Có một tiệm cơm nhà người Hoa không biển hiệu chỉ bán duy nhất món tiềm và làm vài chục suất, muốn ăn thì phải đặt trước mới được
Đồ ăn ở đây đều là món tiềm, chưng, chứ không hề có món xào, luộc hay chiên rán. Hầu hết món ăn được tiềm ít nhất 4 tiếng cũng như canh lửa rất kỹ để tạo nên hương vị thơm ngon và bổ dưỡng. Kể cả cơm trắng cũng được hấp cách thủy trong những chiếc thố đất nhỏ.
Ở trên đường Tôn Thất Đạm, Quận 1, TP.HCM có hai tiệm cơm người Hoa lâu đời là Chuyên Ký và Xá Lị. Nếu như Chuyên Ký nằm ở ngoài mặt đường thì Xá Lị lại núp ở trong hẻm và có phần "hướng nội" hơn khi chỉ bán buổi trưa và số lượng đồ ăn trong ngày cũng giới hạn.
Tiệm cơm người Hoa không biển hiệu núp hẻm, khách đến ăn phải đặt trước mới có
Tình cờ biết đến tiệm cơm thố Xá Lị nhờ được bạn giới thiệu, tôi quyết định ghé đến thử vì thấy quán nằm ngay ở trung tâm Quận 1. Do đã có kinh nghiệm của người bạn từng ăn trước đó, tôi cẩn thận tìm menu của quán và gọi điện đặt bàn từ 8 giờ sáng. Cô chủ tiệm nghe máy, ghi lại những món tôi đã gọi và hỏi tên cũng như giờ đến ăn.
Cô chủ tiệm là người nghe điện thoại và nhận order của khách.
Đúng 11 giờ trưa tôi ghé tiệm cơm Xá Lị. Tiệm nằm trên con đường Tôn Thất Đạm, tuy xung quanh có rất nhiều tòa nhà cao tầng nhưng dọc đoạn đường này là những ngôi nhà chung cư kiểu cũ cùng một dãy chợ bán nhiều mặt hàng khác nhau. Được biết khu chợ này được gọi là "Chợ Cũ" hay còn biết đến với cái tên là "Chợ nhà giàu". Khoảng hơn 30 năm về trước là giai đoạn hưng thịnh của chợ. Nơi đây là địa chỉ quen thuộc mà giới thượng lưu Sài Gòn thường lui tới mua sắm, bởi tại khu chợ này mọi người có thể tìm mua được những mặt hàng hiếm.
Quán cơm Xá Lị trước là tiệm cơm thố Mỹ Hương do một gia đình người Hoa mở bán. Khi đó quán chủ yếu bán cho bà con ở trong chợ và khách quen. Sau năm 1975 quán đóng cửa và mãi sau này vào khoảng năm 2000 người con trai trong gia đình mở cửa bán lại và đổi tên quán là cơm Xá Lị. Đến nay tiệm cơm Xá Lị cũng đã bán được hai mươi mấy năm.
Tiệm cơm Xá Lị bán tại nhà của gia đình với số lượng bàn ăn không nhiều.
Tiệm cơm nằm trong một con hẻm nhỏ khá khuất, đi vào trong hẻm rồi rẽ ngay bên tay phải là thấy. Gọi là tiệm cơm nhưng ở đây cũng chẳng có biển hiệu gì, bên trong có chừng 5 - 6 chiếc bàn inox được xếp khá sát nhau. Đơn giản đúng kiểu quán ăn mở tại nhà, khách ăn cũng sẽ có cảm giác gần gũi và dễ chịu.
Khách đến tiệm cơm Xá Lị thường phải đặt trước hoặc đến sớm may ra mới còn đồ ăn. Bởi lẽ, mỗi ngày tiệm chỉ làm mỗi món khoảng vài chục phần, dù đông khách cũng không làm nhiều hơn. Điều đó có nghĩa là nếu đặt món rồi mà đến ăn muốn gọi thêm đồ cũng không có.
Chú Minh chủ tiệm cơm Xá Lị cho biết, hai vợ chồng tuổi đã cao nên cũng không có sức làm nhiều, mà làm các món ăn này cũng rất cực nên mỗi ngày chỉ làm được chừng đó thức ăn. Bên cạnh đó, bếp trong nhà cũng khá nhỏ nên chỉ đặt được từng đấy xửng hấp, mỗi xửng cũng chỉ hấp được giới hạn một số lượng nhất định bên trong.
Những mâm cơm của khách đến với tiệm cơm Xá Lị.
Mỗi ngày chú Minh đều thức dậy vào lúc 12 giờ đêm để chuẩn bị đồ ăn, sau khi sơ chế xong thì các món sẽ được đem hấp từ lúc 4 giờ sáng. Đến khoảng 9 giờ tiệm sẽ bắt đầu mở cửa để đón khách và bán đến tầm 1 giờ chiều. Ngày trước tiệm cũng từng bán buổi tối nhưng có những khách đặt mà không đến ăn nên cô chú chủ tiệm quyết định không bán giờ đó nữa.
