Những dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn là người có EQ thấp

Khi trí thông minh cảm xúc (EQ) được tìm ra, nó đã giúp các nhà khoa học lý giải bí ẩn trong hiện tượng sau: tỷ lệ thành công của người có IQ trung bình cao hơn 70% so với người có IQ cao. Sự bất thường này khiến người ta phải đánh giá lại quan điểm, IQ là nguyên nhân duy nhất dẫn đến thành công.

Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện ra rằng, EQ mới là yếu tố then chốt giúp một người thành công. Mối liên hệ này mạnh đến nỗi, 90% những người thành công đều có EQ cao.

EQ ảnh hưởng đến cách thức chúng ta điều khiển hành vi, định vị các mối quan hệ xã hội phức tạp và đưa ra quyết định cá nhân để đạt được kết quả tích cực. Không giống như IQ, EQ là thứ có thể rèn luyện được. Bằng cách nhận diện những dấu hiệu của EQ thấp và loại bỏ chúng, bạn có thể cải thiện trí thông minh cảm xúc của mình.

1. Dễ bị stress

Khi bạn kìm nén cảm xúc, bạn thường bị rơi vào trạng thái căng thẳng và lo lắng. Những cảm xúc không được giải tỏa sẽ khiến cơ thể và tâm trí căng thẳng. Người có EQ cao biết cách kiểm soát stress tốt hơn, bằng cách phát hiện và xử lý các tình huống khó khăn, trước khi mọi chuyện trở nên xấu đi.

Người có EQ thấp thường chỉ biết dựa vào các cách kiểm soát cảm xúc khác kém hiệu quả hơn. Họ có xu hướng cảm thấy lo lắng, bị trầm cảm, lạm dụng chất gây nghiện hoặc thậm chí có ý định tự tử cao gấp đôi người khác.

2. Cảm thấy khó khăn trong việc khẳng định bản thân

Người có EQ cao biết cách cân bằng sự đồng cảm và mềm mỏng với khả năng khẳng định bản thân và xác lập ranh giới. Sự kết hợp cân đối này là công thức lý tưởng để xử lý xung đột. Khi một người bị kích động, phản ứng của họ thường có xu hướng trở nên tiêu cực hoặc bị động.

Người có EQ cao vẫn giữ được sự cân bằng và khẳng định được bản thân bằng cách loại bỏ các phản ứng cảm xúc bột phát. Điều này cho phép họ vô hiệu hóa những người khó tính và ác ý mà không tạo ra kẻ thù.

3. Có vốn từ vựng về cảm xúc hạn chế

Ai cũng có cảm xúc, nhưng chỉ ít người có thể nhận diện chính xác cảm xúc khi chúng xuất hiện. Nghiên cứu cho thấy, chỉ 36% người được khảo sát có thể làm điều này. Kỹ năng này quan trọng vì những cảm xúc không được nhận diện thường bị hiểu lầm, dẫn đến các lựa chọn phi lý trí và quyết định sai lầm.

Người có EQ cao có thể làm chủ cảm xúc vì họ hiểu được chúng và có vốn từ vựng rộng về cảm xúc. Trong khi nhiều người miêu tả cảm xúc của bản thân chỉ bằng những từ đơn giản như “xấu”, người có EQ cao có thể xác định được mình đang “bực mình”, “bức xúc” hay “lo lắng”. Sử dụng từ vựng càng cụ thể, bạn càng hiểu được chính xác cảm xúc, nguyên nhân và cách xử lý chúng.

4. Nhanh chóng đưa ra quan điểm và cố chấp bảo vệ chúng

Người có EQ thấp thường nhanh chóng đưa ra quan điểm và rồi mắc kẹt với định kiến đó. Họ chỉ quan tâm đến bằng chứng ủng hộ quan điểm của mình và bỏ qua bằng chứng mang tính phản biện. Họ sẽ tìm mọi cách để bảo vệ quan điểm của mình. Điều này đặc biệt nguy hiểm với lãnh đạo, khi quan điểm sai lầm của họ trở thành chiến lược của cả một tập thể.

