Karaoke – Cỗ máy kiếm tỷ đô của người Nhật
Cùng với manga và trò chơi điện tử, karaoke được coi như sản phẩm giải trí thành công nhất của người Nhật trên toàn cầu.
Một người Nhật năm nay ngoài 40 tuổi, anh Shinichi Kaito, cho biết anh đi karaoke rất thường xuyên, có khi tháng nào cũng đi 1-2 lần, thậm chí nhiều khi tuần nào cũng đi. Vợ con anh cũng rất thích đi hát karaoke dù nhà có dàn hát xịn. Đơn giản bởi vì danh sách bài hát ở ngoài tiệm karaoke luôn nhiều hơn rất nhiều so với ở nhà, ngoài ra, nó mang đến trải nghiệm mới hơn khi mà việc ở trong nhà nhiều khi đã trở nên quá nhàm chán.
Anh Kaito cho biết bố của anh năm nay đã 79 tuổi và ông cũng thích karaoke như con trai mình vậy. Tuy nhiên cách thưởng thức karaoke của ông cũng khác anh rất nhiều. Có nhiều khi ông thích rủ các bạn già đến nhà cùng hàn huyên câu chuyện và hát karaoke, cũng có khi ông rủ tất cả ra quán để thay đổi không khí.
Những đêm tháng 11 lạnh giá tại khu vực xung quanh nhà ga Shinjuku, trung tâm thủ đô Tokyo – Nhật , người xung quanh vẫn nườm nượp, người ta không thể có cảm giác đã quá nửa đêm. Các điểm kinh doanh dịch vụ giải trí, trong đó có karaoke, đông nghẹt người. Không gian lạnh lẽo bên ngoài không thể ngăn được sức nóng bên trong các quán karaoke.
Khi đi lại trên phố, có thể bạn nghe thấy tiếng nhạc và giọng người hát ở đâu đó, âm điệu và lời hát có thể khác nhau, nhưng điều cùng một loại hình giải trí: karaoke.
Các quán karaoke tại Kabukicho - một trong những khu vực ăn chơi sôi động nhất thủ đô Tokyo. Ảnh: Ngọc Thanh
Từ karaoke hiện nay không chỉ xuất hiện trong từ điển của Nhật mà còn được đưa vào từ điển Oxford, một trong những bộ từ điển tiếng Anh phổ biến nhất thế giới. Nó cho thấy không chỉ ở riêng nhiều nước khu vực châu Á Thái Bình Dương mà trên khắp thế giới, người ta đều biết đến karaoke và hàng triệu người yêu thích dịch vụ giải trí này.
Theo những câu chuyện mà người Nhật kể với nhau, hình thức giải trí karaoke bắt đầu từ một quán bar ở thành phố Kobe. Đó là vào một buổi nhạc từ thập niên 1970, khi một nghệ sỹ ghita không thể đến được quán bar nên người chủ quán bar đã lên bật lên những đoạn nhạc đã được thu âm sẵn và các ca sỹ vui vẻ hát theo những đoạn băng đó, khách trong quán cũng hòa giọng theo, thế rồi người ta tự cảm thấy thích thú với hình thức này và từ đó karaoke bắt đầu phát triển.
Cho đến giờ, chưa sách vở nào có thể xác nhận được câu chuyện trên thật đến bao nhiêu phần trăm, nhưng Kobe được coi như thành phố khởi đầu cho ngành kinh doanh karaoke Nhật. Sau đó karaoke Nhật được thương mại hóa và trở nên phổ biến trên toàn nước Nhật.
Từ rất nhiều thế kỷ, người Nhật vốn rất thích tiệc tùng. Thời xưa, một bữa tiệc sẽ được coi như hoàn hảo nếu ai đó bắt đầu hát và những người xung quanh ủng hộ bằng cách vỗ tay, không khí buổi tiệc vì vậy trở nên vui vẻ và gần gũi hơn rất nhiều. Và thậm chí nếu người đó có hát không hay, những người xung quanh vì vậy càng động viên anh ta nhiều hơn, mọi người trở nên phấn khích nhờ những bài hát.
Với truyền thống như vậy, người Nhật trở nên cởi mở và vui vẻ hơn nhiều khi nghe người khác hát và người ta có thể hát trước người khác mà không cảm thấy ngại ngần. Điều đó lý giải tại sao karaoke trở nên cực kỳ phổ biến trong xã hội Nhật. Và cũng theo phong tục Nhật, sẽ thật là kỳ quặc nếu một nhóm người chỉ ngồi nghe nhóm khác hát hết bài này bài khác. Tất cả đều phải tham gia hát cho mọi người nghe.
Theo nhiều nhà bình luận xã hội, đối với những “chiến binh” sống trong xã hội đầy vất vả căng thẳng như Nhật, karaoke là hình thức giải trí tuyệt vời nhất. Chính vì vậy, karaoke nhanh chóng trở nên phổ biến trong xã hội Nhật.
Các quán karaoke tại Kabukicho - một trong những khu vực ăn chơi sôi động nhất thủ đô Tokyo. Ảnh: Ngọc Thanh
Cùng với manga và trò chơi điện tử, karaoke được coi như sản phẩm giải trí thành công nhất của người Nhật trên toàn cầu, thu hút mọi đối tượng khách hàng đến từ mọi lứa tuổi, giới tính và quốc tịch. Là một sản phẩm giải trí xuất phát từ nước Nhật, karaoke đặc biệt phổ biến tại các nước thuộc châu Á – Thái Bình Dương.
