Du lịch - ngành công nghiệp không khói của Thái Lan "tan hoang" vì đại dịch Covid-19, vật vã từng bước tìm kịch bản mới tươi sáng hơn

Khi Sunisa (tên đã thay đổi) nghe tin rằng các nhà chức trách Thái Lan có kế hoạch mở cửa trở lại điểm du lịch Phuket, hòn đảo nghỉ dưỡng nổi tiếng nhộn nhịp nhất của nước này, theo kế hoạch thí điểm để phục hồi du lịch có tên "Phuket Sandbox", bà đã vui mừng khôn xiết.

Giống như nhiều người khác, đại dịch Covid-19 khiến Sunisa rơi vào cảnh thất nghiệp, lao đao tìm cách kiếm sống. Trước khi dịch bệnh ập đến, bà thường rất bận vì phải điều hành một công ty cung cấp dịch vụ tour du lịch tư nhân cho các gia đình và các nhóm khách du lịch đi ít người. Công ty của bà chuyên cung cấp dịch vụ một cửa, từ chỗ ở đến phương tiện đi lại và du ngoạn.

"Tôi nghĩ chương trình "Phuket Sandbox" sẽ giúp thu hút du khách trở lại và nó đúng như tôi mong đợi", người phụ nữ 50 tuổi này nói với hãng tin DW. "Các du khách đã dần quay trở lại ngày càng đông và thu nhập của tôi bắt đầu được cải thiện".

Mặc dù con số "không thấm vào đâu" với lượng khách mà Sunisa từng đón tiếp và phục vụ, nhưng bà tỏ ra rất hy vọng về mùa cao điểm du lịch sắp tới từ tháng 12 đến tháng 3 năm 2021, khi mà đã có rải rác khách đặt phòng từ bây giờ.

Bức tranh du lịch ảm đạm chưa từng thấy

Theo số liệu thống kê trong một bài viết trên website của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đại dịch đã khiến dòng du lịch dừng lại đột ngột và hoạt động kinh tế bị thu hẹp đáng kể. GDP của Thái Lan giảm 6,1% vào năm 2020, mức giảm lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á.

Ngành công nghiệp không khói này, chiếm khoảng 1/5 GDP và 20% việc làm của Thái Lan, đã bị ảnh hưởng đặc biệt bởi quyết định ngừng hoạt động du lịch. Người lao động có kỹ năng thấp và lao động phi chính thức, lao động nhập cư cũng bị ảnh hưởng nặng nề, đặc biệt là nhóm phụ nữ và thanh niên.

Một số lượng nhỏ khách du lịch đã quay trở lại Thái Lan như một phần của kế hoạch thí điểm, nhưng liệu nó có đủ để giải cứu ngành công nghiệp không khói này?

Ngày 27/7 vừa qua, Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT) đã đưa ra nhận định rằng năm 2021, ngành du lịch nước này có khả năng sẽ rơi xuống mức thấp nhất từ trước tới nay vì lượng khách quốc tế có thể chỉ đạt 1 triệu lượt. Trong khi đó, du lịch nội địa có thể giảm xuống còn 50-60 triệu lượt nếu tình hình Covid-19 tiếp tục xấu.

Giống như các quốc gia phụ thuộc vào du lịch khác, ngành du lịch của Thái Lan gần như đã "nhừ đòn" vì đại dịch Covid-19. Năm 2020, khi phần lớn các quốc gia trên thế giới phải vật lộn để kiềm chế những làn sóng đầu tiên của đại dịch, thì Thái Lan đã đi qua một cách tương đối bình yên, mặc dù chỉ bằng cách đóng cửa biên giới.

Năm 2020, họ đã đón khoảng 6,7 triệu lượt khách du lịch, tính cả thống kê 2 tháng đầu năm khi Covid-19 chưa làm xáo trộn cả thế giới.

Đường Khaosan, từng là một điểm nóng nhộn nhịp khách du lịch, đã trở nên vắng lặng, yên tĩnh một cách kỳ lạ kể từ khi bắt đầu đại dịch.

Nhưng sang đầu đầu năm 2021, biến thể Delta đã khiến số ca dương tính mới, ca nhập viện và tử vong tăng vọt kể từ tháng 4, trì hoãn mọi kế hoạch mở cửa trở lại hoàn toàn của xứ chùa Vàng. Vậy là, ước tính năm nay, Thái Lan chỉ đón được khoảng 1 triệu lượt khách, giảm 82% so với năm ngoái. Tổng Cục trưởng TAT Yuthasak Supasorn cho biết mục tiêu đề ra là đón 3 triệu lượt du khách quốc tế, nhưng có khả năng chỉ đạt 30% mục tiêu với doanh thu 85 tỷ baht (khoảng 2,5 tỷ USD), giảm 74% so với năm 2020.

