'Một tuần của tôi gồm có 3 thứ sáu': Chia sẻ của một cựu giám đốc tại Samsung hé lộ văn hoá làm việc khắc nghiệt khét tiếng một thời

Lim Hyung-kyu, một giám đốc điều hành đã nghỉ hưu của Samsung Electronics, hiện đã ngoài 70 tuổi cho biết: “Ngày xưa, một tuần của tôi gồm có thứ hai, thứ ba, thứ tư, thứ năm, thứ sáu, thứ sáu và thứ sáu”.

Ông Lim gia nhập Samsung, công ty lớn nhất Hàn Quốc, vào năm 1976 và thăng tiến lên vị trí giám đốc công nghệ (CTO). Trong phần lớn hơn 30 năm làm việc tại Samsung, làm việc vào cuối tuần là điều bình thường với ông Lim – và trên thực tế cũng là vấn đề hợp pháp theo luật lao động của quốc gia này. "Tôi không bận tâm", ông Lim nói. "Với tôi, đó là niềm vui".

Mọi thứ bây giờ đã khác. Luật lao động Hàn Quốc giới hạn giờ làm việc ở mức 52 giờ một tuần: 40 giờ tiêu chuẩn với tối đa 12 giờ làm thêm. Cuối tuần thường được coi là không được phép, và những nhân viên trẻ tuổi cũng chú ý đến sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống hơn so với thế hệ cha mẹ hoặc ông bà của họ.

Nhưng trong vài tháng qua, một số công ty có ảnh hưởng của Hàn Quốc đã yêu cầu các giám đốc điều hành làm việc nhiều giờ hơn, trong một số trường hợp yêu cầu họ đến văn phòng sáu ngày một tuần. Một số người trong doanh nghiệp Hàn Quốc dự đoán rằng các nhân viên và quản lý cấp thấp hơn tại các công ty nhỏ hơn sẽ cảm thấy áp lực phải làm theo.

Kim Seol, đại diện của Liên đoàn Cộng đồng Thanh niên, một nhóm lao động đại diện cho những người lao động trong độ tuổi từ 15 đến 39 cho biết: "Đây là một tín hiệu cho thấy ở Hàn Quốc, làm việc sáu ngày một tuần vẫn được chấp nhận".

Áp lực đối với người lao động, đặc biệt là người lao động trẻ, có thể rất lớn ở Hàn Quốc, nơi có tỷ lệ sinh thấp bậc nhất thế giới. 

Nỗi lo về an ninh việc làm và chi phí nhà ở, chăm sóc trẻ em và giáo dục tăng cao đã khiến người Hàn Quốc trong độ tuổi lao động không muốn sinh con, góp phần gây ra cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang bao trùm nền kinh tế.

Ở Hàn Quốc, tuần làm việc năm ngày chỉ mới có từ một thế hệ trước, được luật lao động đưa ra vào năm 2004, bắt đầu với khu vực công và các công ty lớn hơn trước khi lan sang các công ty nhỏ hơn. Giới hạn pháp lý 52 giờ cho tuần làm việc cũng tương đối mới: Được đưa ra vào năm 2018, giảm từ 68 giờ một tuần.

“Hồi đó, mọi người rất khó khăn để xoay xở”, ông Lim nhớ lại giai đoạn còn đi làm tại Samsung. “Giúp công ty phát triển có nghĩa là giúp đất nước và, theo nghĩa mở rộng, giúp chính bạn”.

Samsung, giống như những gã khổng lồ đa quốc gia khác của Hàn Quốc, đã theo dõi sự bùng nổ phát triển của đất nước Hàn Quốc từ giai đoạn khó khăn đến khi trở thành một nền kinh tế công nghệ cao tiên tiến. Công ty được thành lập vào cuối những năm 1930 như một cửa hàng bán rau và cá khô, bắt đầu sản xuất đồ gia dụng và các thiết bị điện tử khác vào cuối những năm 1960 và hiện là công ty hàng đầu thế giới về chất bán dẫn, điện thoại thông minh và các công nghệ khác với hơn 200.000 nhân viên.

Các công ty hiện đang kêu gọi các giám đốc điều hành làm việc nhiều giờ hơn đã mô tả các biện pháp này như một phản ứng trước sự suy thoái trong kinh doanh, viện dẫn một cuộc khủng hoảng tạm thời hoặc tình trạng khẩn cấp. Tăng trưởng ở Hàn Quốc không đồng đều, với chi tiêu tiêu dùng yếu kém gây ảnh hưởng đến thu nhập của công ty. Nền kinh tế bất ngờ suy giảm trong quý trước .