Tại đảo Guam thuộc Thái Bình Dương, các điểm karaoke cực kỳ thu hút khách du lịch. Tại Hàn Quốc, các phòng hát karaoke cực kỳ phổ biến. Và ngay chính tại quê hương của karaoke, nước Nhật cũng tràn ngập các phòng hát karaoke, từ đảo cực Bắc Hokkaido cho đến các đảo cực nam nước Nhật thuộc Okinawa. Ngành công nghiệp karaoke Nhật phát triển bùng nổ.
Một chuyên gia trong ngành giải trí Nhật, ông Shiro Kataoka, nhận xét: “Karaoke là công cụ giao tiếp và kết nối con người mềm mại và hiệu quả. Ai cũng có thể hát karaoke với bất kỳ ai, không chỉ với đồng nghiệp mà còn cả với bạn bè, người thân, đối tác kinh doanh. Hoặc nếu muốn, rất nhiều tiệm karaoke cũng cung cấp phòng cho người muốn hát một mình.
Tại quán karaoke Nhật, bạn sẽ trả tiền theo bài hát, ước khoảng từ 2 đến 3 USD cho mỗi bài hát. Ngoài ra, nhiều tiệm karaoke còn thiết kế sẵn cả bục nhảy, hệ thống ánh sáng đèn màu rất ấn tượng để phục vụ cho khách. Hiện tại, cũng đã khá nhiều điểm kinh doanh tính tiền trọn gói theo giờ. Thông thường mỗi điểm kinh doanh karaoke có đến hơn 100 nghìn bài hát. Hiện tại ở Nhật có bài hát tiếng Nhật, tiếng Anh, tiếng Hàn.
Nếu bạn muốn hát một mình, bạn thuê loại phòng hát dành cho một người với giá khoảng 1.000 yên/giờ (khoảng 10 USD). Bạn có thể thuê bao lâu tùy thích nhưng phải đăng ký ngay từ đầu. Sau đó 10 phút trước khi hết giờ, nhân viên sẽ thông báo cho bạn. Bạn thanh toán sau khi sử dụng dịch vụ.
Karaoke đã trở thành phần không thể thiếu trong cuộc sống của người Nhật. Ước tính của Hiệp hội kinh doanh karaoke Nhật cho thấy mỗi năm, doanh thu của ngành ước khoảng 5,8 tỷ USD. Hàng năm, khoảng 50 triệu người Nhật hát karaoke. Và tính đến cuối năm 2013, nước Nhật có khoảng 390 nghìn máy hát karaoke.
Là nước láng giềng của Nhật, Hàn Quốc cũng chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi văn hóa karaoke của người Nhật. Các quán karaoke của Hàn Quốc cũng có khá nhiều nét tương đồng với Nhật. Các quán karaoke tại cả Nhật và Hàn Quốc đều mở cửa suốt đêm, vì thế khách đến hát muộn thường sẽ dùng dịch vụ thâu đêm bởi các phương tiện công cộng chỉ hoạt động đến nửa đêm.
Theo anh Kim Youngjin, người có nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực du lịch Hàn Quốc, xét về quy mô, các điểm kinh doanh karaoke tại Hàn Quốc thường nhỏ hơn, và có ít dịch vụ chuyên biệt hơn.
Tại Hàn Quốc, các chủ kinh doanh karaoke thường tính phí dịch vụ karaoke theo giờ, mỗi giờ khách sẽ phải trả khoảng 20 USD. Khách sẽ trả tiền khi ra về dựa trên số giờ khách ở trong phòng hát. Tuy nhiên khách phải đăng ký số giờ ngay từ đầu và chỉ nên ngồi đúng thời lượng đó, nếu quá khách sẽ bị đề nghị phải ra khỏi phòng hát. Tại cả Nhật và Hàn Quốc, nếu khách sử dụng dịch vụ karaoke vào ban ngày hoặc suốt đêm, khách cũng sẽ được giảm giá.
Ngày nay, các gangster Nhật (yakuza) quản lý khá nhiều quán karaoke. Ngoài ra, cũng có rất nhiều các quán karaoke khác do các tập đoàn giải trí tư nhân và tư nhân quản lý. Ở nhiều khu vực miền quê của Nhật cũng có rất nhiều quán karaoke do tư nhân mở ra do gia đình trực tiếp quản lý.
Để mở được quán karaoke, những người chủ phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thiết kế và xây dựng, ví như bất kỳ tòa nhà kinh doanh karaoke nào cũng phải có đủ cả thang máy, thang thoát hiểm; ngăn với khu vực kinh doanh bằng cửa sắt không cháy, các cửa sổ, cửa ra vào đều được làm bằng khung làm từ vật liệu không cháy, thiết bị cảm ứng khói báo cháy được lắp đặt trong từng phòng, phía sau tòa nhà phải có lối thoát.
Mặt trước của tòa nhà không được làm biển quảng cáo bao trùm toàn bộ bề mặt của tòa nhà. Các chủ kinh doanh có thể tùy chọn màu sắc biển nhưng kích cỡ của biển luôn phải tuân thủ theo đúng quy định.
Chính vì vậy, trong lịch sử hình thành và phát triển của ngành karaoke Nhật khoảng hơn 45 năm qua, số lượng các vụ hỏa hoạn hay cháy nổ gây thiệt hại về người rất ít. Những chủ kinh doanh nào để xảy ra trường hợp đó đều bị phạt tiền và phạt tù rất nặng.