Người thông minh về cảm xúc sẽ suy nghĩ kỹ hơn, vì họ biết rằng các phản ứng ban đầu được thúc đẩy bởi cảm xúc. Họ cho tâm trí thời gian phát triển và cân nhắc các hệ quả và luận điểm phản biện. Sau đó, họ nói lên quan điểm của mình một cách hiệu quả nhất có thể, đồng thời vẫn biết cân nhắc nhu cầu và quan điểm của người nghe.

5. Níu giữ sự thù hằn

Việc níu giữ sự thù hằn trong lòng sẽ gây ra stress, làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe theo thời gian. Các nhà nghiên cứu ở đại học Emory đã chỉ ra rằng, tình trạng stress kéo dài góp phần gây bệnh cao huyết áp và bệnh tim. Níu giữ sự thù hằn nghĩa là duy trì tình trạng stress. Người thông minh về cảm xúc biết cách tránh điều này bằng mọi giá. Buông bỏ oán hận không chỉ giúp bạn cảm thấy tốt hơn mà còn cải thiện sức khỏe của bạn.

6. Không biết buông bỏ sai lầm

Người có EQ cao không bị ám ảnh bởi sai lầm. Họ buông bỏ nhưng không lãng quên chúng. Bằng cách đó, họ có thể rút kinh nghiệm từ những sai lầm để thành công trong tương lai. Điều này giống như đi thăng bằng giữa ám ảnh bởi sai lầm và lãng quên sai lầm.

Bị ám ảnh bởi sai lầm sẽ khiến bạn bất an hoặc sợ hãi. Nhưng lãng quên sai lầm hoàn toàn khiến bạn dễ lặp lại chúng. Bí quyết để cân bằng nằm ở khả năng biến thất bại thành bài học thúc đẩy tiến bộ. Điều này sẽ giúp mọi người đứng dậy thật nhanh mỗi khi thất bại.

7. Thường xuyên bị hiểu lầm

Khi bạn thiếu EQ, bạn sẽ thấy khó khăn trong giao tiếp với người khác. Bạn bị hiểu lầm vì bạn không thể truyền đạt thông điệp theo cách người khác hiểu được. Kể cả người có EQ cao cũng không thể truyền đạt mọi ý tưởng một cách hoàn hảo. Nhưng họ biết được khi nào người khác không hiểu mình, họ sẽ điều chỉnh cách giao tiếp và truyền đạt lại ý tưởng để người khác dễ hiểu hơn.

8. Không biết điều gì kích động bản thân

Tất cả mọi người đều có thứ khiến bản thân bị kích động. Chẳng hạn như những tình huống và kiểu người khiến bản thân bức xúc và hành động bột phát. Người có EQ cao biết cách nhận diện các yếu tố kích động này, và sử dụng kiến thức học được để kiểm soát cảm xúc trước những tình huống và kiểu người kích động họ.

9. Không nổi giận

Thông minh về cảm xúc không có nghĩa là phải luôn tỏ ra thân thiện. Người có EQ cao là người biết kiểm soát cảm xúc để đạt được kết quả tốt nhất có thể. Điều này đôi khi có nghĩa là, phải cho người khác thấy bạn đang buồn, bực tức hay giận dữ. Luôn che giấu cảm xúc bằng vẻ ngoài hạnh phúc và tích cực không phải lúc nào cũng hay. Người có EQ cao biết dùng cảm xúc tiêu cực và tích cực một cách có ý thức tùy theo tình huống phù hợp.

10. Dễ tự ái

Nếu bạn thực sự hiểu bản thân, bạn sẽ không dễ tự ái trước lời nói và hành động của người khác. Người có EQ cao là người tự tin và cởi mở. Họ có sức đề kháng cao với những cảm xúc tiêu cực. Họ thậm chí còn tự chế giễu mình hoặc để người khác trêu trọc, vì họ có thể phân biệt được ranh giới giữa sự hài hước và làm nhục.

Nam Nguyễn