Tại HD Hyundai Oilbank, đơn vị lọc dầu và trạm xăng của một tập đoàn công nghiệp, khoảng 40 giám đốc điều hành đã bắt đầu đến văn phòng vào cuối tuần trong những tuần gần đây để "ứng phó với cuộc khủng hoảng do điều kiện kinh doanh trì trệ gây ra". Doanh số và lợi nhuận của HD Hyundai Oilbank đã giảm mạnh vào năm ngoái do giá dầu giảm.

Vào tháng 7, SK On, đơn vị sản xuất pin và xe điện của một tập đoàn công nghệ, đã thông báo rằng công ty sẽ chuyển sang "chế độ khẩn cấp", đóng băng lương của các giám đốc điều hành và yêu cầu họ phải bắt đầu làm việc sớm hơn.

“Các giám đốc điều hành và lãnh đạo sẽ nêu gương và đảm nhận trách nhiệm lớn trong việc vượt qua khủng hoảng”, Lee Seok-hee, giám đốc điều hành của SK On cho biết tại một cuộc họp nhân viên. Tình trạng thua lỗ thời gian gần đây đã làm chậm sản xuất và khiến công ty đưa ra cảnh báo về “điều kiện thị trường bất lợi” trong báo cáo tài chính vào tháng 4.

Người phát ngôn của Samsung Electronics cho biết mặc dù đây không phải là chính sách chính thức của công ty, nhưng "các giám đốc điều hành có thể tự nguyện chọn làm việc vào cuối tuần tùy theo nhu cầu nghề nghiệp của họ". Tập đoàn này đang trong quá trình tranh chấp với công đoàn lớn nhất của mình, khi các thành viên của công đoàn này cho biết tuần trước họ sẽ quay lại làm việc sau cuộc đình công về tiền lương và điều kiện làm việc.

Các nhóm lao động cho rằng các biện pháp “khủng hoảng” và “khẩn cấp” chủ yếu chỉ để phô trương. “Có một quan niệm văn hóa ở đây là ai đó làm việc càng lâu thì kết quả càng tốt”, Lee Sang Yoon, phó giám đốc chính sách tại Liên đoàn Công đoàn Hàn Quốc, một trong những nhóm lao động lớn nhất cả nước cho biết. “Điều này đã lỗi thời”.

Mặc dù lời kêu gọi làm việc vào cuối tuần chỉ áp dụng cho nhóm quản lý cấp cao của các công ty này, nhưng những nhân viên khác có thể cảm thấy áp lực phải làm như vậy.

Ông Kim thuộc Đoàn Thanh niên Cộng đồng cho biết: “Văn hóa kinh doanh ở Hàn Quốc giống như một kim tự tháp”, các công ty lớn ở vị trí cao nhất định hình nên văn hóa kinh doanh của đất nước.

Những gì được viết trong luật lao động cũng không phải lúc nào cũng phản ánh trải nghiệm thực tế của người lao động. Người lao động ở Hàn Quốc ghi nhận một số giờ làm việc cao nhất trong số các nền kinh tế tiên tiến, làm việc nhiều hơn khoảng 100 giờ mỗi năm so với người lao động trung bình ở Mỹ, theo dữ liệu năm 2022 do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế biên soạn.

Eun Sung, một chuyên gia tư vấn ngoài 20 tuổi sống tại Seoul cho biết cô thường làm việc sáu ngày một tuần khi tham gia một dự án.

"Chúng tôi coi việc tan làm lúc 2 hoặc 3 giờ sáng là ổn", cô nói. Cô chỉ gặp bạn bè một lần sau vài tháng và sức khỏe của cô bị ảnh hưởng do thiếu ngủ. Mặc dù thích công việc tư vấn nhưng cô cho biết cô sẽ cân nhắc chuyển đến một quốc gia nơi cô có thể cân bằng tốt hơn giữa công việc và cuộc sống.

Theo Ryu Jae Kang, người đứng đầu đơn vị chính sách tại Liên đoàn Công đoàn Hàn Quốc, một số công ty có cách để nhân viên làm việc nhiều giờ hơn. Họ có thể trả lương cố định đã bao gồm giờ làm thêm và không phải tất cả giờ làm việc cho mọi loại công việc đều có thể được theo dõi.

Joon Han, giáo sư xã hội học tại Đại học Yonsei cho biết việc cắt giảm giờ làm việc theo luật định trong những năm qua là dấu hiệu cho thấy sự phát triển của Hàn Quốc và sự thay đổi trong nhận thức của mọi người về việc tập trung nhiều hơn vào cuộc sống cá nhân.

“Thời thế đang thay đổi”, ông Han của Đại học Yonsei cho biết. “Những người trẻ không muốn làm nô lệ cho công ty của họ nữa”.

Theo: NYTimes

Hoàng Chi