Đừng vội cho rằng Elon Musk 'điên': Ông đang cứu Twitter theo đúng cách đã làm và thành công với Tesla, SpaceX, sa thải, than 'có thể phá sản' chỉ là chiêu trò

Elon Musk ngủ tại văn phòng. Ông sa thải nhân viên và giám đốc điều hành theo ý muốn. Và ông cũng than thở rằng công ty của mình đang trên bờ vực phá sản.

Đó chính xác là những gì diễn ra vào năm 2018 và công ty khi ấy là Tesla. Thời điểm đó, nhà sản xuất ô tô điện của Musk gặp khó khăn trong việc sản xuất đại trà mẫu xe Model 3.

“Thật kinh khủng”, Musk nói với The New York Times vào thời điểm đó. “Có những lúc tôi không rời khỏi nhà máy trong ba hoặc bốn ngày. Những ngày đó tôi không ra ngoài”.

Trải nghiệm của vị tỷ phú với cái mà ông gọi là “địa ngục sản xuất” của Tesla dường như trở thành bản thiết kế cho cuộc khủng hoảng mà ông đã tạo ra tại Twitter – công ty ông đã mua với giá 44 tỷ USD vào tháng trước.

Trong những năm qua, Musk đã quản lý các công ty của mình – bao gồm cả Tesla và nhà sản xuất tên lửa SpaceX – vượt qua những giai đoạn khó khăn, sử dụng những biện pháp gây sốc và cảnh giác, đồng thời thúc đẩy người lao động và bản thân ông gạt gia đình và bạn bè sang một bên để dành tất cả năng lượng họ có cho nhiệm vụ vực dậy công ty.

Tại Twitter, Musk đã sử dụng nhiều chiến thuật tương tự để vực dậy công ty truyền thông xã hội chỉ trong vài tuần.

Kể từ cuối tháng trước, người đàn ông 51 tuổi này đã sa thải 50% trong số 7.500 nhân viên của Twitter và chấp nhận đơn từ chức của 1.200 người trở lên. Hai người cho biết vào thứ hai rằng ông ấy thậm chí đang bắt đầu một đợt sa thải khác.

Musk cũng tweet rằng ông đang ngủ tại văn phòng của Twitter ở San Francisco. Và ông đã nói với các nhân viên của Twitter rằng công ty có thể phá sản nếu không thể xoay chuyển tình thế. Musk nói rằng những người muốn làm việc trên “Twitter 2.0” phải cam kết với tầm nhìn “cốt lõi” của ông bằng văn bản.

David Deak, người đã làm việc tại Tesla từ năm 2014 đến năm 2016 với tư cách là giám đốc kỹ thuật cấp cao giám sát chuỗi cung ứng vật liệu pin cho biết Musk “rõ ràng phát triển mạnh trong những hoàn cảnh mang tính sống còn”. Anh ấy nói thêm: “Musk gần như cố tạo ra tình huống như vậy để thắp lên ngọn lửa cho tất cả mọi người”.

Tammy Madsen, giáo sư quản lý tại Đại học Santa Clara cho biết, những điểm tương đồng giữa cách tiếp cận Twitter của Musk với những gì ông đã làm ở Tesla và SpaceX là rất rõ ràng. Nhưng không rõ liệu ông có tìm ra phương tiện để thúc đẩy nhân viên tại một công ty truyền thông xã hội như cách ông đã làm với những nhân viên có nhiệm vụ đưa mọi người tránh xa ô tô chạy bằng xăng hoặc đưa con người vào vũ trụ hay không.

Tiến sĩ Madsen nói: “Tại Tesla và SpaceX, cách tiếp cận luôn có rủi ro cao, nhưng phần thưởng cũng cao. Twitter có rủi ro cao, nhưng câu hỏi đặt ra là: Phần thưởng thu được từ nó là gì?”

Vào chủ nhật vừa qua, Musk đã tổ chức một cuộc họp với các nhân viên bán hàng của Twitter. Sau đó, vào thứ hai, ông đã sa thải nhân viên trong bộ phận bán hàng. Cuối tuần trước, Musk đã sa thải Robin Wheeler, một giám đốc kinh doanh hàng đầu của Twitter.

Twitter cũng đang liên hệ với một số kỹ sư đã nghỉ việc để yêu cầu họ quay trở lại, nguồn tin cho biết. Trong một cuộc họp với các nhân viên vào thứ hai, Musk cho biết công ty không có kế hoạch sa thải thêm nhân viên nào nữa.

Tại các công ty do Musk lãnh đạo, kiểu tuyên bố rằng các công ty đang trên bờ vực phá sản thường xuyên xuất hiện. Tại Tesla vào tháng 12/2008, trong thời kỳ khủng hoảng tài chính sâu sắc nhất, Musk đã chốt được vòng đầu tư trị giá 50 triệu USD từ Daimler, ông nói, thỏa thuận được thực hiện vào “giờ cuối cùng của ngày cuối cùng có thể”.

Musk cũng nói như vậy về SpaceX, từng lưu ý rằng cả SpaceX và Tesla đều có hơn 90% khả năng “sẽ có giá trị bằng 0 USD” trong những ngày đầu thành lập.

Musk cho biết đối với năm 2017, SpaceX phải thực hiện các vụ phóng tên lửa hai tuần một lần nếu không sẽ phải đối mặt với phá sản, một cựu giám đốc điều hành của SpaceX nhớ lại. Vị này cho biết tại một công ty được thúc đẩy bởi mục tiêu biến cuộc sống thành “đa hành tinh”, mối đe dọa phá sản là một yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ.

