Dùng smartphone, máy tính bảng hay laptop để đọc khiến bạn tư duy kém hơn
Nếu bạn đang tìm lý do để “cai nghiện” các thiết bị số, thì đây là một lựa chọn tuyệt vời: Theo một nghiên cứu mới, các thiết bị số có thể làm thay đổi cách bạn suy nghĩ.
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Dartmouth đã chỉ ra rằng những người thường xuyên sử dụng laptop, máy tính bảng và smartphone để đọc có thể sẽ tập trung nhiều hơn vào các chi tiết cụ thể chứ không phải cái nhìn toàn cảnh. Kết quả này cho thấy khả năng tư duy trừu tượng sẽ bị tác động khá nhiều.
Những người thực hiện nghiên cứu này đã chọn 300 đối tượng trong độ tuổi từ 20 đến 24, với mục đích là đo đánh giá họ xử lý và lưu giữ thông tin đọc đường trên các thiết bị họ sử dụng. Để cho công bằng, tài liệu cung cấp cho người đọc có cùng font chữ và format cho hai phiên bản: bản kỹ thuật số và bản in.
Theo tác giả Geoff Kaufman, các đối tượng tham gia nghiên cứu sau đó phải điền vào một mẫu nhận diện hành vi nhằm đánh giá cách tư duy khi phải mô tả các hành vi cơ bản diễn ra hàng ngày. Họ được xếp vào 2 nhóm: Nhóm “Chú ý đến chi tiết” – mô tả các hành động một cách chi tiết với các dữ kiện cụ thể, và nhóm “Chú ý đến toàn cục” – thường gắn ý nghĩa với các hành động thay vì miêu tả các đặc điểm cụ thể.
Ở một trong số 4 bài test, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu các đối tượng đọc một câu chuyện ngắn ở cả bản in và trên một laptop, sau đó cho họ trả lời một bài kiểm tra gồm các câu hỏi cả cụ thể cả trừu tượng. Các câu hỏi trừu tượng tập trung vào nội dung của câu chuyện, chẳng hạn như động cơ hành động của các nhân vật, trong khi các câu hỏi cụ thể tập trung vào các chi tiết nhỏ, chẳng hạn màu quần áo của các nhân vật.
Kết quả là những người đọc bản in trả lời đúng trung bình 66% các câu hỏi trừu tượng, trong khi những người đọc bản kỹ thuật số chỉ trả lời đúng 48%. Đối với các câu hỏi cụ thể, những người đọc bản kỹ thuật số trả lời đúng 73% trong khi nhóm kia chỉ trả lời đúng 58%.
Kaufman cho biết, xu hướng những người đọc bản in ghi điểm cao hơn ở các câu hỏi trừu tượng có vẻ rất ổn định trong suốt đợt thử nghiệm, tức gồm cả 3 bài test khác nữa.
Kết quả thu được cho thấy những thứ như laptop, điện thoại và máy tính bảng ảnh hưởng ra sao đến chức năng hoạt động trong não chúng ta. Các thiết bị số có thể biến đổi cách tư duy của chúng ta và cách chúng ta xử lý thông tin, đặc biệt là làm giảm khả năng tư duy trừu tượng, dẫn đến những tác động tâm lý lâu dài.
Tác giả Mary Flanagan giải thích: “Tư duy trừu tượng không chỉ gồm các ý tưởng khái quát: Chúng ta cần nó để hiểu tại sao mình lại làm một việc gì đó. Suy nghĩ về những hậu quả lâu dài cũng liên quan đến kiểu suy nghĩ này. Đó là kiểu suy nghĩ giúp chúng ta ăn uống hay tập thể dục tốt hơn, vì chúng ta ai cũng muốn sống lâu và khỏe mạnh.
Tư duy trừu tượng cũng có liên quan đến khả năng cảm thông và trí sáng tạo. Nhưng điều đó không có nghĩa là tư duy cụ thể là không cần thiết: Cả hai cách tư duy đều giải mã được các thông tin cần thiết cho hoạt động nhận thức của mỗi người.
