GS. Ngô Bảo Châu và GS. Đàm Thanh Sơn được trao giải thưởng Simons Investigators 2013

Trong thông báo trao giải của mình, Simons Foudation cho biết GS. Ngô Bảo Châu được trao giải vì những thành tích trong việc chứng minh “Bổ đề cơ bản cho các dạng tự đẳng cấu” do Robert Langlands và Diana Shelstad phỏng đoán. “Việc chứng minh Bổ đề cơ bản đã đưa ra một cách tiếp cận hình học mới trong các vấn đề về phân tích họa âm dựa trên hình học số học. Những ý tưởng trong công trình của ông rất hữu ích cho các lĩnh vực khác như Vật lý toán học và Lý thuyết biểu diễn hình học”.

Trong hạng mục Vật lý, GS. Đàm Thanh Sơn được Simons Foudation đánh giá là một trong số những nhà lý thuyết hiếm có, các công trình khoa học của ông có ảnh hưởng sâu tới một số nhánh phụ trong ngành Vật lý.

“Ông đã viết nhiều tài liệu quan trọng về thuyết sắc động lực học lượng tử, vật lý hạt nhân lý thuyết, vật lý chất rắn và vật lý nguyên tử. Có lẽ thành tựu quan trọng nhất trong những đóng góp của Đàm Thanh Sơn là tính nhị nguyên giữa lỗ đen trong không gian anti-de Sitter và các chất lỏng tương tác mạnh.

Công trình đầu tiên của ông với các cộng sự Policastro và Starinets về tính siêu chảy của plasma uark-gluon đã mở ra những hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực vật lý ion nặng và lý thuyết dây. Công trình tiếp theo của ông cùng với Sachdev, Herzog và một số cộng sự khác đã xác nhận tính nhị nguyên AdS/CFT là một công cụ lý thuyết quan trọng của vật lý chất rắn” – Simons Foudation nhìn nhận.

Được biết, năm nay lĩnh vực Toán học có 4 người được chọn trao giải, Khoa học máy tính 3 người và Vật lý 6 người. Tất cả đều đến từ những ngôi trường danh giá như ĐH Harvard, Viện Công nghệ Massachusetts, ĐH California, ĐH Pennsyvania, ĐH Maryland, ĐH Stanford và ĐH Chicago.

Các nhà khoa học đoạt giải Simons Investigators sẽ nhận được 100.000 USD mỗi năm để phục vụ nghiên cứu, thời gian nhận hỗ trợ là 5 năm và có thể sẽ được tài trợ tiếp trong 5 năm sau đó.

Mục tiêu của chương trình này là hỗ trợ các nhà khoa học xuất sắc trong giai đoạn làm việc hiệu quả nhất của họ, tạo điều kiện để họ tiến hành những nghiên cứu lâu dài về những vấn đề cơ bản.

Để được là một “Investigator”, một nhà khoa học phải đảm bảo các điều kiện sau: nghiên cứu về lĩnh vực Toán học, Vật lý hoặc Khoa học máy tính, là giảng viên chính thức của một trường đại học Mỹ hoặc Canada và chưa từng được trao giải Simons Investigator trước đó.

Ngoài những hỗ trợ về kinh phí nghiên cứu khoa học, các nhà khoa học đoạt giải còn được tham gia các cuộc họp thường niên tại Simons Foundation (chi phí do tổ chức này chi trả) để thảo luận về các hoạt động khoa học.

• 
  
• Theo Nguyễn Thảo