CSCĐ cấp cứu trẻ co giật trên sân Thiên Trường: Ảnh rất đẹp nhưng đừng học theo!
Rất nhiều trường hợp nạn nhân tới viện be bét máu ở mồm không phải vì cắn vào lưỡi mà là do các biện pháp dự phòng cắn lưỡi gây ra. Chưa kể răng gẫy rơi vào đường thở, vật ngáng mồm bị gãy gây chấn thương rách lưỡi, môi, má...Nếu quá cứng không gãy thì cũng sái quai hàm ...
Bức ảnh đẹp về mặt truyền thông nhưng chưa đúng với chuyên môn cấp cứu
Tối qua 4/8, báo chí, MXH đồng loạt đưa hình ảnh về cảnh sát cơ động trên sân Thiên Trường giúp 1 cháu bé bị co giật đi cấp cứu. Một anh thò tay vào miệng chịu đau để cháu cắn, tránh...cắn phải lưỡi. Ngay lập tức, bức ảnh nhận được nhiều lời khen ngợi từ cộng đồng mạng, tuy nhiên, dưới góc nhìn của các y bác sĩ, cách làm này không đúng chuyên môn.
Hình ảnh đẹp
BS Ngô Hùng (Khoa Cấp cứu, BV Bạch Mai) khẳng định trên FB cá nhân rằng, đây là 1 hình ảnh đẹp. Đem lại hiệu quả về mặt truyền thông rất tốt về các chiến sĩ đang làm nhiệm vụ.
“Nhưng, nó cũng cho thấy rằng kiến thức sơ cấp cứu của những người làm việc tại nơi công cộng đang bị hổng rất nhiều. Mặc dù nhiều lần mình khẳng định các nhân viên làm việc nơi đông người phải được huấn luyện về sơ cấp cứu.
Theo đó, SAVE-an toàn là từ khóa cho mọi hành động cấp cứu. An toàn cho người tham gia cứu hộ và an toàn cho nạn nhân. THỜI GIAN là vàng nhưng AN TOÀN là mạng sống”, BS Hùng nhấn mạnh.
BS Hùng phân tích, trong tình trạng động kinh, nguy cơ cắn phải lưỡi rất ít, vì khi co giật cơ sẽ co cứng lại và tăng trương lực. Như vậy lưỡi sẽ tụt xuống chứ chả bao giờ lè ra để cắn phải. Điều đáng sợ nhất là tụt lưỡi gây ngạt và sặc đờm dãi vào phổi gây viêm phổi do nuốt.
“Trong các sách sơ cấp cứu. Vết cắn do người được xếp mức độ nhiễm trùng và nguy hiểm cao hơn súc vật cắn vì hệ vi khuẩn trong khoang miệng của người đôi khi phong phú hơn động vật.
Tiếp nữa, khi cho dị vật nào đó vào mồm, sẽ gây nguy cơ đẩy dị vật nếu có vào sâu hơn. Và gây ngạt. Chưa kể nếu cơn co giật mạnh, sẽ làm gãy răng nạn nhân”, BS Hùng thông tin.
Sơ cấp cứu không ổn
Đồng tình với quan điểm này, bác sĩ Bùi Nghĩa Thịnh, công tác tại Bệnh viện quận Thủ Đức (TP.HCM) cũng nhấn mạnh, bức ảnh đẹp, chộp được khoảng khắc "cắn răng chịu đau" của người chiến sỹ CSCĐ khi ngón tay của anh bị hàm răng của cháu bé nghiến. Cháu bé bị co giật khi đang xem đá bóng và lo sợ cháu bé cắn vào lưỡi, người chiến sỹ CSCĐ này đã dũng cảm, vì nhân dân quên mình, đưa ngón tay ngáng miệng cháu bé. Hình ảnh đẹp, rất đẹp!
“Tuy nhiên đứng về phương diện sơ cấp cứu có mấy điểm không ổn trong bức ảnh này!”, BS Nghĩa Thịnh nêu.
Cụ thể: Cháu bé đang ở tư thế nguy hiểm! Việc bế cháu bé như trong hình chạy khoảng hơn 50 mét làm tăng nguy cơ rơi ngã cháu bé! Chỉ nói chuyện anh chiến sỹ CSCĐ vấp ngã thôi là đã đủ làm tăng nguy cơ chấn thương thêm cho cháu bé rồi! Chưa kể đây là trường hợp cháu bé bị co giật, nguy cơ cháu giật tung khỏi tay người CSCĐ là không nhỏ!
