Liệu Nvidia có thể tồn tại lâu dài trong nền kinh tế AI hay một ngày sẽ trở thành bong bóng nổ tung?

Adam, 44 tuổi, quyết định đầu tư vào cổ phiếu Nvidia vào tháng trước sau khi được một người bạn chia sẻ "mẹo nóng".

"Đó là AI và rõ ràng là có tiền trong đó", Adam, người làm việc trong ngành khách sạn ở London cho biết nhưng yêu cầu thay đổi tên vì gia đình anh không biết về giao dịch chứng khoán của anh.

Đáng nói, đầu tư là vậy nhưng Adam hiện vẫn chưa nhớ tên công ty, chỉ nhớ mang máng cách phát âm là "en-vid-iya". "Đây là tương lai, là sản phẩm của Cyberdyne Systems", Adam nói, đề cập đến Công ty AI hàng đầu thế giới của phim Kẻ hủy diệt. "Mọi người có chút choáng váng".

Nếu Nvidia hiện chỉ mới thu hút được trí tưởng tượng của công chúng thì thực tế công ty này đã thu hút sự chú ý của Phố Wall từ lâu. Nhà sản xuất chip 31 tuổi tuần này đã vượt Apple và Microsoft để nhanh chóng trở thành công ty có giá trị nhất thế giới, trị giá tới 3,3 nghìn tỷ USD. 

Nhu cầu bùng nổ đối với các đơn vị xử lý đồ họa của họ, thường được coi là cách tốt nhất để xây dựng các hệ thống AI lớn cho Meta và Microsoft, đã đẩy giá cổ phiếu của họ tăng khoảng 700% kể từ khi ra mắt chatbot ChatGPT đình đám của OpenAI vào tháng 11/2022.

Sự trỗi dậy chưa từng có của một công ty mà cho đến gần đây vẫn còn mơ hồ đối với hầu hết những người bên ngoài ngành công nghệ, phản ánh niềm đam mê AI đã bao trùm Thung lũng Silicon và Phố Wall ở mức độ ngang nhau. Nhưng việc Nvidia trở lại vị trí thứ ba chỉ sau vài ngày cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trên đấu trường công nghệ mới này.

Sự trỗi dậy của Nvidia là câu chuyện về nền kinh tế AI: Sự tăng trưởng bùng nổ, sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và tương lai không thể đoán trước. Nơi AI tiến đến tiếp theo sẽ phản ánh – và có lẽ quyết định – con đường của nền kinh tế đó.

Lần cuối cùng một công ty có thương hiệu tương đối ít tên tuổi như Nvidia chiếm giữ vị trí này là vào tháng 3/2000, khi Cisco, công ty sản xuất thiết bị mạng, vượt Microsoft ở thời kỳ đỉnh cao của bong bóng dotcom.

Hiện nay, các công ty đang đầu tư hàng tỷ USD vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho một cuộc cách mạng hứa hẹn không chỉ trong lĩnh vực điện toán mà còn trong nền kinh tế toàn cầu. Giống như Nvidia, Cisco đã nổi lên bằng cách bán các lựa chọn kỹ thuật số và công cụ cho những người tìm kiếm trên Internet. Nhưng giá cổ phiếu của nó chưa bao giờ trở lại mức đỉnh điểm năm 2000, sau khi bong bóng vỡ vào cuối năm đó.

Việc Big Tech tăng cường chi tiêu vốn cho AI dựa trên dự báo doanh thu hơn là lợi nhuận thực tế đã làm dấy lên lo ngại về việc liệu lịch sử có lặp lại hay không. Nhà phân tích Stacy Rasgon của Bernstein cho biết: "Tôi hiểu sự lo lắng, nhưng có những khác biệt quan trọng. Trong trường hợp của Cisco, điều lo lắng là họ đang xây dựng rất nhiều công suất cho nhu cầu mà họ hy vọng, và thậm chí ngày nay vẫn còn sợi quang bị chôn vùi trong lòng đất mà họ chưa bao giờ sử dụng".

Rasgon cho biết thêm, so với giá của Cisco ở thời kỳ đỉnh cao của bong bóng dotcom, cổ phiếu của Nvidia đang giao dịch ở mức giá thấp hơn nhiều so với mức dự báo lợi nhuận.

