Chuẩn hoá môi giới bất động sản bằng cách nào?
Theo hầu hết các chuyên gia, đã đến lúc các cơ quan quản lý nhà nước cần có những quy chuẩn về ngành nghề môi giới BĐS cho các cá nhân và tổ chức.
Chia sẻ tại toạ đàm "Vai trò của môi giới BĐS trong xu thế mới", nhiều chuyên gia bày tỏ quan điểm, hiện tại đội ngũ môi giới trên thị trường BĐS cần được chuẩn hoá để thị trường BĐS phát triển theo hướng minh bạch, lành mạnh.
Thống kê sơ bộ cả nước có hơn 300.000 người hoạt động môi giới bất động sản. Tuy nhiên, số người môi giới có chứng chỉ hành nghề chỉ khoảng 30.000 người. Đây là một tỷ lệ rất nhỏ, cứ 10 người môi giới bất động sản thì chỉ có 1 người có chứng chỉ. Bên cạnh đó, nhiều chứng chỉ hành nghề được cấp theo quy định cũ đã hết hiệu lực. Hiện nay số chứng chỉ được cấp lại theo quy định mới chỉ vào khoảng 10.000 trường hợp.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội môi giới BĐS Việt Nam, hiện tại số người mong muốn được sát hạch, cấp chứng chỉ hành nghề rất nhiều nhưng việc cơ quan chức năng các địa phương tổ chức cấp lại diễn ra khá chậm và còn khó khăn. Trong khi đó, môi giới bất động sản hoạt động không có chứng chỉ đang tiềm ẩn các nguy cơ về thiếu tuân thủ pháp luật, gây ảnh hưởng đến thị trường BĐS cũng như của khách hàng.
Theo một số chuyên gia, hiện nay số lượng môi giới ngày càng tăng cao nhưng chất lượng đang bị bỏ ngõ từ đó gây ra rất nhiều hệ luỵ cho thị trường. Cho nên, cần có quy chuẩn rõ ràng đối với môi giới cá nhân, tổ chức môi giới hiện nay.
Ông Trương Anh Tú, Tổng giám đốc Công ty Property X cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước hiện chưa có những tiêu chuẩn, điều kiện chặt chẽ về thành lập công ty, sàn môi giới bất động sản và hoạt động của những cá nhân môi giới trong khi đây là lực lượng quan trọng trong sự phát triển của thị trường.
Trước thực trạng về cơ chế pháp luật và quản lý môi giới bất động sản còn bỏ ngỏ, theo ông Tú, đã đến lúc các cơ quan quản lý nhà nước nên có những quy chuẩn về ngành nghề môi giới bất động sản cho cá nhân môi giới và tổ chức sàn giao dịch.
Khi có các quy chuẩn rõ ràng sẽ dễ nhận diện rõ điều kiện cần và đủ cho cá nhân và tổ chức tham gia hành nghề môi giới BĐS, qua đó có cách quản lý, giám sát và có những chế tài xử lý phù hợp để hoạt động này trở nên chuyên nghiệp hơn.
Cũng theo ông Đính, để môi giới BĐS có thể thực hiện được vai trò và trách nghiệm của mình trên thị trường, trước hết, các quy định pháp luật cần có quy định quản lý chặt chẽ hơn đối với môi giới bất động sản và sàn giao dịch.
Cụ thể, năng lực trình độ của môi giới cần được nâng cao. Môi giới BĐS bắt buộc phải được đào tạo bài bản. Nếu không đảm bảo được điều này sẽ gây ảnh hưởng đến lợi ích của khách hàng, người tiêu dùng, bởi BĐS là hàng hoá đặc biệt, có giá trị lớn, là tài sản mà người dân tích cóp cả đời mới có được. Môi giới không có kiến thức, trách nghiệm, không bảo vệ lợi ích của khách hàng sẽ rất dễ dẫn đến họ bị thiệt hại nặng nề.
Mặt khác, bên cạnh tính chuyên nghiệp, các cơ chế pháp luật cũng cần có ràng buộc chặt chẽ và quản lý được môi giới. Hiện các môi giới được cấp chứng chỉ hành nghề nhưng hoạt động như thế nào thì pháp luật chưa được kiểm soát được. Chính điều này đã dẫn đến việc nhiều môi giới đưa tin sai sự thật, lừa đảo khách hàng.
Vì vậy, khi cấp chứng nhận hành nghề cho môi giới BĐS, các cơ quan quản lý nhà nước nên cấp mã số hành nghề quốc gia cho từng môi giới. Mọi hoạt động giao dịch của môi giới BĐS phải cập nhật vào hệ thống công nghệ. Làm được như vậy sẽ tránh việc môi giới lừa đảo khách hàng, bán một sản phẩm cho nhiều khách hàng hoặc giao dịch tại những dự án chưa đủ điều kiện pháp luật.
Trước đó, để tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động xây dựng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng. Nghị định 16 quy định xử phạt kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS với một số nội dung như: không có chứng chỉ hành nghề, không có quy chế hoạt động sàn giao dịch, thu các loại phí kinh doanh dịch vụ mà pháp luật không quy định, rao bán BĐS không đủ điều kiện, không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ hồ sơ, thông tin về bất động sản.
Ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản – Bộ Xây dựng cho biết, hiện Bộ Xây dựng đang nghiên cứu thể chế hóa hoạt động kinh doanh bất động sản vào Luật Kinh doanh bất động sản với hướng xác định vai trò, chủ thể nhà môi giới trong thị trường. Các quy định về việc đào tạo kỹ năng hành nghề môi giới, quy định trách nhiệm và đạo đức hành nghề của nghề môi giới, mối quan hệ giữa nhà môi giới với các chủ thể đang được Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu.
Ths.Nguyễn Đức Lập, Viện nghiên cứu và đào tạo Bất động sản cho biết, hiện nay môi giới đi thi chứng chỉ hành nghề rất tự do, luật không bắt buộc môi giới đi học, một số đơn vị tổ chức học có 1 đến 2 buổi là có bằng. Trong khi đó, mua bĐS là mua bằng cả một tài sản nên vai trò môi giới trong bất động sản rất quan trọng. Nên cơ quan Nhà nước cần giám sát pháp luật trong việc thực thi, nhất là các môi giới độc lập, hiện nhóm môi giới độc lập rất nhiều nhưng không được quản lý chặt chẻ làm thất thu thuế nhà nước. "Hội môi giới nên tham gia vào việc cấp chứng chỉ, mã số và công khai môi giới vi phạm. Các chủ đầu tư phải công bố toàn bộ thông tin, ngoài thông tin giao dịch nên công bố thông tin nhân viên được cấp chứng chỉ hành nghề…", ông Lập kiến nghị.
