Khoa học chứng minh: Hầu hết các NFT chẳng có giá trị gì
Kết luận này được nghiên cứu đưa ra sau khi phân tích gần 5 triệu giao dịch NFT khác nhau trên thị trường.
Vào tháng Ba năm nay, một tác phẩm của nghệ sĩ Beeple được nhà đấu giá Christie bán với giá 69 triệu USD. Một năm trước đó, các tác phẩm in trên giấy của anh còn chưa từng được bán với giá trên 100 USD. Nhưng lần này tác phẩm của anh bán được giá cao như vậy lại không được in giấy, thay vào đó nó được đính dưới dạng NFT.
Điều đó nghĩa là cho dù bất cứ ai cũng có thể sao chép file JPG từ tác phẩm của Beeple, chỉ duy nhất người mua file NFT sở hữu nó. Chính sự khác biệt giữa khả năng sao chép và quyền sở hữu đã mang lại giá trị to lớn cho sản phẩm đó, biến Beeple trở thành một trong các nhà sáng tạo giàu có nhất thế giới chỉ sau một đêm. Đồng thời khởi đầu cho cơn sốt NFT trên toàn thế giới.
Thế nhưng theo một nghiên cứu của trường Đại học London khi phân tích giao dịch mua bán 4,7 triệu file NFT của hơn 500.000 người mua bán, với tổng giá trị lên đến gần 1 tỷ USD, cho thấy thành công như của Beeple chỉ là một ngoại lệ xuất chúng. Ý tưởng chung là, cho dù bạn nghĩ các NFT sẽ thành một mảng kinh doanh tăng trưởng vũ bão cho các nhà sưu tập và các nhà sáng tạo, đại đa số các file NFT không giúp bạn mua nổi một suất McDonald.
Chỉ có 1% file NFT được bán có giá trên 1.500 USD, còn 75% còn lại được bán với giá 15 USD hoặc thấp hơn. Tồi tệ hơn, "phần lớn các file NFT này còn không bán được, vì vậy chúng không được đưa vào trong phân tích của chúng tôi." Mauro Martino, người đứng đầu phòng Thí nghiệm Visual AI Lab của IBM, cho biết. "Mọi người chỉ bỏ tiền vào để tạo ra một NFT và thế là hết. Thật khó đề nghị một người bạn nghệ sĩ tham gia vào sân chơi này và giàu có nhờ NFT, bởi vì rất ít người kiếm được lợi nhuận từ thị trường này."
NFT cũng là chủ đề ông Martino đã quen thuộc khi ông đã dành gần 1 năm nay để hình dung xem làm thế nào nghiên cứu này theo dõi được mạng lưới các giao dịch – có thể xem như một bức ảnh chụp nhanh về thị trường NFT – một nhiệm vụ mà ông xem như phức tạp nhất trong sự nghiệp của mình. Với mỗi khung hình chứa khoảng 7 triệu đường dẫn mạng lưới, chỉ một thay đổi đơn lẻ cũng mất nhiều phút render trước khi ông Martino có thể thấy được kết quả.
Bạn có thể thấy công trình của ông Martino trong đoạn video dưới đây. Việc trình diễn dữ liệu sẽ được chia làm 2 phần. Phần đầu, bắt đầu từ 1 phút 48 giây, trình diễn tăng trưởng của NFT từ năm 2017 đến 2021. Các hình tròn là những người giao dịch NFT. Đường dẫn giữa họ là các giao dịch NFT thật. Hình tròn càng lớn càng cho thấy người đó giao dịch càng nhiều.
Đó thực sự là một vũ trụ đang sống. Đầu tiên một nhóm tương đối nhỏ các nhà giao dịch gắn kết chặt chẽ với nhau. Nhưng sau đó các điểm nút bắt đầu mở rộng mọi hướng với mọi mầu sắc khác nhau. Các ngôi sao trắng đại diện cho những dự án NFT đơn lẻ. Ngôi sao xanh lam đại diện cho những vật phẩm NFT trong tựa game online Axie Infinity. Ngôi sao xanh lục đang mở rộng dần dần đại diện cho các giao dịch thẻ bài Sorare – từ một trò chơi bóng đá NFT vốn tồn tại trong một không gian riêng biệt.
Khi đợt tiến hóa này hoàn tất, giai đoạn hai cũng bắt đầu, với những hình ảnh về hoạt động giao dịch NFT trong năm 2021. Đoạn video này sẽ cho phép bạn nhìn thấy phạm vi hoang dã và hình ảnh huy hoàng của thị trường này. Những gì bạn đang thấy thực sự là hình dạng của thị trường NFT, được cấu trúc bởi các giao dịch của tất cả các loại NFT khác nhau.
Trên thực tế, không phải mọi dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu đều được đưa vào đoạn clip này. Hơn thế nữa, bộ dữ liệu của nghiên cứu cũng chỉ là một lát cắt trên thị trường NFT trị giá 10 tỷ USD. Cho dù vậy, những gì được Martino trình diễn vẫn cho thấy các cộng đồng NFT cũng được cấu trúc hợp lý thay vì hoàn toàn lộn xộn.
Trong khi Martino thừa nhận rằng NFT khó có thể làm bạn giàu có, nghiên cứu này cũng khiến ông thực sự tôn trọng thị trường đó.
"Có những người nghĩ rằng nó sẽ chỉ tồn tại một vài năm nữa – một xu hướng tạm thời. Chúng tôi thực sự cho rằng thị trường này đang phát triển và đang bắt đầu có cấu trúc, quy tắc và hành vi mà chúng tôi có thể dõi theo được. Vì vậy chúng tôi cảm thấy NFT sẽ ở lại một thời gian dài nữa. (Việc sưu tầm các vật thể kỹ thuật số) không phải là một hành vi được mong đợi từ loài người. (Nhưng) nó đã nổi lên và chúng tôi nghĩ rằng nó sẽ còn tiếp tục phát triển." Ông Martino cho biết.
