Lời đồn chuyện các thành phố lớn và khu công nghiệp miền Nam đang thiếu lao động phổ thông hậu giãn cách có đúng sự thật?
Theo khảo sát mới nhất của Việc Làm Tốt và số liệu từ các ban ngành khác, dù lượng lao động phổ thông rời các thành phố lớn tại miền Nam về quê trong thời gian qua lên đến 1,3 triệu người; nhưng do các doanh nghiệp SMEs lẫn các nhà máy vẫn đang hoạt động cầm chừng hoặc chưa có ý định tuyển lao động ngay, nên không có chuyện thiếu người. Thậm chí, cung còn đang lớn hơn cầu!
Làn sóng Covid-19 bùng phát tại Việt Nam từ tháng 5/2021 với biến chủng Delta đã gây ra rất nhiều thiệt hại và hệ lụy cho đời sống kinh tế xã hội, làm xáo trộn hoàn toàn hoạt động sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường lao động trong quý 3/2021.
Chỉ số GDP quý 3 năm 2021 giảm 6,17% so với cùng kỳ, 21.194 doanh nghiệp đóng cửa, 28,2 triệu lao động bị ảnh hưởng do mất việc, giãn việc, giảm lương. Sau khi kết thúc giãn cách xã hội, có ít nhất 1,3 triệu người đã rời các thành phố lớn để về quê tránh dịch, điều này gây khó khăn cho các doanh nghiệp về nhân lực trong giai đoạn hậu giãn cách.
Chia sẻ về tác động của đại dịch lên nhu cầu tuyển dụng việc làm, bà Trần Minh Ngọc - Giám đốc Việc Làm Tốt cho biết "Đại dịch không làm ảnh hưởng đến tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế vì tổng thể năng lực kinh tế còn nguyên vẹn. Vượt qua tác động của dịch Covid-19, mức độ đầu tư FDI tại Việt Nam vẫn tăng trưởng tích cực, hệ thống cơ sở hạ tầng, máy móc thiết bị và lực lượng lao động không bị ảnh hưởng.
Ngay sau khi hết giãn cách, các doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi sản xuất. Theo thống kê của chuyên trang tìm việc và tuyển dụng Việc Làm Tốt, số lượng việc làm đăng tuyển dụng trên trang tăng 3 lần, số lượng truy cập tìm việc tăng 10 lần so với thời gian áp dụng giãn cách".
Từ những dữ liệu mà Việc Làm Tốt thu được, thị trường lao động phổ thông hiện đang có vài xu hướng sau: cung đang lớn hơn cầu, mức lương trung bình cao hơn từ 7%-10% so với tháng trước dịch và người lao động sẽ trở lại các thành phố lớn sau Tết Nguyên Đán.
Cung đang lớn hơn cầu
Trong thời gian hậu giãn cách, tốc độ phục hồi tuyển dụng từ phía nhà tuyển dụng chậm hơn so với nhu cầu tìm việc của người lao động.
Nguyên nhân đến từ việc nhiều doanh nghiệp và hộ kinh doanh đã đóng cửa do gồng gánh hoạt động không có kết quả trong các tháng giãn cách hoặc nhà tuyển dụng ưu tiên liên hệ nhân sự cũ đã nghỉ trong thời gian giãn cách, hoặc thêm ca/thêm công việc cho nhóm nhân sự hiện tại nên chưa có nhiều nhu cầu tuyển dụng mới.
Đây cũng là thời điểm mà lực lượng lao động phổ thông sẽ có những sự chuyển đổi ngành nghề, đặc biệt từ nhóm ngành dịch vụ nhà hàng khách sạn quán ăn và bán hàng sang các nhóm ngành có tốc độ phục hồi nhanh như công nhân hoặc ngành ít chịu tác động bởi dịch Covid-19 như giao nhận vận tải hàng hoá bằng xe máy hoặc ô tô.
Mức lương trung bình cao hơn từ 7%-10% so với tháng trước dịch
Sau giãn cách, mức lương trung bình của các công việc đăng tuyển cao hơn 7-10% so với tháng trước dịch. Giải thích cho thay đổi này, bà Trần Minh Ngọc nhận định: thị trường việc làm sau dịch vẫn còn cạnh tranh.
Để nhanh chóng quay lại guồng sản xuất, nhà tuyển dụng sẵn sàng đưa ra mức lương cao hơn để thu hút ứng viên, đồng thời, mở rộng phạm vi công việc trên mỗi đầu nhân sự để giảm gánh nặng tuyển dụng và tối ưu hoá quỹ lương.
Người lao động sẽ trở lại các thành phố lớn sau Tết Nguyên Đán
Theo khảo sát người dùng vào tháng 10/2021, chỉ có 58% người lao động đã về quê có dự định quay trở lại TPHCM làm việc, 42% còn lại đều khẳng định sẽ không quay lại. Đây là dịp để người lao động đánh giá lại cơ hội nghề nghiệp ở quê nhà để có cơ hội ở gần gia đình và người thân, nhiều người sẽ thử kinh doanh tự do hoặc làm cho các Khu công nghiệp mới thành lập những năm gần đây.
Tuy nhiên, sự phát triển về công nghiệp và dịch vụ vẫn tập trung nhiều ở một số thành phố lớn, lượng công việc đang có sẵn ở nhiều địa phương dù đã tăng nhưng vẫn khó đáp ứng được hết lượng lao động gia tăng đột biến trong khu vực.
Với khả năng không tìm được việc ở quê nhà, nhu cầu quay trở lại của người lao động dự đoán sẽ tăng trở lại ngay sau Tết Nguyên Đán, sau khi nhóm lao động này nghỉ ngơi một thời gian và thử việc tại địa phương.