Ngày Gia đình Việt Nam (28/6) có thể trở thành ngày nghỉ lễ
Dù Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xin rút đề xuất tăng thêm một ngày nghỉ có hưởng lương là ngày 27/7 hằng năm khỏi dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi nhưng nhiều ý kiến đề nghị có thêm một ngày nghỉ cho người lao động và ngày 28/6 được đưa ra để lựa chọn.
Xem xét thêm một ngày nghỉ lễ
Trong Kỳ họp thứ 7, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, trưởng ban soạn thảo dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi, đã xin rút đề xuất tăng thêm một ngày nghỉ có hưởng lương cho người lao động vào ngày 27/7. Nguyên nhân của việc xin rút này bắt nguồn từ sự không đồng tình của nhiều đại biểu Quốc hội.
Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã lấy ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội về dự thảo Bộ luật và kiến nghị của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam về vấn đề này. Theo đó, nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục đề nghị bổ sung quy định về việc tăng thêm ngày nghỉ hưởng nguyên lương đối với người lao động và chọn ngày Gia đình Việt Nam (28/6).
Trước những ý kiến này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa ra hai phương án để các Đại biểu Quốc hội thảo luận tại hội trường vào ngày 23/10 trong khuôn khổ ngày làm việc thứ 3, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV.
- Phương án 1: không bổ sung ngày nghỉ lễ.
- Phương án 2: bổ sung một ngày người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương và chọn ngày Gia đình Việt Nam (ngày 28/6 dương lịch).
Tăng tuổi hưu
Báo cáo tóm tắt Tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề cập đến tuổi nghỉ hưu. Theo đó, Chủ trương điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu chung đối với người lao động là nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng tại Nghị quyết số 28-NQ/TW với mục tiêu lâu dài để chủ động ứng phó với xu hướng già hóa dân số diễn ra nhanh của Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.
Tuy nhiên, vẫn có 2 quan điểm khác nhau về vấn đề này. Quan điểm thứ nhất cho rằng, cần quy định rõ lộ trình thực hiện trong dự thảo Bộ luật như phương án Chính phủ trình tại kỳ họp thứ 7. Quan điểm thứ hai cho rằng, chỉ nên quy định về nguyên tắc để giao Chính phủ quy định, hướng dẫn cho phù hợp với ngành nghề, tính chất công việc, môi trường và điều kiện lao động, địa bàn và cung, cầu của thị trường lao động, xu hướng già hóa dân số..., không nhất thiết phải có lộ trình như nhau đối với các nhóm lao động khác nhau và người lao động (nhất là nhóm lao động trực tiếp) sẽ dễ chấp nhận hơn.
Tăng giờ làm
Những khác biệt xung quanh việc mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ tối đa (Điều 107), cũng được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu trong báo cáo. Về quan điểm của mình, UBTVQH cho rằng giảm giờ làm là xu hướng tiến bộ, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, tay nghề người lao động ngày càng cao, cần giảm thời giờ làm việc để bảo đảm sức khỏe và an toàn cho người lao động.
Trong khi đó, Việc tăng thời giờ làm thêm trong điều kiện công tác thanh tra, kiểm tra, chế tài xử lý vi phạm còn hạn chế sẽ có thể dẫn đến tình trạng doanh nghiệp lợi dụng thời giờ làm thêm, khai thác tối đa sức lao động, hậu quả là người lao động sẽ cạn kiệt sức lao động sớm hơn so với tuổi lao động.
Chính vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không tán thành việc đề xuất mở rộng khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa dù thực tế người sử dụng lao động và người lao động có nhu cầu. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn mong muốn tiếp tục trình Quốc hội phương án tăng thời giờ làm thêm như đã trình tại kỳ họp thứ 7 để Quốc hội tiếp tục thảo luận. Chính vì vậy, UBTVQH cũng đưa ra 2 phương án để xin ý kiến các ĐBQH.
- Phương án 1: quy định theo hướng giữ khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa như Bộ luật hiện hành, nhưng cần ghi rõ nâng thời giờ làm thêm theo tháng là 40 giờ/tháng thay vì 30 giờ/tháng và bổ sung quy định cụ thể về các trường hợp được tổ chức làm thêm giờ từ trên 200 giờ đến 300 giờ/năm để người lao động biết, làm cơ sở cho việc giám sát tuân thủ, bảo vệ được quyền lợi, sức khỏe của người lao động.
- Phương án 2: nâng khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa từ 300 giờ theo quy định hiện hành lên 400 giờ/năm theo đề xuất của Chính phủ. Quy định theo phương án này không khống chế thời gian làm thêm giờ theo tháng, nhưng Chính phủ phải tiếp tục nghiên cứu các kiến nghị của đại biểu Quốc hội, chuẩn bị danh mục cụ thể các ngành, nghề được mở rộng khung làm thêm từ trên 300 giờ đến 400 giờ, đánh giá tác động và bổ sung quy định trả lương lũy tiến làm thêm giờ kể từ giờ thứ 201 hoặc từ giờ thứ 301 trở đi và trình Quốc hội dự thảo Nghị định chi tiết.