Các công ty như Microsoft đã nhận được một số lợi nhuận từ khoản đầu tư vào chip AI, ngay cả khi những công ty khác như Meta cảnh báo rằng việc này sẽ mất nhiều thời gian hơn. Rasgon cho biết thêm, nếu bong bóng AI đang hình thành, thì hiện tượng "nổ" sẽ không sớm xảy ra.

Sự thăng trầm trong kỷ nguyên dotcom của Cisco trái ngược với Apple và Microsoft. Hai công ty công nghệ này đã cạnh tranh để giành vị trí cao nhất ở Phố Wall trong nhiều năm, không chỉ bằng cách tạo ra những sản phẩm cực kỳ thành công mà còn bằng cách xây dựng các nền tảng hỗ trợ hệ sinh thái kinh doanh khổng lồ. Apple cho biết có khoảng 2 triệu ứng dụng trên App Store, mang lại hàng trăm tỷ USD doanh thu cho nhà phát triển mỗi năm.

Nền kinh tế Nvidia cũng rất khác so với nền kinh tế xung quanh Apple. Theo nhiều cách, sự phổ biến của một ứng dụng duy nhất – ChatGPT – là nguyên nhân dẫn đến việc phần lớn khoản đầu tư đã đẩy giá cổ phiếu của Nvidia tăng lên trong vài tháng qua. Nhà sản xuất chip cho biết họ có 40.000 công ty trong hệ sinh thái phần mềm và 3.700 "ứng dụng tăng tốc GPU".

Thay vì bán hàng trăm triệu thiết bị điện tử giá cả phải chăng cho đại chúng mỗi năm, Nvidia đã trở thành công ty có giá trị nhất thế giới bằng cách bán một số lượng tương đối nhỏ chip AI đắt tiền cho các trung tâm dữ liệu, chủ yếu chỉ cho một số ít công ty.

Tháng trước, công ty cho biết các nhà cung cấp điện toán đám mây lớn như Microsoft, Amazon và Google chiếm gần một nửa doanh thu từ trung tâm dữ liệu của Nvidia. Theo nhóm phân tích chip TechInsights, Nvidia đã bán được 3,76 triệu chip xử lý đồ họa cho các trung tâm dữ liệu vào năm ngoái. Điều đó vẫn đủ để mang lại cho họ 72% thị phần trong thị trường chuyên biệt đó, bỏ xa các đối thủ như Intel và AMD.

Tuy nhiên, doanh số bán hàng đang tăng nhanh. Doanh thu của Nvidia đã tăng 262% so với cùng kỳ năm ngoái lên 26 tỷ USD trong quý gần đây nhất, kết thúc vào tháng 4, một tốc độ nhanh hơn cả Apple trong những năm đầu của iPhone. Nhu cầu về các sản phẩm của Nvidia đã được thúc đẩy bởi các công ty công nghệ đang tìm cách giải quyết các câu hỏi về khả năng của AI bằng cách đặt cược vào các con chip cho vấn đề này.

Để theo đuổi bước nhảy vọt tiếp theo về trí tuệ máy móc, các công ty như OpenAI, Microsoft, Meta và công ty khởi nghiệp mới xAI của Elon Musk đang chạy đua xây dựng các trung tâm dữ liệu kết nối tới 100.000 chip AI với nhau thành siêu máy tính - lớn gấp ba lần so với ngày nay. Theo công ty tư vấn chip SemiAnalysis, mỗi trang trại máy chủ này chỉ riêng phần cứng đã tiêu tốn 4 tỷ USD.

Nhu cầu về khả năng tính toán lớn hơn cho AI sẽ không biến mất. Giám đốc điều hành của Nvidia, Jensen Huang, dự đoán rằng hơn 1 nghìn tỷ USD sẽ được chi để trang bị lại các trung tâm dữ liệu hiện có và xây dựng cái mà ông gọi là "nhà máy AI" trong những năm tới, khi tất cả mọi người từ các công ty Big Tech đến các quốc gia đều xây dựng mô hình AI của riêng họ.

Quy mô đầu tư đó sẽ chỉ tiếp tục nếu khách hàng của Nvidia tìm ra cách tự kiếm tiền từ AI. Và ngay thời điểm công ty đạt đến đỉnh cao trên thị trường chứng khoán, nhiều người ở Thung lũng Silicon bắt đầu đặt câu hỏi liệu AI có thể đáp ứng được sự cường điệu của thị trường hay không.

