Nhiều người đang kiếm bộn tiền nhờ bán những dàn máy chuyên để đào tiền ảo
Cơn sốt tiền ảo năm 2017 có phần giống với cơn sốt vàng cuối thế kỷ 19: những người bán dụng cụ lại đang kiếm bộn tiền.
Trong suốt cơn sốt vàng cuối thế kì 19, một bộ phận những kẻ thành công nhất lại không phải những người đào mỏ tìm vàng, mà lại là những thương nhân buôn bán dụng cụ phục vụ việc khai thác. Có thể kể đến một sự thật trớ trêu thế này: hầu hết những kẻ tìm vàng chẳng ai lại ngớ ngẩn mong đợi kiếm hàng triệu USD từ loại quần jeans, nhưng Levi Strauss thì có.
Và ông đã làm được trong khi phần nhiều những kẻ đào vàng đều thất bại trong việc làm giàu, bằng cách rất đơn giản: bán quần jeans cho chính những kẻ đào vàng.
Ngày nay, cũng có một cơn sốt khai thác lớn hơn đang diễn ra, nhưng thợ mỏ thế kỷ 21 thì ước vọng làm giàu với những đoạn mã trên máy tính, chứ không phải vàng. Nhưng cũng như hồi thế kỷ 19, cơn sốt tiền ảo cũng tạo ra một khoản không nhỏ cho những thương gia kinh doanh công cụ, bằng cách bán dàn máy tính cho những người đang cần chúng để trở thành "thợ mỏ hiện đại". Không chỉ ở Việt Nam, trên toàn thế giới, có thể dễ dàng tìm thấy được những dàn máy đào tiền ảo trên các trang rao vặt như Ebay hay Craigslist, với giá cao hơn giá bán lẻ đề xuất ban đầu hàng trăm tới hàng ngàn USD.
Chuyện trên thế giới
Chuyện kể rằng, ngày xửa ngày xưa, bất cứ ai cũng có thể sử dụng máy tính cá nhân của mình để đào Bitcoin, bằng một quá trình tìm kiếm giải thuật cho vấn đề băm chuỗi mã hóa. Nhưng thời kỳ tươi đẹp ấy nhanh chóng qua đi, khi Bitcoin chịu tác động bởi quy mô kinh tế và trở nên đắt đỏ. Hiện tại, người ta gần như chỉ có thể kiếm lợi từ việc “đào” Bitcoin khi sở hữu một “mỏ” quy mô lớn, sử dụng phần cứng đặc biệt với giá thành đắt đỏ (ASIC) tại Trung Quốc. Nhưng những loại tiền ảo mạnh khác đã ra đời, như Ethereum, Litecoin hay Zcash, và người ta có thể kiếm lợi khi đào chúng chỉ bằng những phần cứng thông thường có bán trên thị trường với phần mềm mã nguồn mở. Bạn chỉ cần số lượng card đồ họa nhất định cắm trên mainboard thích hợp, một chút hiểu biết máy tính, là đã có thể là một phần của cơn sốt toàn cầu.
Vấn đề chính ở đây là sức mạnh của những dàn máy này nằm ở lượng lớn GPU, và cơn sốt năm 2017 khiến cho chúng trở nên đặc biệt khan hiếm. Điều này dẫn tới việc những "cựu chiến binh" đầy kinh nghiệm cũng như giới kinh doanh phần cứng nhảy vào bán những dàn máy dựng sẵn – tức là chỉ việc mua về dùng – với giá bán cao hơn giá đề xuất của các linh kiện hàng ngàn USD. Thế nhưng theo ông Scott McCarthy, CEO của SMS IT Group, một công ty có trụ sở tại Los Angeles có cung cấp sản phẩm này, giá cả có vẻ không phải là trở ngại với những người bị cuốn vào cơn sốt.
“Chúng tôi không thể lắp đặt các dàn máy đủ nhanh. Hiện tại, tôi nhận được nhiều cuộc gọi hơn lượng chúng tôi có thể xử lí. Chúng tôi sẽ nhận tiền đặt cọc, nhưng cũng phải thông báo với các khách hàng là họ phải chờ tối đa tới 3 tuần trước khi chúng tôi có thể chuyển hàng. Chỉ riêng cuối tuần vừa rồi tôi đã nhận được 20 cuộc gọi ngoài giờ từ những người muốn mua dàn máy hay tham gia lớp đào tạo lắp đặt.” – McCarthy kể lể.
Dàn máy đào tiền ảo tiêu chuẩn gồm 6 card đồ họa AMD Radeon RX 580 được công ty của McCarthy bán với giá 3.755 USD. Trước cơn sốt tiền ảo, loại GPU này có thể mua được dễ dàng với giá 250 USD, và việc lắp một dàn tương tự chỉ tiêu tốn khoảng dưới 2.000 USD. Dù cái giá 3.755 USD nghe có vẻ cao, nhưng thực ra công ty của McCarthy vẫn đang đưa ra một mức giá tốt: không khó để có thể tìm những dàn tương tự được rao bán với giá trên 4.000 USD dù đã qua sử dụng.
