Nvidia bắt đầu trượt giá.

Từ ngày 20/6 đến ngày 6/9, cổ phiếu của công ty đã giảm hơn 21%, mặc dù sau đó đã tăng trở lại. Sự sụt giảm vào mùa hè chỉ là một bước ngoặt nhỏ so với mức tăng khoảng 2.500% mà Nvidia đã đạt được trong năm năm qua. Nhưng nếu là một nhà giao dịch ngắn hạn, bạn có thể bị tổn thương.

Tuy nhiên, với tư cách là một khoản đầu tư dài hạn, Nvidia đã trở thành một viên ngọc quý. Công ty đã vượt qua các đối thủ cạnh tranh của mình, với các chip và phần mềm đã trở nên thiết yếu trong các ngành công nghiệp phát triển theo cấp số nhân gồm: Trò chơi điện tử, khai thác bitcoin và hiện nay là "nhà máy thông tin nhân tạo".

Đó là những gì CEO Huang gọi là các trang trại máy chủ được xây dựng trên công nghệ Nvidia - nền tảng vật lý của các bot AI được triệu tập bởi hàng triệu người trên điện thoại thông minh và máy tính.

KHÔNG AI CAI TRỊ MÃI MÃI

Nvidia mới công bố báo cáo kết quả kinh doanh đáng ngưỡng mộ. Doanh số và doanh thu của công ty đã tăng gấp đôi trong quý gần đây nhất và biên lợi nhuận gộp của công ty lên tới 75%. Với doanh thu hơn 30 tỷ USD, công ty đã kiếm được hơn 22 tỷ USD.

Mặc dù công nghệ của Nvidia có thể được thèm muốn, nhưng thật khó để tưởng tượng rằng công ty sẽ có lợi nhuận mãi mãi như vậy. Kinh tế học cơ bản cho chúng ta biết rằng công ty ngày càng có sự thống trị quá mức với AI.

Ngành cơ sở hạ tầng - hiện chiếm khoảng 80% thị trường - chứa đựng mầm mống của sự sụp đổ. Chưa kể, có nhiều động cơ tài chính để các đối thủ cạnh tranh của Nvidia phát triển công nghệ tương đương, và để khách hàng và nhà cung cấp của họ cắt giảm chi phí, cả hai đều cho thấy Nvidia khó có thể nắm giữ vị trí béo bở của mình vô thời hạn.

Ít công ty nào có thể tăng trưởng nhanh chóng và có lãi trong thời gian dài như vậy, như Giáo sư Damodaran chỉ ra trong cuốn sách mới của mình, "Vòng đời doanh nghiệp: Ý nghĩa kinh doanh, đầu tư và quản lý". Cuốn sách trình bày chi tiết về một khái niệm mà ông đã trình bày trong nhiều năm: Giống như con người, các công ty có chu kỳ tăng trưởng, suy thoái và đôi khi là trẻ hóa.

Trong một bài đăng trên blog vào tuần trước, ông đã đánh giá một công ty tiền bối của Nvidia là Intel, nhà thiết kế chip vĩ đại của thế hệ trước. Ông mô tả công ty này là một siêu sao đang già đi và cần phải chấp nhận một vai trò nhỏ hơn trong vũ trụ doanh nghiệp.

Intel, được thành lập vào năm 1968, đã thống trị trong những năm đầu như Nvidia hiện nay. Hiện tại, công ty đang cố gắng cạnh tranh không chỉ với Nvidia với tư cách là nhà thiết kế mà còn với TSMC với tư cách là nhà sản xuất. Giá cổ phiếu của Intel đã giảm gần 50% trong năm qua, xuống mức mà Giáo sư Damodoran thấy hấp dẫn.

Ông cho biết công ty có thể phát triển thịnh vượng như một doanh nghiệp bảo thủ hợp lý với tham vọng được thu hẹp. Nhưng Nvidia dường như vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng. Larry Ellison, nhà sáng lập kiêm chủ tịch của Oracle đã nói với các nhà phân tích vào thứ hai rằng chỉ một trong những trung tâm dữ liệu AI mới của Oracle sẽ chứa "hàng mẫu Anh" cụm chip Nvidia.

Ông Ellison cho biết, việc mua thiết bị Nvidia với số lượng lớn là "cần thiết để duy trì khả năng cạnh tranh trong cuộc đua xây dựng một, chỉ một, trong số các mạng nơ-ron nhân tạo mạnh mẽ nhất thế giới". OpenAI, công ty sở hữu ChatGPT cũng đang huy động hàng tỷ USD để mua thêm sức mạnh tính toán - phần lớn đến từ thiết bị Nvidia.

Giáo sư Damodaran ước tính, tổng thị trường cho loại công nghệ AI do Nvidia cung cấp là 60 tỷ USD một năm, nhưng có thể tăng lên 500 tỷ USD trong một thập kỷ. Thị phần của Nvidia trong doanh thu cơ sở hạ tầng AI này hiện là 80%.

Nếu công ty tiếp tục dẫn đầu, thị phần đó có thể chỉ giảm xuống còn 60%, điều này sẽ giúp dòng tiền tiếp tục chảy. Tương tự như vậy, trong khi biên lợi nhuận của Nvidia có khả năng giảm, ông dự đoán rằng chúng sẽ đủ cao để Nvidia vẫn có thể duy trì mức sinh lời cao.

Tổng hợp tất cả những điều đó lại, đánh giá của Giáo sư Damodaran về Nvidia là: Sau khi tăng vọt, Nvidia đã được định giá cao hơn khoảng 20% trước khi bắt đầu tăng trở lại.

"Đó là một công ty vững chắc", ông nói. Hiện tại, giá của Nvidia chỉ hơi cao một chút nhưng nếu các nhà đầu tư vẫn gia tăng sự cuồng nhiệt với công ty này thì họ có thể đẩy giá cổ phiếu lên cao hơn nữa.

Tuy nhiên, câu hỏi rằng liệu các công ty đổ số tiền lớn vào công nghệ Nvidia có thu được lợi nhuận từ khoản đầu tư của họ hay không thì đến nay vẫn chưa rõ ràng. Trí tuệ nhân tạo sẽ trở nên mạnh mẽ như thế nào và tác động kinh tế của nó sẽ ra sao?

Nhìn chung, Nvidia đang thịnh vượng và dù muốn hay không, tất cả chúng ta đều đang bị cuốn vào thế giới của Nvidia.

Theo: NYTimes

Phương Linh