David Cahn, một đối tác tại Sequoia, một trong những nhà đầu tư khởi nghiệp lớn nhất ở Thung lũng Silicon, đã cảnh báo trong một bài đăng trên blog tuần này về "sự điên cuồng đầu cơ" xung quanh AI và "ảo tưởng" rằng "tất cả chúng ta đều sẽ giàu nhanh chóng".

Mặc dù dự đoán giá trị kinh tế to lớn từ AI, Cahn ước tính các công ty Big Tech sẽ cần phải tạo ra thêm hàng trăm tỷ USD doanh thu mới mỗi năm để bù đắp khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng AI với tốc độ tăng tốc hiện tại. Đối với những công ty như Microsoft, Amazon Web Services và OpenAI, doanh số bán hàng gia tăng từ AI tổng quát thường được dự đoán sẽ đạt hàng tỷ con số trong năm nay. Euro Beinat, người đứng đầu toàn cầu về AI và khoa học dữ liệu tại Prosus Group, một trong những nhà đầu tư công nghệ lớn nhất thế giới, cho biết thời kỳ mà các nhà điều hành công nghệ có thể đưa ra những lời hứa hẹn lớn lao về khả năng của AI "sắp kết thúc". "Sẽ có nhiều chủ nghĩa thực tế hơn trong 16 đến 18 tháng tới về những gì chúng ta có thể và không thể làm."

Nvidia khó có thể trở thành một công ty tiêu dùng đại chúng như Apple. Nhưng các nhà phân tích cho rằng nếu muốn tiếp tục phát triển, họ phải cạnh tranh với nhà sản xuất iPhone và xây dựng một nền tảng phần mềm gắn kết khách hàng doanh nghiệp với phần cứng của họ.

Huang từ lâu đã lập luận rằng Nvidia không chỉ là một công ty sản xuất chip. Thay vào đó, họ cung cấp tất cả các thành phần để xây dựng nên "toàn bộ siêu máy tính". Điều đó bao gồm chip, thiết bị mạng và phần mềm Cuda, cho phép các ứng dụng AI "nói chuyện" với chip của họ và được nhiều người coi là vũ khí bí mật của Nvidia.

Vào tháng 3, Huang đã tiết lộ Nvidia Inference Microservices (NIM) - một bộ công cụ phần mềm được tạo sẵn để các doanh nghiệp dễ dàng áp dụng AI vào các ngành hoặc lĩnh vực cụ thể.

Những động thái đó là một phần trong nỗ lực tăng tốc rộng rãi hơn các hoạt động đầu tư của Nvidia trên hệ sinh thái công nghệ AI đang bùng nổ. Chỉ trong hai tháng qua, họ đã tham gia vào các vòng tài trợ cho Scal AI, một công ty ghi nhãn dữ liệu đã huy động được 1 tỷ USD và Mistral, một đối thủ OpenAI có trụ sở tại Paris đã huy động được 600 triệu euro.

Dữ liệu của PitchBook cho thấy Nvidia đã đạt được 116 thương vụ như vậy trong 5 năm qua. Bên cạnh lợi nhuận tài chính tiềm năng, việc đầu tư vào các công ty khởi nghiệp giúp Nvidia có cái nhìn sớm về thế hệ AI tiếp theo sẽ trông như thế nào, giúp đưa ra lộ trình sản phẩm của chính họ.

Kanjun Qiu, giám đốc điều hành của phòng thí nghiệm nghiên cứu AI Imbue, được Nvidia hỗ trợ vào năm ngoái cho biết: "Huang rất am hiểu chi tiết về các xu hướng AI và ý nghĩa của chúng. Anh ấy đã xây dựng một đội ngũ khổng lồ để làm việc trực tiếp với các phòng thí nghiệm AI để có thể hiểu những gì họ đang cố gắng xây dựng, mặc dù họ không phải là khách hàng của anh ấy".

Chính lối suy nghĩ dài hạn này đã đưa Nvidia trở thành trung tâm của sự bùng nổ AI hiện nay. Nhưng hành trình trở thành công ty có giá trị nhất thế giới của Nvidia đã đi kèm với nhiều trải nghiệm cận kề cái chết. Và trong thị trường khốc liệt ở Thung lũng Silicon, không có công ty nào được đảm bảo khả năng tồn tại.

Theo: Financial Times

Phương Linh