John, một người đơn giản chỉ rao bán lại những dàn máy của mình trên Craigslist, cho biết anh vừa bán 1 dàn với giá khoảng 4.000 USD và hiện vẫn đang đăng bán một dàn tương tự. Anh cũng cho biết, nhiều người tỏ ra quan tâm nhưng chủ yếu là muốn mặc cả. Anh nói: “Do tình trạng khan hiếm card đồ họa AMD, và quan trọng hơn là đợt tăng giá của Ethereum khiến nhiều người với ít hiểu biết kỹ thuật cũng muốn tham gia cuộc chơi. Cứ như thế, lượng người sẵn sàng trả tiền cho một dàn đào tiền ảo được lắp sẵn tăng lên chóng mặt.”
Câu hỏi đặt ra là, tại sao những người này không thu mua các thành phần cần thiết rồi tự lắp để tiết kiệm chi phí? John chia sẻ: “Tôi nghĩ rằng hầu hết mọi người đều có thể tự lắp dàn máy của mình thôi, chỉ là họ không muốn mất thời gian để học cách làm cũng như sợ làm hỏng.”. Anh cũng cho rằng rất rất nhiều người không bao giờ nghĩ mình có thể lắp đặt một chiếc PC từ đầu đến cuối.
Không đồng tình với quan điểm này, Scott McCarthy cho rằng việc này không dễ. Dù đã có 15 năm kinh nghiệm trong ngành IT, cũng như đã bán hàng trăm dàn máy phục vụ đào tiền ảo, ông chia sẻ mình đã mất tới 1 năm để có thể học cách build một dàn hoàn hảo theo ý muốn của khách hàng. “Những người không có chút kinh nghiệm nào với PC gần như không thể tự build một dàn máy. Thử thách đặt ra không chỉ là biết tên bộ phận hay cách kết nối, mà bạn còn phải biết hệ thống sẽ hoạt động hoàn hảo với thành phần nào.” - ông cho biết.
Chuyện ở Việt Nam
Ở Việt Nam, câu chuyện có phần rắc rối hơn một chút về phía những người muốn mua, do nhiều khác biệt về "tình hình" cũng như đặc thù người bán. Có thể thấy nơi giao dịch chính là các hội nhóm trên Facebook, nơi vô số người có khả năng nhập linh kiện máy tính (tất nhiên, quan trọng nhất vẫn là GPU) và lắp ráp chúng thành một dàn máy đào tiền ảo dựng sẵn để bán. Giá trị chênh lệch thì có phần thấp hơn mặt bằng chung thế giới, nhưng cũng ở mức cao: ước tính với dàn máy tối thiểu (sử dụng 6 card đồ họa NVIDIA GeForce GTX 1060) cũng đã có mức chênh 8-10 triệu so với vài tháng trước. Các dàn máy cao hơn thì mức chênh lệch cũng lớn hơn nhiều, dù cũ hay mới.
Do cạnh tranh, nhiều tin rao để giá ở dạng "liên hệ" như thế này.
Nhưng người mới sẽ gặp những rắc rối, chủ yếu đến từ phía những người đăng bán. Dù vô tình hay cố ý, nhưng do quá nhiều người cạnh tranh cùng trong một nhóm giao dịch thiếu kiểm soát, rất nhiều tin rao để giá ở dạng "liên hệ" - tức là chủ động liên hệ để biết rõ, một sự không rõ ràng dễ thấy ở phần lớn các hội nhóm mua bán Việt Nam.
Dù có ý định tự ráp chơi, nhưng những tin rao thế này dễ trở thành "miếng mồi ngon" cho gian thương
Ngoài ra, còn có những gian thương "tát nước theo mưa" bằng cách đồng thời tăng giá những thành phần khác khi báo giá trâu cho khách hàng, dù những thiết bị này chẳng hề khan hiếm như GPU. Còn rất nhiều chiêu trò nữa liên quan tới những khía cạnh xã hội mà chúng tôi không tiện đề cập, nhưng người mới thiếu hiểu biết sẽ rất dễ rơi vào cảnh "mất tiền oan".
Dù sao, nếu bạn không có chút kinh nghiệm nào về PC mà muốn tham gia cuộc chơi bằng cách tự build dàn máy của mình trong cơn sốt này, tôi sẽ nói điều này là có thể, dựa vào trải nghiệm của chính bản thân. Nhưng đúng như McCarthy nói, bạn sẽ phải tốn nhiều giờ nghiên cứu trên mạng cũng như thử nghiệm liên tục cách làm, chưa kể đến tìm mua card đồ họa ở Việt Nam hiện tại không dễ, và giá thì cũng đang rất cao. Nhưng dù sao, nếu tự build, bạn sẽ có cả những bài học về máy tính, tiết kiệm được những khoản không đáng có và hơn thế là cảm giác tự làm rất thú vị để hiểu hơn về “đào” tiền ảo.
