Năm 2020: Năm hạn của những nhà thiết kế tự do
Một cuộc khảo sát với 11.000 nhà thiết kế từ 147 quốc gia trên thế giới cho thấy công việc của một freelancer trong năm 2020 đã khó khăn như thế nào.
Nghiên cứu được thực hiện bởi 99designs, một nền tảng có trụ sở tại Australia kết nối các nhà thiết kế tự do và khách hàng. Kết quả khảo sát cho thấy rằng 1/3 gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc ổn định vào năm 2020, 1/4 có ít nhất một dự án bị hủy hoặc tạm dừng và 27% khách hàng của họ đã cắt giảm ngân sách. Một thống kê đặc biệt đáng buồn là 22% số người được hỏi có một khách hàng ‘bỏ bom’ họ, sau khi họ thực hiện một số công việc.
Theo nhiều cách, những người làm việc tự do và những người lao động hợp đồng dễ bị tổn thương hơn những người làm việc toàn thời gian trong thời kỳ đại dịch.
Ở Pháp, Đức và Hà Lan, bên cạnh các quốc gia châu Âu khác, chính phủ đã trả một phần tiền lương cho người lao động để giúp họ có việc làm. Nhưng những chương trình này thường không tiếp cận được nhiều người làm việc tự do.
Nghiên cứu của 99designs cho thấy chỉ có 16% freelancer được khảo sát nhận được bất kỳ hỗ trợ tài chính nào từ chính phủ của họ vào năm 2020. Ước tính 42% người được hỏi cho biết họ đang tích cực tìm kiếm việc làm và 32% nhà thiết đã xem xét tìm kiếm công việc trái ngành do những thách thức liên quan đến COVID-19.
Tình hình khó khăn của các nhà thiết kế tự do phản ánh khó khăn chung của những người làm nghề tự do sáng tạo khác trong các lĩnh vực từ báo chí đến chỉnh sửa video, công việc trợ lý ảo.
Không nhất thiết là khối lượng công việc cho họ đã cạn kiệt. Trong nhiều lĩnh vực, các công ty đã sa thải lao động toàn thời gian để thay vào đó là thuê các freelancer ngắn hạn, rẻ hơn. Theo The Wall Street Journal, nhiều nhà tuyển dụng đang yêu cầu những người làm nghề tự do làm nhiều việc hơn với mức lương thấp hơn, và thực tế là thị trường việc làm hiện đang tràn ngập những người làm nghề tự do. Điều này đồng nghĩa rằng người lao động có rất ít lợi thế trên bàn thương lượng.
Về thu nhập tổng thể, hơn 1/3 các nhà thiết kế tự do được khảo sát dự kiến sẽ kiếm được ít hơn trong năm nay so với năm 2019. Khoảng 1/2 trong số họ dự kiến sẽ kiếm được nhiều hơn từ việc làm tự do trong năm nay so với năm ngoái, nhưng trong nhiều trường hợp, họ đang bù đắp lương bị mất từ nguồn công việc khác. Chỉ khoảng 1/8 trong số tất cả những người được khảo sát mong đợi được tăng lương.
Vậy các nhà thiết kế tự do cảm thấy thế nào vào công việc của mình trong thời kỳ đại dịch?
31% cho biết họ không hài lòng với công việc của mình, tăng 12% so với năm ngoái. Một số lợi ích của công việc tự do — như làm việc theo lịch trình của riêng bạn và ở địa điểm bạn chọn — đã biến mất trong năm nay, vì đại dịch khiến hầu hết mọi người trên thế giới phải ở nhà và không có người trông trẻ.
Một số nhà thiết kế hướng tới việc thiết kế vì những lý do chính đáng, với 38% làm công việc sáng tạo cho các tổ chức công bằng xã hội. Nhưng 70% công việc đó là miễn phí, con số này cao đáng kinh ngạc với mức độ khó khăn tài chính mà các nhà thiết kế đã trải qua trong năm nay.
Một mặt, rất nhiều nhà thiết kế sẵn sàng cống hiến thời gian và tài năng của họ miễn phí cho một mục đích tốt đẹp là việc rất cao cả. Mặt khác, làm việc miễn phí có thể có tác động ăn mòn ngành công nghiệp, làm mất giá trị công việc vốn đã thường được coi là phù phiếm. Có thể một số nhà thiết kế sẵn sàng làm việc miễn phí với hy vọng rằng cuối cùng sẽ dẫn đến công việc được trả lương.
Làm việc tại nhà năm nay cũng khó khăn hơn những năm trước. Gần 1/2 số người được hỏi phải cân bằng công việc với trách nhiệm trông trẻ và học tại nhà. Thêm vào đó, gần 1/4 phải làm việc ít giờ hơn vì họ phải chăm sóc các thành viên trong gia đình.
Một trong những phát hiện đáng ngạc nhiên hơn trong báo cáo: 48% người được hỏi nói rằng trách nhiệm chăm sóc trẻ em và giáo dục tại nhà có tác động tích cực đến sự nghiệp của họ (so với 27% người báo cáo có tác động tiêu cực).
Các tác giả của báo cáo cho rằng điều này là do các freelancer chuyên làm việc linh hoạt. Nhưng một lời giải thích khác có thể xảy ra là 70% số người được hỏi được xác định là nam giới và dữ liệu từ các nghiên cứu khác cho thấy rằng phụ nữ chịu tác động tiêu cực hơn nhiều bởi đại dịch, một phần là do họ có xu hướng chịu nhiều trách nhiệm chăm sóc trẻ em hơn.
Nhìn chung, lĩnh vực thiết kế đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch, và các công ty thiết kế đã phải đối mặt với những khó khăn về tài chính. Họ đã tiến hành nhiều đợt sa thải nhân viên trong suốt thời kỳ khủng hoảng.
Điều này có nghĩa là các công ty này có nhiều khả năng sẽ thuê nhiều freelancer hơn trong tương lai, vì lương của freelancer rẻ hơn so với nhân viên làm công ăn lương lâu năm.
Nhưng điều đó có thể không nhất thiết là một dấu hiệu tốt, đặc biệt là đối với nhiều nhà thiết kế đang tìm kiếm công việc ổn định, toàn thời gian với những lợi ích đi kèm.
Cũng như nhiều khía cạnh khác của xã hội, đại dịch COVID-19 đã phơi bày sự bất bình đẳng trong thế giới thiết kế: Trong khi một số nhà thiết kế chọn làm nghề tự do vì họ thích sự linh hoạt và được đền bù xứng đáng, thì nhiều nhà thiết kế khác lại gặp khó khăn.
