Niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ, VinFast hiện thực hóa giấc mơ doanh nghiệp Việt IPO quốc tế

Ngày 15/8, cổ phiếu phổ thông và chứng quyền hãng xe điện VinFast dự kiến sẽ bắt đầu giao dịch trên sàn chứng khoán Nasdaq Stock Market LLC (“Nasdaq”) dưới các mã niêm yết mới lần lượt là “VFS” và “VFSWW”.

Với sự kiện này, VinFast sẽ được xem là doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên niêm yết trực tiếp trên sàn quốc tế. Nasdaq là sàn giao dịch tập trung cổ phiếu công nghệ hàng đầu của Mỹ và thế giới.

Trước đó, Vingroup từng niêm yết trái phiếu tại Singapore, nhưng thành công đưa VinFast niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ sẽ làm gia tăng vị thế của doanh nghiệp nhiều hơn trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.

Hơn một năm để hiện thực hóa giấc mơ niêm yết quốc tế

“ Vingroup đã chính thức bước vào cuộc chơi toàn cầu với quyết tâm chinh phục thế giới ”, câu mở đầu báo cáo thường niên 2022 của Vingroup cũng là lời khẳng định của ông Phạm Nhật Vượng về tham vọng đưa thương hiệu Việt Nam lên tầm quốc tế. Sự kiện VinFast niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ ngày 15/8 sẽ đánh dấu một bước tiến lớn trên con đường hiện thực hoá giấc mơ có thời điểm tưởng chừng như không thể của Chủ tịch Vingroup.

Quá trình niêm yết của VinFast được nhen nhóm từ đầu năm 2022. Theo đó, tháng 1/2022, Tập đoàn Vingroup (HoSE: VIC) cho biết, đang triển khai kế hoạch niêm yết cổ phiếu Công ty sản xuất ô tô VinFast trên sàn chứng khoán Mỹ. VinFast sẽ làm việc với các nhà tư vấn là các ngân hàng đầu tư hàng đầu thế giới để niêm yết vào nửa sau năm 2022.

Để thực hiện hành trình lớn này, Vingroup tích cực tái cấu trúc. Tháng 12/2021, HĐQT Vingroup đã phê duyệt việc chuyển nhượng toàn bộ 51,52% vốn góp tại Công ty TNHH Sản xuất và Kinh doanh VinFast (VinFast Việt Nam) cho VinFast Trading and Investment Pte.Ltd., một công ty con của Tập đoàn Vingroup có trụ sở chính tại Singapore (VinFast Singapore).

Sau khi hoàn thành quá trình tái cấu trúc, Vingroup và các cổ đông hiện hữu của VinFast Việt Nam trực tiếp sở hữu 100% vốn của VinFast Singapore, theo đó gián tiếp sở hữu 99,9% VinFast Việt Nam.

Phó Chủ tịch Vingroup Lê Thị Thu Thủy cho biết lý do chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp từ VinFast Việt Nam sang VinFast Singapore là việc niêm yết các công ty Việt Nam tại nước ngoài, nhất là tại Mỹ, chưa thực hiện được do thiếu sự liên thông về pháp lý và các cơ chế phối hợp liên quan. Do đó VinFast bắt buộc phải thực hiện việc niêm yết qua VinFast Singapore vì Singapore là nước đã có sự liên thông với Mỹ trong lĩnh vực này.

Theo bà Thủy, việc niêm yết thành công tại Mỹ sẽ mở ra cơ hội cho VinFast tiếp cận các nguồn vốn quốc tế, thu hút đầu tư công nghệ và kỹ thuật, cùng với đó góp phần hiện thực hóa chiến lược đưa VinFast trở thành thương hiệu toàn cầu. Việc này cũng sẽ giúp VinFast dễ dàng hơn khi tiếp thị và đưa các sản phẩm vào thị trường Mỹ.

Chia sẻ với Bloomberg hồi tháng 11/2021, Phó Chủ tịch Vingroup cho hay VinFast dự kiến có giá trị từ 25 tỷ USD đến 60 tỷ USD sau IPO. Bà Thủy cũng cho biết công ty vẫn chưa quyết định sẽ niêm yết tại Mỹ thông qua việc sáp nhập với một công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC) hay chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).

Đến ngày 7/12/2022, hãng xe hơi VinFast chính thức công bố nộp hồ sơ niêm yết đăng ký phát hành lần đầu ra công chúng (IPO) lên Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Mỹ (SEC). Sau hoạt động IPO, VinFast dự kiến niêm yết cổ phiếu phổ thông trên sàn Nasdaq Global Select Market với mã VFS.

Ngày 12/5/2023, VinFast và Black Spade Acquisition Co (Black Spade) đã công bố thỏa thuận sáp nhập doanh nghiệp. Sau giao dịch, VinFast có mức định giá hơn 23 tỉ USD và tiếp tục kế hoạch niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Mỹ.

