Nhìn chiến lược của Alibaba ở Thái Lan, Giaohangnhanh có thấy sợ: Để phát triển Lazada, Alibaba đánh chiếm luôn cả thị trường vận chuyển, phá giá ship rẻ như cho khiến loạt DN phá sản

Khắp đường phố Bangkok được phủ bởi những chiếc xe tải và xe máy chuyển hàng màu vàng và đỏ thương hiệu Flash Express và Best Express nhờ sự bùng nổ thương mại điện tử. Điều đó cũng tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty vận chuyển và đồng thời nó cũng khiến các công ty nước ngoài để mắt tới. Một trong số đó là Alibaba.

Hơn 2 triệu gói hàng được gửi đến nhà kho vận chuyển trên khắp Thái Lan mỗi ngày. Bộ Thương mại Thái Lan cho biết có 1.340 công ty vận chuyển tại nước này vào năm ngoái, tăng từ 1.151 vào năm 2017 và 830 vào năm 2016.

Với những đơn vị mới gia nhập thị trường, 80% các công ty nước ngoài có lợi thế về công nghệ mà các doanh nghiệp địa phương khó có thể cạnh tranh được.

Flash Express và Best Express nổi lên như những đối thủ mạnh nhất, bởi họ được "chống lưng" bởi Alibaba. Flash Express đã ra mắt vào năm 2018 sau khi huy động được 2,5 tỷ baht (81,6 triệu USD). Tháng 6, họ huy động thêm 2,5 tỷ baht trong vòng huy động vốn thứ 2 trong đó, riêng Alibaba đầu tư 1 tỷ baht.

"Alibaba mở rộng sang Thái Lan để củng cố sức mạnh nền tảng thương mại điện tử bên ngoài Trung Quốc với 2 nền tảng Lazada và AliExpress. Khoản đầu tư của họ vào công ty chúng tôi đã giúp mở rộng mộng lượng lớn cơ sở khách hàng. Đây là tình huống cả 2 cùng có lợi và cuối cùng, nó sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng Thái Lan", Chalie Tansiri - Cố vấn cấp cao của Flash Express nói.

Nhờ nguồn tài chính "rủng rỉnh", Flash Express đã gây sốc khi gia nhập thị trường bằng việc để mức phí vận chuyển thấp nhất 19 baht (62 xu) mỗi kiện hàng, rẻ hơn rất nhiều so với mức trung bình của thị trường là 60 baht. Mục đích của quyết định này không gì khác là nhằm chiếm thị trường nhanh nhất. CEO Komsan Lee nói rằng anh dự kiến ngân sách công ty sẽ thâm hụt 600 triệu baht trong năm nay, do phải bù phần trợ giá cho khách hàng.

Komsan từ chối nói về số tiền họ sẽ tiếp tục chi để mở rộng thị trường. Flash Express kỳ vọng sẽ vận chuyển 100.000 kiện hàng mỗi ngày cho tới cuối năm nay, tăng gấp đôi từ mức 50.000 hiện tại.

Flash Express cũng đã thiết lập 1.100 điểm vận chuyển trên khắp cả nước nhưng kỳ vọng sẽ tăng gấp đôi con số này lên 2.000 điểm vào cuối năm nay. Với 2.000 điểm vận chuyển, startup 2 tuổi này sẽ có một mạng lưới vận chuyển bằng ¼ quy mô của Thailand Post – công ty vận chuyển đã tồn tại được 136 năm.

Một lĩnh vực khác mà Flash Express đang đầu tư là công nghệ. Flash Express tuyên bố rằng 100.000 kiện hàng có thể được xử lý trong 1 phút bằng việc tự động phân loại tại nhà kho tổng. Cân nặng và điểm đến sẽ được ghi lại và hệ thống có thể phân tích loại hàng.

Lĩnh vực thương mại điện tử của Thái Lan tăng 3,2 nghìn tỷ baht trong năm 2018, tăng 14% so với năm ngoái, mức tăng lớn nhất trong khu vực. Điều này đẩy giá trị thị trường vận chuyển lên 200 tỷ baht.

Best Experss cũng là đơn vị được chống lưng bởi Alibaba. Tổng cộng công ty này đã nhận khoản vốn lên tới 5 tỷ baht. Tháng 5, công ty tuyên bố họ sẽ mở rộng kinh doanh nhanh chóng bằng việc cung cấp dịch vụ nhượng quyền. Họ kỳ vọng có hơn 100 hợp tác nhượng quyền với hơn 2.000 điểm cung cấp dịch vụ vào năm tới, tăng từ mức 500 điểm hiện tại.