Chú Minh là người gốc Quảng Đông và cũng là người nấu các món ăn theo phong cách quê nhà, vợ chú là người phụ giúp cũng như ghi lại các đơn đặt của khách hàng. Khi chúng tôi ngồi ăn, không ít khách ghé tiệm mà không đặt trước nên hết cơm và đành ngậm ngùi ra về. Những cuộc điện thoại gọi đến tiệm cũng liên tục, cô chủ vẫn nhẹ nhàng nói với khách: "Tiệm hết đồ ăn rồi, con có ăn thì đặt cho ngày mai, giờ này thì không còn gì hết".
Thực đơn chỉ có món tiềm nhưng ai ăn rồi cũng phải tấm tắc gật gù vì ngon
Thực đơn ở tiệm Xá Lị có khoảng chừng 15 món mặn để cùng với cơm. Các món ăn ở đây thú vị ở chỗ tất cả đều là món tiềm, hấp, chưng, chứ không hề có những món xào, luộc hay chiên rán. Hầu hết các món đều được tiềm ít nhất 4 tiếng đồng hồ cũng như canh lửa rất kỹ để tạo nên hương vị thơm ngon và bổ dưỡng. Kể cả cơm trắng cũng là cơm được hấp cách thủy trong những chiếc thố đất nhỏ.
Mâm cơm gồm các món: trứng ba màu, sườn óc heo bông đông trùng thảo, cật heo tiềm thuốc bắc.
Khi chúng tôi đến tiệm, cô chủ kiểm tra thông tin đặt bàn của tôi rồi mang đồ ăn ra khá nhanh. Chúng tôi gọi các món gồm có trứng ba màu, sườn óc heo bông đông trùng thảo, cật heo tiềm thuốc bắc, gà hấp gừng. Tất cả các món ăn đều nóng hổi khi mang ra.
Trứng hấp 3 màu có lẽ là món ăn mà hầu như khách nào đến đây ăn cũng gọi. Món ăn này không chỉ đẹp về phần nhìn mà hương vị cũng rất ngon. Đó là sự kết hợp của 3 loại trứng và trứng vịt, trứng muối và trứng bắc thảo. Ngoài ra bên trong còn có thịt heo băm. Phần trứng và thịt được hấp mềm xen lẫn với những miếng trứng muối bùi béo và trứng bắc thảo thơm ngậy, mọi thứ được xử lý khéo léo nên không hề có mùi tanh của trứng. Tất cả hòa quyện với nhau tạo nên sự bùng nổ về hương vị. Lấy một miếng sao cho có đủ cả 3 loại trứng, rưới thêm một chút xì dầu cho đậm đà, ăn cùng thêm một chút cơm, đơn giản vậy thôi mà ngon đến lạ.
Trứng ba màu là món ăn mà khách đến đây ai cũng gọi.
Các món tiềm tại đây có vị thanh ngọt được tiết ra từ chính thịt cũng như các loại gia vị, vừa ngon lại vừa bổ dưỡng. Sườn óc heo bông đông trùng thảo với phần sườn và óc heo mềm tan trong miệng do được hầm kỹ. Phần nấm đông trùng thơm và vẫn giữ được độ giòn. Gà hấp gừng cũng rất mềm và vừa ăn, cật heo tiềm thuốc bắc thì có hương vị đặc trưng của các vị thuốc, ban đầu khi ăn sẽ thấy có vị đắng nhẹ nhưng sau đó sẽ thấy hậu vị ngọt.
Sườn óc heo bông đông trùng thảo có màu vàng cam từ nấm.
Ngoài ra tiệm còn có những món ăn khác cũng rất hấp dẫn như đuôi heo nấm đông cô, đuôi heo củ sen, gà ác tiềm thuốc bắc, cánh gà nấm đông cô, cánh gà bông đông trùng thảo, chân gà bông đông trùng thảo, sườn óc heo cải khô, sườn cải khô, chân gà đậu phộng.
Người Hoa cho rằng với món tiềm thì việc canh lửa nhiệt độ đúng cách sẽ giúp các món ăn ra được những gì tinh túy nhất và có lợi cho sức khỏe. Vì thế nước dùng tiết ra từ món tiềm mới là thứ quý giá nhất của món ăn. Bởi vậy, khi đang mệt mà húp một chén canh tiềm là chúng ta sẽ thấy khỏe khoắn trở lại.
Gà hấp gừng cũng rất mềm và vừa ăn, cật heo tiềm thuốc bắc thì có hương vị đặc trưng của các vị thuốc.
Đồ ăn ở đây có giá cũng khá bình dân và hợp lý so với cách chế biến cầu kỳ của tiệm. Cơm thố có giá 4.000VNĐ/thố, các món ăn dao động từ 45.000 - 85.000VNĐ. Nếu đi ăn hai người thì chỉ cần gọi 2 - 3 món là đã rất no rồi.
Nếu có dịp ghé tiệm cơm Xá Lị để ăn bạn đừng quên đặt trước để có thể trải nghiệm các món ăn ở đây một cách trọn vẹn nhé!