Thứ hai, cháu bé đang bị nguy cơ phơi nhiễm các bệnh lây qua đường máu! Không biết anh CSCĐ kia ngoài cơn đau mà anh đã phải cắn răng chịu đựng thì không biết ngón tay của anh có bị chảy máu không? Nếu có chảy máu, cháu bé đã vô tình tiếp xúc với máu của người anh CSCĐ. Anh ấy là người tốt, nhưng trong y học, mọi việc đều có thể! Nên kiểm tra và theo dõi cho cháu bé nhé!
Thứ ba, anh CSCĐ đang bị phơi nhiễm các bệnh lây truyền qua dịch tiết của cháu bé. Cháu bé co giật, nhớt dãi đầy miệng. Anh CSCĐ đã nhét ngón tay vào và nếu ngón tay chảy máu thì ngón tay chảy máu của anh đã tiếp xúc với dịch tiết hầu họng của cháu bé.
BS Thịnh cũng cho biết thêm, trong co giật 2 hàm răng có thể nghiến chặt, hầu hết lúc này lưỡi bị rụt lại nên không có chấn thương. Một số trường hợp lưỡi bị đẩy ra ngoài, nạn nhân có thể sẽ bị chảy máu do chấn thương lưỡi. Các chấn thương này thường rất nhẹ do chấn thương ở đầu lưỡi! Khi được đưa tới viện, chảy máu lưỡi hầu hết đã tự cầm!
“Tuy nhiên nỗi ám ảnh về thuật cắn lưỡi của người Tầu đã làm cho dân Việt lo sợ. Họ sợ co giật nhỡ đâu cắn vào lưỡi chết tươi thì sao. Do vậy ngay khi thấy có người co giật thì dân Việt nhanh chóng tìm thấy bất kỳ thứ gì có xung quanh và nhét vào mồm nạn nhân. Các vật mềm oặt như giẻ, vải xô... ngoài việc chả có tác dụng gì với việc phòng cắn lưỡi nếu nó có xảy ra thì nó còn tăng nguy cơ gây ngạt đường thở. Giẻ đã bị cấm!
Còn các vật cứng như đũa cả, gậy cảnh sát...có thể ngáng để tránh cắn lưỡi, nhưng để nhét vào cũng khá vất vả. Các bạn cứ tưởng tượng xem ta sẽ phải dùng sức như thế nào để cạy 2 hàm răng đang cắn chặt và nhét được các vật cứng đấy vào giữa 2 hàm răng.
Rất nhiều trường hợp nạn nhân tới viện be bét máu ở mồm không phải vì cắn vào lưỡi mà là do các biện pháp dự phòng cắn lưỡi gây ra. Chưa kể răng gẫy rơi vào đường thở, chưa kể vật ngáng mồm bị gãy gây chấn thương rách lưỡi, môi, má...Nếu quá cứng không gãy được thì cũng sái quai hàm mà từ chuyên môn là chấn thương khớp thái dương hàm”, BS Thịnh nhấn mạnh.
Các cấp cứu người động kinh đúng kỹ thuật của Y học thế giới!
a. Đảm bảo môi trường an toàn. Ngay khi phát hiện ra người bị co giật chúng ta cần loại bỏ các vật sắc nhọn gần nạn nhân, bảo vệ đầu nạn nhân bằng cách kê các chăn mền dưới đầu nạn nhân.
b. Để nạn nhân giật một cách tự nhiên. Khi đã co giật, việc ghì đè giữ không làm hạn chế sức giật của nạn nhân, thậm chí có thể gây chấn thương cho cơ và khung xương khi lực tỳ đè quá lớn! Nạn nhân sẽ hết giật khi hết xung điện phóng ra/qua vùng vận động của não hoặc khi ngừng tuần hoàn (co giật kéo dài có thể gây ngừng thở, ngừng tim)
c. Hết co giật, tiến hành kiểm tra xem nạn nhân còn thở, còn mạch hay không. Nếu không có mạch hoặc/và ngừng thở, nhanh chóng tiến hành cấp cứu ngừng tuần hoàn bằng cách ép tim thổi ngạt. Nếu có mạch, còn thở cho nạn nhân nằm nghiêng an toàn.
d. Gọi cấp cứu hoặc đưa nạn nhân đi cấp cứu trong điều kiện phù hợp.
BS Bùi Nghĩa Thịnh
