Công bố gây tranh cãi của các nhà khoa học Anh Quốc: Trồng cây có thể khiến các thành phố ô nhiễm hơn
Một cơ quan giám sát y tế ở Anh Quốc vừa đưa ra thông báo gây nhiều tranh cãi: Trái với niềm tin thường thấy của mọi người, cây ở các thành phố có thể làm chất lượng không khí kém đi.
Theo Viện Chăm sóc sức khỏe quốc gia (NICE), chất lượng không khí ở những nơi có nhiều lá cây đang giảm xuống bằng với mức ở ngay mặt đường, nơi các loại xe cộ xả ra vô số khí thải.
Theo NICE: “Cây trên phố có vẻ không hiệu quả trong việc giảm thiểu ô nhiễm không khí và thậm chí còn trong một số trường hợp làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Lá và cành cây làm chậm các dòng khí lưu, khiến các chất gây ô nhiễm không thoát đi được”.
Một nghiên cứu năm 2012 được các nhà khoa học Bỉ thực hiện cũng mô hình hóa nhiều ví dụ về các loại cây bên đường trong đời thực để xem chúng cải thiện được chất lượng không khí hay tăng mức độ ô nhiễm. Và họ cũng kết luận rằng cây trên các đường phố có thể giảm khả năng lưu thông khí.
Đại học Y tế và Nhi khoa Hoàng gia đã kêu gọi phải có những chế tài mạnh mẽ hơn đối với các tác nhân gây ô nhiễm, giám sát và báo cáo hiệu quả hơn về những chất gây ô nhiễm có hại trong không khí, và có các biện pháp cá nhân tốt hơn như chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng hoặc xe đạp, có nhận thức tốt hơn về khói thuốc lá, ni tơ đi ô xít từ bếp ga dân dụng, và dung môi từ nhựa và sơn.
Rõ ràng là cây có khả năng hút khí ozone, bụi bặm và các tác nhân gây ô nhiễm khác vào lá từ bầu không khí mà chúng ta đang hít thở. Ở Anh, lượng không gian xanh đã giảm đi đáng kể do các công viên bị đóng cửa bởi phí duy trì bảo tồn quá cao. Theo nghiên cứu của Đại học Leicester, từ năm 2006 đến 2012, hơn 200km2 không gian xanh đã bị xóa bỏ để dành chỗ cho các không gian nhân tạo, chủ yếu là nhà ở.
Nhưng giải pháp không chỉ đơn giản là trồng mới cây cối ở mọi nơi. Một mặt, không phải mọi loại cây đều như nhau. Chẳng hạn tính hăng cay trong một số loại cây như tuyết tùng, khuynh diệp hay thông là sự kết hợp của các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi. Khi các hợp chất này tương tác với ni-tơ đi-ô-xít trong khí thải của các phương tiện giao thông, với ánh sáng mặt trời làm chất xúc tác, chúng sẽ tạo nên khí ozone. Và ở tầng dưới cùng sát mặt đất, nồng độ chất này cũng đủ để gây bệnh tim ở người.
Vào năm 2015, thành phố New York đã thực hiện một sáng kiến có tên là “TreeCount”, trong đó 2300 tình nguyện viên đã lập bản đồ mọi cây xanh trong thành phố. Mỗi cây được gán cho một ID riêng biệt, và một mã màu để thể hiện giống loài của nó.
Dự án này vẫn đang tiếp tục và ghi lại vị trí chính xác của từng cây đi kèm với hình ảnh của nó trên Google Street View. Sau đó, sử dụng số liệu từ Cục Kiểm lâm Hoa kỳ, tổng lợi ích sinh thái mà một cây mang lại – giữ nước mưa, bảo toàn nguồn điện, giảm thiểu ô nhiễm không khí – sẽ được tính ra cụ thể bao nhiêu USD.
Đó cũng là một cách để giám sát các loại cây có tác dụng và những loại cây ít hiệu quả. Nếu các thành phố khác có thể áp dụng các biện pháp tương tự để quản lý không gian xanh của mình, thì chắc chắn họ cũng có thể giảm thiểu được chi phí trồng cây hàng năm.