Ngày 10/8/2023, các cổ đông của Black Spade Acquisition Co đã thông qua kế hoạch hợp nhất kinh doanh tại Đại hội Cổ đông Đặc biệt (“EGM”). Kết quả bỏ phiếu chính thức sẽ được bổ sung trong Báo cáo theo Mẫu 8-K, do Black Spade nộp cho SEC.

Giao dịch hợp nhất dự kiến sẽ hoàn tất vào ngày 14/8. Sau giao dịch, VinFast sẽ hoạt động như một công ty hợp nhất. Cổ phiếu phổ thông và chứng quyền hãng xe điện tại Việt Nam dự kiến sẽ bắt đầu giao dịch trên sàn chứng khoán Nasdaq Stock Market LLC (“Nasdaq”) vào ngày 15/8, dưới các mã niêm yết mới lần lượt là “VFS” và “VFSWW”.

Giấc mơ lớn không của riêng ai

Theo chuyên gia đầu tư chứng khoán Phan Dũng Khánh, nếu VinFast thực hiện IPO thành công và niêm yết trên Nasdaq thì đây là thông tin tác động mạnh và tích cực với tất cả nhóm cổ phiếu của những doanh nghiệp đang niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam thuộc Vingroup và cũng là thông tin đáng chú ý nhất trên thị trường chứng khoán Việt.

Ngoài VinFast, nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng đã và đang tìm đường niêm yết trên sàn chứng khoán lớn nhất thế giới vì đây là giấc mơ lớn được nhiều doanh nghiệp hướng tới và tìm cách hiện thực hóa.

Tháng 9/2009, một doanh nghiệp Việt Nam là Công ty xây dựng Cavico thông báo lên niêm yết tại Nasdaq nhưng đi theo hình thức SPAC mà không phải theo cách thực hiện IPO truyền thống.

Xu hướng SPAC - là hình thức “các công ty mua lại có mục đích đặc biệt” hay sáp nhập ngược - với mục tiêu đưa công ty tư nhân này lên sàn chứng khoán trong khoảng thời gian nhanh nhất, rút ngắn nhanh hơn nhiều quy trình niêm yết theo hình thức IPO truyền thống.

Tuy nhiên, đến năm 2011, sàn Nasdaq thông báo quyết định hủy niêm yết cổ phiếu Cavico do chậm nộp báo cáo tài chính 2010.

Năm 2022, Thaiholdings (HNX: THD) cũng thông báo muốn IPO công ty mới thành lập Thaispace tại thị trường chứng khoán Mỹ ngay trong năm 2022.

Thaispace có vốn điều lệ dự kiến là 26.688 tỷ đồng. Thaispace được thành lập với mục tiêu phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ. Giai đoạn 2026-2030, Thaispace kỳ vọng có chuyến bay đầu tiên vào vũ trụ tại Phú Quốc, nếu được các cơ quan quản lý cấp phép.

Tiki, sàn thương mại điện tử Việt Nam, cũng có kế hoạch niêm yết tại Mỹ. Ông Trần Ngọc Thái Sơn, nhà sáng lập và CEO Tiki, cho biết đơn vị ban đầu dự định niêm yết tại Mỹ vào năm 2025, tuy nhiên có thể thực hiện sớm hơn. Công ty có thể IPO thông qua hình thức SPAC.

Hay VNG - công ty trò chơi trực tuyến Việt Nam từng được đầu tư bởi quỹ tài sản Singapore GIC - cũng đang cân nhắc việc niêm yết cổ phiếu tại Mỹ thông qua sáp nhập với một SPAC. Thương vụ này có thể định giá VNG ở mức 2 – 3 tỷ USD. Theo Bloomberg , doanh nghiệp này đã có kế hoạch niêm yết trên Nasdaq từ năm 2017.

Công ty bất động sản Big Invest Group cũng muốn IPO tại New York để thu 200 tỷ USD. Công ty này được thành lập vào cuối năm 2017, vốn điều lệ ban đầu 10 tỷ đồng. Xuất phát điểm là đơn vị chuyên mua bán vật liệu xây dựng, máy móc thiết bị công trình. Hiện Big Invest Group có vốn điều lệ 50 tỷ đồng, ngành nghề chính chuyển thành tư vấn và môi giới bất động sản.

Niêm yết thành công ở nước ngoài, đặc biệt tại Mỹ, là cơ hội tiếp cận với nguồn vốn lớn cũng như tăng giá trị của công ty trên thị trường toàn cầu. Tuy vậy “giấc mộng” này chưa phải doanh nghiệp Việt Nam nào cũng đạt được do không phải công ty nào cũng đáp ứng được các điều kiện niêm yết/giao dịch và hoạt động trong các ngành/lĩnh vực được các nhà đầu tư trên thế giới quan tâm.

Mỹ sở hữu hai sàn giao dịch điện tử lớn nhất thế giới là NYSE và Nasdaq. Doanh nghiệp nước ngoài muốn niêm yết hai sàn này cần đáp ứng một trong 4 bộ tiêu chuẩn tài chính khắt khe về doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền, vốn hóa; cùng với các yêu cầu khác về thanh khoản cổ phiếu.

Theo Ngọc Vy/VTC