Vào đầu tháng 9, các quan chức đã nới lỏng lệnh phong tỏa tại địa phương, bao gồm cả ở thủ đô Bangkok để thúc đẩy các lĩnh vực kinh doanh, bất chấp tỷ lệ lây nhiễm vẫn ở mức cao. Động thái này báo hiệu một sự thay đổi trong chiến thuật của các nhà chức trách nước này, với hy vọng giữ cho sự lây lan virus ở mức có thể kiểm soát được và cuộc sống của người dân dần trở lại bình thường.

Vì vậy, bất chấp sự gia tăng đáng báo động của số ca nhiễm Covid-19 mới, Thái Lan vẫn đang thúc đẩy kế hoạch mở rộng sáng kiến "Sandbox" (Hộp cát) đến nhiều tỉnh hơn, bao gồm thủ đô Bangkok, thành phố phía Bắc Chiang Mai và các khu nghỉ mát bãi biển như Pattaya, Cha-An và Hua Hin.

Kiên cường để tồn tại

Các khách sạn, quy mô nhỏ và lớn trên toàn Thái lan, đều đã bị ảnh hưởng nặng nề và tổn hại nhiều nhất vì Covid-19. Hoạt động kinh doanh khách sạn gần như bị đình trệ.

Một cuộc khảo sát gần đây của Ngân hàng Thái Lan và Hiệp hội Khách sạn Thái Lan (THA) cho thấy 52% nhà điều hành khách sạn đang cân nhắc đóng cửa tạm thời trong khi 9% muốn đóng cửa vĩnh viễn. Các ông chủ khách sạn với quy mô kinh doanh nhỏ đang cảm thấy vô cùng căng thẳng.

Trước đây, khi dịch bệnh chưa hoành hành, Sawita Vibhatasilpin và đối tác kinh doanh của cô sẽ được nhìn thấy 20-30 khách du lịch nhộn nhịp mang vác hành lý ra vào khách sạn nhỏ của mình ở trung tâm thành phố Bangkok mỗi ngày.

Trước đại dịch, Thái Lan thu hút hàng chục triệu khách du lịch mỗi năm.

Nhưng kể từ khi các nhà chức trách đóng cửa biên giới vào năm ngoái để ngăn chặn Covid-19 lây lan, đa số phòng đều bị bỏ trống vì số lượng khách thuê đã giảm đáng kể xuống còn 1-2 du khách mỗi tháng. Các khách sạn nhỏ dành cho "khách du lịch bụi", hoạt động độc lập như của cô Sawita khó có thể "sống sót" sau đợt bùng phát Covid-19. 2 khách sạn khác trong cùng khu phố đã ngừng hoạt động và Sawita lo lắng rằng số phận tương tự có thể xảy ra với cơ ngơi làm ăn của cô.

"Tôi sợ rằng cuối cùng chúng tôi sẽ bị buộc phải đóng cửa. Chủ cho thuê nhà để làm khách sạn cũng thấu hiểu và thông cảm vì chúng tôi hầu như không kiếm được tiền và không thể trả bất kỳ khoản tiền thuê nào trong 6 tháng qua", người phụ nữ 30 tuổi nói.

Nắm trong tay "chìa khóa vàng" để vực dậy nhưng cũng lắm chông gai

Hồi tháng 2 năm nay, tờ The Guardian (Anh), đã có bài viết về sự trông mong cả vào hòn đảo Phuket (nơi từng là thiên đường du lịch nhộn nhịp nhất của Thái Lan) như một "chìa khóa vàng" để vực dậy ngành du lịch nước này.

Theo đó, trước khi đại dịch Covid-19, tháng 3 hàng năm là một trong những tháng cao điểm khi du khách từ châu Âu, Australia, Bắc Mỹ và Trung Quốc đổ xô đến Phuket. Vào ban đêm, khách du lịch bụi sẽ tụ tập ở các quán bar bên bờ biển, còn những khách du lịch giàu có sẽ dùng bữa tại các nhà hàng 5 sao.

Năm 2019, hơn 14 triệu khách du lịch, bao gồm 10 triệu khách du lịch nước ngoài, đã đến thăm Phuket.

