Bàn tay tài phiệt thao túng quyền lực Ukraina

Một số trong đó dè dặt hậu thuẫn cho phe đối lập muốn xích lại gần hơn với châu Âu và phương Tây, trong khi số khác lại ủng hộ Tổng thống vừa bị truất quyền Victor Yanukovich và siết chặt quan hệ với Nga. Một số người có vẻ như đang ‘bắt cá hai tay’.

Những tỉ phú này là ai? Dưới đây là bản danh sách do một nhà nghiên cứu cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương là Adrian Karatnycky và Lauren Goodrich - giám đốc phân tích Âu-Á tại hãng tình báo toàn cầu Stratfor - cung cấp.

Henadiy Boholyubov và Ihor Kolomoyskyy: Hai tỉ phú này sở hữu Tập đoàn Privat, trong đó bao gồm các ngân hàng lớn nhất tại Ukraina và có cổ phần trong các ngành công nghiệp khác như truyền thông và năng lượng.

Karatnycky nói rằng họ đứng đằng sau những người biểu tình chống chính phủ và không còn trung thành với chính quyền Tổng thống Yanukovich.

Tỉ phú trẻ tuổi Sergey Kurchenko

Kurchenko có một lượng cổ phần rất lớn trong thị trường khí đốt. Nhà phân tích Karatnycky cho hay nhiều người tin rằng Kurchenko giữ tiền bạc cho ông Yanukovich và gia đình cựu tổng thống.

Victor Pinchuk: Một nhà sưu tầm nghệ thuật và từng là người ủng hộ mạnh mẽ các động thái của Ukraina hướng về hội nhập với châu Âu. Nhưng Goodrick cho rằng các mối quan hệ kinh doanh của Pinchuk lại nằm ở Nga. Ngoài tài sản trong ngành truyền hình, Pinchuk sở hữu công ty luyện kim Interpipe.

Vadim Novinsky: Được cho cầu nối quan trọng giữa ông Yanukovich và các quyền lợi với Nga, Novinsky đưa ra các tuyên bố mạnh mẽ với Nga. 

Nhà tài phiệt Vadim Novinsky

Karatnycky cho rằng mới đây, Novinsky đã mua các cơ sở đóng tàu vỡ nợ hoặc ngừng hoạt động ở Ukraina có thể để cho Nga sử dụng. Goodrich xác nhận nhà tài phiệt này có quan hệ mật thiết với Nga.

Petro Poroshenko: Karatnycky nói rằng Poroshenko hiện đang là nhân vật nổi tiếng thứ hai trong phe đối lập, chỉ sau chính trị gia từng là cựu vô địch đấm bốc Vitali Klitschko.

Roroshenko từng là Ngoại trưởng và Bộ trưởng phát triển kinh tế và thương mại dưới thời ông Yanukovich. Ông này có thể đóng vai trò quan trọng trong tương lai tại Ukraina, đặc biệt là trong điều kiện chuyển giao êm thấm.

Dmytro Firtash: Với trị giá tài sản khoảng 3 tỉ USD, Firtash làm giàu chủ yếu từ buôn bán khí đốt và kiếm tiền từ ngành công nghiệp hóa chất. Goodrich nói rằng Firtash thân thiết với một nhóm trung thành trong quốc hội vốn ủng hộ phe của ông Yanukovich.

Tuy nhiên, hiện đang có những tin đồn rằng Firtash đang cấp tiền cho đảng của ông Klitschko. Hồi giữa tháng Giêng, đồng minh của Firtash là Serhiy Lyovochkin đã từ bỏ chính quyền Yanukovich vì chính quyền này đã dùng đến bạo lực trấn áp biểu tình.

Rinat Akhmetov: Với khối tài sản ước tính trị giá trên 15 tỉ USD, ông Akhmetov từng một thời sát cánh với ông Yanukovich. Tuy nhiên, Goodrich chỉ ra rằng Akhmetov từng có quan hệ với cựu Tổng thống Viktor Yushchenko và cấp tiền cho cả hai bên trong cuộc bầu cử gần đây.

Rinat Akhmetov - nhà tài phiệt được cho là giàu nhất Ukraina

Chuyên gia an ninh châu Âu của hãng Rand là Stephen Larrabee cho biết các nhà tài phiệt này có thể bỏ rơi ông Yanukovich vì họ sẽ mất rất nhiều trong trường hợp Tổng thống không thể giữ được quyền lực.

Mermelstein – người gọi các nhà tài phiệt là các ‘tỉ phú kín tiếng’ – nhắc lại ý của Larabee: “Ai trong nhóm những người giàu sụ này đều có quyền lợi rất lớn trong việc ai sẽ là người kế tiếp lãnh đạo chính phủ Ukraina. Tùy thuộc vào kết quả mà họ sẽ được nhiều hay mất nhiều”.

Goodrich chỉ ra rằng các nhà tài phiệt Ukraina rất khác so với các nhà tài phiệt Nga ở chỗ họ rất năng động trong chính trị.

Các nhà tài phiệt Nga thường có xu hướng tránh xa các quy trình chính trị.

“Đó gần như thể là các nhà tài phiệt [Ukraina] đều là một phần trong quy trình khiến một ai đó lên cầm quyền” – Goodrich bình luận.

Một số nguồn tin nói rằng các nhà tài phiệt này đang tìm cách bảo vệ số tài sản của mình để đảm bảo lợi ích tài chính và cả mạng sống của mình.

“Đó không phải là hệ tư tưởng nào cả. Tất cả chỉ vì tiền và sự thúc bách tự nhiên để bảo toàn các đế chế của riêng họ” – nhà phân tích Goodrich nhận định.

Theo Lê Thu