Những thị trấn chuyên làm xe điện mọc lên như nấm, bong bóng xe điện xuất hiện ở Trung Quốc
Chủ tịch Tập Cận Bình mong muốn 500 nhà sản xuất xe điện của nước này sẽ trở thành thỏi nam châm thu hút các ngành công nghiệp phụ trợ để góp phần giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu trở thành siêu cường sản xuất vào năm 2025.
Trong phòng trưng bày của 1 công ty bất động sản Trung Quốc, khung cảnh giống như 1 bảo tàng hiện đại với các linh kiện của 1 chiếc xe điện được treo lủng lẳng trên trần nhà. Thật ra thì chúng là biểu trưng cho tham vọng của ngành công nghiệp nước này.
Dọc theo con đường đông đúc, khoảng hơn chục tòa nhà cao tầng nổi bật hơn hẳn so với xung quanh. Ngay tại trung tâm của thành phố Phật Sơn, một trong những trung tâm công nghiệp lớn nhất Trung Quốc, trung tâm sản xuất và nghiên cứu xe điện mang tên Shunde New Energy Vehicle (NEV) Town đang dần thành hình. Chính quyền Phật Sơn đang đặt kỳ vọng xe điện có thể tạo ra doanh thu 100 tỷ nhân dân tệ (15 tỷ USD) cho nền kinh tế địa phương.
Shunde là một trong số ít nhất 20 "Detroit phiên bản xe điện" đang được xây dựng ở Trung Quốc. Chủ tịch Tập Cận Bình mong muốn 500 nhà sản xuất xe điện của nước này sẽ trở thành thỏi nam châm thu hút các ngành công nghiệp phụ trợ để góp phần giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu trở thành siêu cường sản xuất vào năm 2025. Chính tham vọng làm cho Trung Quốc tự chủ hơn về công nghệ và đa dạng hóa các hạng mục đầu tư vốn đang bị thống trị bởi thị trường bất động sản và chứng khoán cũng đang là trọng tâm của cuộc chiến thương mại Mỹ Trung.
Ở Trung Quốc, nhiều địa phương đang cố gắng tìm cách làm mới nền kinh tế cũng muốn trở thành một phần của kế hoạch. Họ bán và cho thuê đất giá rẻ, giảm thuế và trợ cấp nhà ở cho các nhà sản xuất, nhà cung ứng và các trung tâm nghiên cứu ô tô điện với hi vọng sẽ tạo ra được hàng ngàn việc làm mới.
Theo He Xiaopeng, Chủ tịch của Xpeng Motors Technology là một startup được hậu thuẫn bởi Alibaba và Foxconn, đầu tư vào công nghiệp xe điện là "canh bạc" đầy hấp dẫn. "1 nhà sản xuất xe điện thành công có thể mang ít nhất 200 công ty liên quan đến đóng đô ở tỉnh đó".
Tính toán của Bloomberg cho thấy Trung Quốc đã cam kết đầu tư khoảng 30 tỷ USD vào các "thị trấn xe điện" đang mọc lên rầm rộ. Có nhiều hình thức đầu tư khác nhau, từ đầu tư tài sản cố định đến các hình thức đầu tư vốn cổ phần tư nhân hay lập các thực thể được chính quyền địa phương hậu thuẫn. Geely đang lên kế hoạch xây dựng trung tâm nghiên cứu và sản xuất ở Yiwu, trong khi LeEco cũng dự định lập trung tâm phát triển xe điện ở Huzhou và thị trấn xe tự hành ở Xiamen.
Quá trình đô thị hóa quá nhanh ở Trung Quốc đã khiến giá bất động sản tăng cao và dẫn đến những luật lệ quản lý đất đai hà khắc hơn. Tuy nhiên vì xe điện là ngành đang được Chính phủ chú trọng phát triển, nếu là phát triển trung tâm xe điện thì các quan chức địa phương sẽ dễ dàng được phê duyệt các dự án lấy đất nông nghiệp làm nhà máy.
Shunde NEV Town được phát triển bởi Country Garden, công ty phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc. Để giành được khu đất này với giá hời (thấp hơn một nửa so với giá trung bình), công ty đã cam kết sẽ lôi kéo được các công ty xe điện về đây và sẽ đạt được chỉ tiêu về thuế.
Từ năm 2009 đến 2017, Trung Quốc chi khoảng 36,5 tỷ USD trợ cấp cho ngành công nghiệp xe điện. Hiện nước này chiếm hơn một nửa tổng số xe hơi chạy bằng điện bán ra trên toàn thế giới. Tuy nhiên làn sóng xây dựng các vùng sản xuất xe điện đang nở rộ ở Trung Quốc cũng ẩn chứa nhiều rủi ro.
Mặc dù theo dự báo sẽ có 1,6 triệu chiếc xe điện được bán ra ở Trung Quốc trong năm nay, chừng đó vẫn là chưa đủ để tất cả 500 công ty xe điện kinh doanh tốt. Hiện xe điện chỉ chiếm chưa đến 5% tổng số xe được bán ra ở Trung Quốc, và Chính phủ Trung Quốc đang dần cắt giảm trợ cấp cho ngành này.
John Zeng, giám đốc điều hành của LMC Automotive Shanghai, cho rằng hầu hết các thị trấn xe điện cuối cùng sẽ sụp đổ khi bong bóng vỡ.
