Kỷ lục khủng khiếp: 4 lần điều chỉnh, dự án đội vốn gần 4.000%
Các vấn đề "kinh niên" như đội vốn đầu tư, chi sai mục đích, thất thoát ngân sách... vẫn được Kiểm toán Nhà nước điểm mặt khi kiểm toán tình hình thu chi ngân sách.
Tăng vốn khủng, chất lượng tồi
Kiểm toán tình hình chi đầu tư từ ngân sách, Kiểm toán Nhà nước phát hiện nhiều vấn đề chậm được khắc phục. Đó là tình trạng khảo sát, lập và phê duyệt dự án không hợp lý phải điều chỉnh quy mô; xác định tổng mức đầu tư thiếu chính xác, điều chỉnh nhiều lần, điều chỉnh giá trị lớn,...
Đơn cử Dự án tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi 3 lần, tăng 147,9 tỷ đồng; Dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh 6 lần, tăng 3.956 tỷ đồng; Dự án ĐTXD công trình cầu Cửa Đại điều chỉnh 4 lần, tăng 970 tỷ đồng; Dự án Hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, tỉnh Ninh Thuận điều chỉnh 3 lần, tăng 2.687 tỷ đồng,...
Loạt dự án đội vốn "khủng" tiếp tục được điểm mặt.
Cá biệt, Kiểm toán Nhà nước nhấn mạnh Dự án Trung tâm đào tạo cán bộ Ngân hàng Phát triển Việt Nam tại TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đã 4 lần được điều chỉnh tăng vốn, tăng thêm 268 tỷ đồng. Mức tăng này tương đương tới 3.834% (từ 7 tỷ đồng lên 275 tỷ đồng do điều chỉnh quy mô, công năng sử dụng).
Kiểm toán Nhà nước cũng phát hiện nhiều dự án chất lượng chưa đảm bảo, có hiện tượng xuống cấp, hư hỏng nhanh... Hợp phần đền bù, di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng thuộc dự án hồ chứa nước Bản Mồng, tỉnh Nghệ An (gói thầu số 14 - Kênh tiêu Châu Bình) có hiện tượng sạt lở tại một số vị trí với mức độ khá lớn, chiều dài sạt lở trên 2.000m.
Còn tại TP. Hồ Chí Minh, Dự án Kè Tắc Sông Chà, đoạn kè đã thi công xong bị sạt lở khoảng 160m.
Tỉnh Đắk Nông, dự án thủy lợi Đắk Sơn 3 chưa bàn giao đưa vào sử dụng nhưng đã có dấu hiệu xuống cấp, chất lượng đường bê tông một số vị trí hai bên kênh chưa đảm bảo, mặt bê tông đã bong tróc, nền đất đắp mái bờ kênh một số đoạn đã bị lún sụt, hở hàm ếch, phía hạ lưu đập chính đang ngập nước.
Theo Kiểm toán Nhà nước, công tác nghiệm thu, thanh toán tại hầu hết các dự án còn sai sót, như: Thanh toán vượt giá trị nghiệm thu, quyết toán hoặc thanh toán khối lượng chưa thi công, sai khối lượng, đơn giá, chế độ khác,...; tạm ứng cho nhà thầu chưa đúng quy định hoặc chậm thu hồi .
Qua kiểm toán 2.067 dự án, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 5.218 tỷ đồng.
Nhiều dự án đầu tư nằm đắp chiếu.
Chi tiêu không đúng, quản lý thu lỏng lẻo
Liên quan đến chi thường xuyên, Kiểm toán Nhà nước cho biết: Hầu hết các bộ, cơ quan trung ương được kiểm toán còn tình trạng chi không đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức, chi không đúng nguồn... Điển hình là Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Văn phòng Chính phủ; Bộ NN-PTNT; Bộ TN-MT; Bộ Giao thông vận tải; Bộ Xây dựng; Bộ VH-TT&DL, Bộ Giáo dục và đào tạo; Đài Truyền hình Việt Nam.
Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xuất toán thu hồi nộp ngân sách nhà nước 327 tỷ đồng.
Ngoài ra, một số bộ, cơ quan trung ương được kiểm toán có số xe ô tô vượt định mức so với quy định tại Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg, thanh lý xe khi chưa đủ thời gian quy định. Một số địa phương được kiểm toán sử dụng ô tô vượt tiêu chuẩn, định mức. Đó là TP. Nội 57 xe ô tô; Ninh Bình (Chi cục Kiểm lâm 3 xe); Tiền Giang (huyện Cái Bè 3 xe); Kon Tum 4 xe,...
Đáng chú ý, Kiểm toán Nhà nước cho hay tình trạng các tổ chức, đơn vị, người nộp thuế hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí, từ đó tính thiếu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và các khoản phải nộp khác vẫn diễn ra và chậm được khắc phục.
Kết quả kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước xác định số phải nộp tăng thêm tới gần 20 nghìn tỷ đồng. Trong đó, một số đơn vị có kiến nghị nộp ngân sách nhà nước lớn như: Tập đoàn Dầu khí Việt Nam 5.773 tỷ đồng; Tổng công ty Thương mại XNK Thanh Lễ 1.768 tỷ đồng; Tổng công ty Thép Việt Nam 572 tỷ đồng; Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp 861 tỷ đồng...
Đặc biệt qua đối chiếu thuế 3.171 doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại 49 địa phương, Kiểm toán Nhà nước xác định nộp ngân sách nhà nước tăng thêm 1.635 tỷ đồng tại 2.921 doanh nghiệp (chiếm 92,1% doanh nghiệp đối chiếu).
Bên cạnh đó, việc quản lý thu ngân sách tại một số cơ quan hải quan còn hạn chế. Chẳng hạn, chấp nhận giá tính thuế của mặt hàng quặng sắt xuất khẩu chưa phù hợp quy định dẫn đến tính thiếu thuế xuất khẩu 405 tỷ đồng (Cục Hải quan Lào Cai); Cục Hải quan thành phố Đà Nẵng giải quyết cho thông quan 30 xe ô tô từ nước ngoài về Việt Nam không đúng quy định của pháp luật, gây thất thu ngân sách nhà nước.