"Tôi rất thích mỗi lần Best Express tung ra các khuyến mại mới với mức phí vận chuyển thấp hơn và đôi khi họ còn tạo ra những trò chơi trên Facebook để khách hàng có thể nhận quà. Những khuyến mại như vậy khiến tôi quyết định chọn Best Express khi muốn chuyển hàng", một khách hàng chia sẻ.

Gã khổng lồ vận chuyển DHL cũng đang cố gắng tận dụng thời cơ bùng nổ thương mại điện tử tại Thái Lan. Tháng 11, chi nhánh tại đây của họ tuyên bố sẽ cung cấp dịch vụ vận chuyển cho JD Central, một liên doanh giữa Central Group – nhà bán lẻ lớn nhất Thái Lan với JD.com.

"Hầu hết các công ty vận chuyển địa phương như chúng tôi đang bị đè bẹp. Chúng tôi phải đầu tư vào nhiều cái mới. Đặc biệt là công nghệ. Điều đó khiến một vài công ty không đủ tiềm lực tài chính phải chấm dứt kinh doanh", giám đốc công ty vận chuyển Blue & White chia sẻ.

Trong trường hợp của Blue & White, công ty này tập trung ít hơn vào phân khúc doanh nghiệp tới khách hàng (BtoC) mà hướng tới mảng doanh nghiệp tới doanh nghiệp (BtoB). "Vẫn có room để tạo ra lợi nhuận khi việc cạnh tranh trong phân khúc BtoB không khốc liệt như BtoC".

Tình hình càng trở nên tồi tệ khi Flash Express mua một lượng lớn cổ phần tại Nim Express – một công ty vận chuyển có tuổi đời 30 năm với giá 200 triệu baht. Một vài nhà quan sát thị trường nói rằng đây là cách duy nhất các công ty lớn tuổi có thể sống sót trong bối cảnh hiện tại.

"Mọi người đều nhận ra rằng thứ họ cần là công nghệ và cách để có được công nghệ tốt hơn là tìm kiếm các đối tác".

So với đó, Thailand Post khó khăn trong việc cạnh tranh với thay đổi thị trường. Được sở hữu bởi Bộ tài chính Thái Lan, công ty này khó thay đổi sự quan liêu trong cách hoạt động.

"Thailand Post vẫn thiếu sự linh động và công nghệ cần thiết và công ty cần phải điều chỉnh rất nhiều".

Thailand Post đã chi 4 tỷ baht để nâng cấp dịch vụ bằng việc phát triển trung tâm vận chuyển mới tại Ayuthaya với công nghệ mới. Tuy nhiên nó vẫn kém xa các đối thủ vì cạnh tranh quá khốc liệt.

"Mặc dù có thị phần lớn nhất nhưng chúng tôi cần phải hiện đại hóa hệ thống IT so với những công ty tư nhân khác. Hơn nữa, chúng tôi là công ty nhà nước nên rất khó để điều chỉnh một thứ gì đó nhanh chóng", đại diện Thailand Post cho biết.

Một vài công ty khác tìm đến các cơ quan nhà nước như một phương sách cuối cùng. Chumpol nói rằng đã gửi sự thỉnh cầu tới Hội đồng cạnh tranh thương mại vào tháng trước yêu cầu cơ quan này tìm kiếm biện pháp để bảo vệ họ.

"Chúng tôi xem đây là một cuộc chơi không công bằng, đặc biệt là cách các công ty đang giảm giá xuống thấp đỉnh điểm và thu hút khách một cách không công bằng. Nó khiến một vài công ty địa phương phải đóng cửa", đơn kêu cứu có đoạn.

Tuy nhiên, phía chính phủ dường như không muốn giải quyết việc này: Chúng ta phải hiểu rằng cạnh tranh truyền thống luôn dẫn đến việc giảm giá và không thể phủ nhận rằng nó mang lại lợi ích cho người tiêu dùng. Đó là quy luật cơ bản. Nếu các công ty cố gắng giảm chi phí và giá để giành thị phần, nó chẳng gây hại cho ai cả và chúng tôi sẽ cho phép họ tiếp tục cạnh tranh như vậy mà không can thiệp vào", một thành viên của Hội đồng cho biết.

Vân Đàm