Kể từ đó, SpaceX đã phóng thành công nhiều tên lửa vào không gian và hạ cánh an toàn trở lại Trái đất. Nhưng Musk đã trở lại với “tuyệt chiêu” yêu thích của mình, tweet vào năm ngoái rằng nếu một “cuộc suy thoái toàn cầu nghiêm trọng” làm cạn kiệt nguồn vốn, thì việc phá sản tại nhà sản xuất tên lửa này là “không phải là không thể”.

“Chỉ những kẻ hoang tưởng mới sống sót”, ông viết, trích lời Andy Grove, cựu giám đốc điều hành của Intel.

Hai cựu giám đốc điều hành của Tesla cho biết bầu không khí khủng hoảng và chính sách thắt lưng buộc bụng tự áp đặt đã tạo cho Musk vỏ bọc tốt để thực hiện những thay đổi mạnh mẽ và sa thải các nhà quản lý hàng đầu hoặc loại bỏ một lượng lớn nhân viên. Họ nói rằng việc này cũng là để chuẩn bị cho những người ở lại làm việc trong điều kiện khắc nghiệt nhằm thực hiện mong muốn của Musk.

Cách tiếp cận tại Twitter, nơi Musk đã sa thải hàng nghìn nhân viên, “là phong cách điển hình của Elon”, ông Deak nói.

Sự hỗn loạn tại công ty truyền thông xã hội đã quá quen thuộc với những người từng làm việc tại Tesla khi công ty đang gặp khó khăn trong việc đẩy mạnh sản xuất Model 3, được bán ra vào năm 2017. Vào tháng 5 năm đó, Musk đã gửi một email tới nhân viên lặp lại một số ngôn ngữ mà ông đã sử dụng với nhân viên Twitter.

“Tesla phải là người khó tính và khắt khe”, ông viết. Trong năm sau đó, Musk nổi tiếng với việc ngủ trên sàn trong phòng họp của nhà máy Tesla, sa thải phó chủ tịch kỹ thuật và làm việc 120 giờ một tuần để đối phó với sự chậm trễ trong quá trình sản xuất Model 3. Các thành viên hội đồng quản trị của Tesla lo lắng về khối lượng công việc của Musk và việc ông sử dụng thuốc để cố ngủ.

Làm chứng tại tòa án Delaware vào tuần trước trong một vụ kiện về gói tiền thưởng tại Tesla của mình, Musk thừa nhận rằng sở thích hành động đơn phương của ông có thể khiến ông gặp rắc rối. “Khi tôi đưa ra quyết định mà không hỏi ý kiến mọi người, xác suất những quyết định đó sai lầm sẽ cao hơn”.

Tại Delaware, Musk cũng hạ thấp sự so sánh giữa những gì ông đang làm ở Twitter với việc tung ra Model 3, ông nói trên đường vào phòng xử án rằng những gì đang diễn ra ở công ty dịch vụ truyền thông xã hội là “dễ dàng hơn”.

Một số nhân viên cũ của Musk đặt câu hỏi liệu các chiến thuật quản lý của ông cuối cùng có hiệu quả tại Twitter hay không. Tesla và SpaceX đang trong giai đoạn tăng trưởng ban đầu khi ông chủ của họ dùng ngôn từ cứng rắn và nói với mọi người rằng họ phải hành động hết mình. Nhưng Twitter là một công ty trưởng thành hơn đã hoạt động không nhất quán trong nhiều năm.

Deak nói: “Các kỹ thuật quản lý của Musk là chiến lược khởi nghiệp và tăng trưởng tốt, nhưng nó không tốt cho việc xây dựng một công ty ổn định”.

Ba cựu quản lý của Tesla và SpaceX cho biết, cam kết toàn tâm toàn ý của Musk đối với một công ty thường truyền cảm hứng, nhưng cũng có thể trở nên độc hại và tạo ra văn hóa sợ hãi và bêu xấu.

Hơn nữa đối với Musk, làm tại Twitter chỉ là công việc bán thời gian. Ông ấy vẫn là giám đốc điều hành của Tesla, công ty mà ông nói trước tòa rằng sẽ tiếp tục lãnh đạo, và cả SpaceX, nơi mà ông nói sẽ tập trung vào thiết kế tên lửa hơn là quản lý.

Musk cũng lãnh đạo Boring Company, một công ty khởi nghiệp đào hầm và Neuralink, một công ty công nghệ giao diện não - máy tính. Musk đã nói rằng mục tiêu dài hạn của ông là cứu nhân loại bằng cách phát triển công nghệ du hành vũ trụ, hay theo cách nói của ông là bằng cách “tạo ra sự sống đa hành tinh để đảm bảo sự tồn tại lâu dài của ý thức”.

Khả năng đa nhiệm đã trở thành một vấn đề trong vụ kiện của các cổ đông Tesla, những người phản đối gói trả thưởng giúp Musk trở thành người giàu nhất thế giới. Tuần trước tại Delaware, dưới sự thẩm vấn của luật sư đại diện cho các cổ đông, những người đã cáo buộc Musk lơ là nhiệm vụ của mình tại Tesla, vị tỷ phú cho biết sự tham gia tích cực của ông vào Twitter chỉ là tạm thời.

“Cần có một loạt hoạt động ban đầu để tổ chức lại công ty”, đồng thời nói thêm: “Tôi hy vọng sẽ sớm giảm thời gian của mình tại Twitter”.

Nguồn: New York Times

Vân Đàm