Mặt trăng đang gỉ sét, và nguyên nhân là do...Trái đất
Một nghiên cứu mới vừa phát hiện dấu vết gỉ sét trên mặt trăng, khá kỳ lạ, nhưng có lý do giải thích cho điều đó.
Mặt trăng lẽ ra không thể có gỉ sét.
Gỉ sét, một oxide sắt, muốn xảy ra một cách tự nhiên sẽ cần cả oxy lẫn nước, do đó hiển nhiên mặt trăng - một thiên thể gần như khô ráo và hoàn toàn thiếu vắng oxy - sẽ chẳng thể nào tồn tại gỉ sét được. Nhưng hoá ra lại có. Và các nhà khoa học đang tìm hiểu tại sao.
Một nghiên cứu mới được xuất bản trên trang Science Advances đã thu thập dữ liệu từ vệ tinh Chandrayaan-1 của Cơ quan nghiên cứu vũ trụ Ấn Độ (ISRO) và khám phá ra rằng núi đá ở các cực của mặt trăng có thành phần khác biệt so với tại các khu vực khác. Khi quan sát kỹ hơn, Shuai Li, tác giả chính của nghiên cứu, đã phát hiện ra hematite, một oxide sắt phổ biến - hay nói đơn giản hơn, là gỉ sét.
Ông nhanh chóng tìm đến các nhà khoa học và Phòng thí nghiệm tên lửa NASA (JPL) để xác nhận thông tin này.
"Ban đầu, tôi hoàn toàn không tin. Gỉ sét lẽ ra không thể tồn tại xét điều kiện hiện tại trên mặt trăng" - nhà nghiên cứu Abigail Fraeman của JPL nói. "Nhưng từ khi chúng ta phát hiện ra nước trên mặt trăng, mọi người đã liên tục kỳ vọng sẽ có nhiều loại khoáng sản hơn so với những gì chúng tôi nhận ra nếu nước tiếp xúc với đá".
Hình ảnh từ vệ tinh Chandrayaan-1 của Ấn Độ cho thấy nước tập trung ở hai cực của mặt trăng (màu xanh dương), nơi có nhiều núi đá. Và đó là nơi các nhà khoa học phát hiện dấu vết của hematite, một dạng gỉ sét
Vậy tại sao gỉ sét lại tồn tại trên mặt trăng? Có nhiều yếu tố, trong đó Trái đất cũng góp phần gây ra điều đó.
Đầu tiên, nước thực sự tồn tại trên mặt trăng với một lượng khá nhỏ. Nước dạng băng tồn tại trong các hố núi lửa, nhưng loại nước này ở phía rất xa của mặt trăng, chứ không gần với nơi gỉ sét xảy ra. Giả thuyết hiện tại là các hạt bụi bay trên mặt trăng đã mang theo các phân tử nước, hoà trộn các phân tử này với sắt trên bề mặt.
Còn oxy thì sao? Đó là lý do chúng ta nhắc đến Trái đất.
Vì nằm gần Trái đất, nên mặt trăng là điểm đến của một lượng không nhỏ oxy, vốn đi lên từ tầng thượng khí quyển của Trái đất. Li phát hiện ra rằng phần mặt trăng hướng về Trái đất có nhiều gỉ sét hơn những khu vực không hướng về Trái đất.
Ông tin rằng quá trình này đã diễn ra trên Mặt trăng trong hàng tỷ năm qua. Có lẽ đã đến lúc gửi một lời xin lỗi chân thành đến "chị Hằng" rồi!