Thế rồi, Covid-19 kéo đến đã xóa tan sự nhộn nhịp của nơi này. Số lượng du khách đến Phuket hàng ngày đã giảm mạnh đến mức khó tin. Từ con số 50.000 khách giảm xuống chỉ còn vài trăm người.

Anh Tow Jaturaput (30 tuổi) một tài xế lái taxi chuyên đưa đón khách từ sân bay về khách sạn cho biết: “Nếu du khách đến đây, tất cả chúng tôi sẽ kiếm được nhiều tiền hơn. Tôi hoàn toàn không sợ nhiễm virus từ khách du lịch. Tôi muốn nhiều người đến đây. Tôi nghĩ hầu hết chúng tôi đã sẵn sàng đón khách".

Jaturaput cho biết số tiền kiếm được hàng ngày của anh ở mức thấp nhất mọi thời điểm. Lý do đơn giản là không có đủ hoạt động kinh doanh để các khu nghỉ dưỡng phát triển mạnh.

Kể từ ngày 1 tháng 7, khách du lịch nước ngoài đã có thể đến thăm hòn đảo nghỉ dưỡng mà không cần phải thực hiện cách ly, nhưng với điều kiện họ đã được tiêm vaccine đầy đủ và sẵn sàng tuân theo một loạt các quy định được đưa ra. Và đây là cách mà các nhà chức trách Thái Lan đã làm thí điểm để hồi sinh một cách an toàn ngành công nghiệp trọng yếu của đất nước đang rất cần được giải cứu.

Sau khi ở lại Phuket 14 ngày, du khách được phép đi tiếp đến các vùng khác của Thái Lan. Nhưng họ đã bị cản trở bởi các quy định của chính phủ Thái Lan và thủ tục giấy tờ phức tạp.

Thế rồi, đến nay, sau gần 2 tháng thực hiện chương trình "Phuket Sandbox", chỉ có hơn 26.000 du khách đã đến thăm Phuket, ít hơn so với dự kiến của các nhà chức trách Thái Lan rằng sẽ có tới 100.000 du khách đến hòn đảo này, tính đến cuối tháng 9.

Trong khi các con số giảm so với dự báo, các quan chức vẫn hy vọng lượng du khách nhỏ giọt có thể trở thành một dòng chảy.

Chờ đợi ngày mai nắng sẽ lên

Mặc dù tình hình đã được cải thiện một chút đối với một số người làm du lịch, nhưng vẫn còn một chặng đường dài phía trước, tất cả đều sẽ phải cố cho đến khi lượng khách du lịch đến Thái Lan phục hồi hoàn toàn.

Một hướng dẫn viên du lịch tên Nattakit Malaichaisong nói với DW: “Tôi đã không có lượt đặt phòng nào cho đến 4-5 tháng qua khi một số khách du lịch trong nước bắt đầu quay trở lại. Nhưng tôi thực sự vẫn còn hoài nghi liệu rằng chúng tôi có thể thực sự mở cửa trở lại vào tháng 10. Chưa đến 20% dân số được tiêm chủng đầy đủ và số ca nhiễm mới vẫn còn tăng cao".

Là hướng dẫn viên du lịch ở Chiang Mai, một trong những điểm đến nổi tiếng nhất của đất nước, Nattakit thường đón khách du lịch sớm nhất là 5 giờ sáng để đi du ngoạn và hầu như không có thời gian để nghỉ ngơi nhưng những ngày này, anh dành phần lớn thời gian ở nhà, cùng vợ và đứa con 2 tuổi. Người đàn ông 39 tuổi này cho biết: “Trước khi đại dịch xảy ra, lượng khách của tôi rất đông nhưng giờ thì gần như là số 0 tròn trĩnh".

Tháng trước, Bộ trưởng Du lịch Thái Lan, ông Phiphat Ratchakitprakarn, cho biết nếu đợt dịch bùng phát do biến thể Delta còn tiếp diễn tới sau tháng 9, nước này chỉ có thể hy vọng đạt 500.000-700.000 du khách nước ngoài trong năm nay. Cục Du lịch Thái Lan thì lạc quan hơn, dự đoán sẽ đón 1,2 triệu du khách quốc tế trong năm 2021.

Nhưng đó đều là những con số quá "mờ nhạt" so với 40 triệu du khách quốc tế đến Thái Lan vào năm 2019.

“Tôi nghĩ chúng tôi phải chờ thêm 1-2 năm nữa du lịch mới thực sự bật tăng trở lại. Chìa khóa là phải khôi phục niềm tin và bảo đảm an toàn cho du khách”, Nattakit nói.

Nguồn: DW, The Guardian, IMF

LT