Hãy là nhà đầu tư, đừng trở thành con bạc
Những nhà đầu tư nếu muốn thành công nên bỏ thời gian phân tích thông tin và mua bán cổ phiếu dựa trên tình hình kinh doanh của doanh nghiệp hơn là tâm lý thị trường, đồng thời biết kiên nhẫn với những nhận định kỹ thuật. Bởi nếu không, họ cũng chẳng khác gì một con bạc.
Nhà đầu tư chứng khoán nổi tiếng Peter Lynch đã từng nói: “Khi mọi người nhận ra họ không giỏi trong môn bóng chày hay khúc côn cầu, họ sẽ từ bỏ và chuyển sang học chơi golf hay sưu tập tem hoặc trồng cây cảnh. Tuy nhiên, dù nhiều người nhận ra họ không đủ khả năng chọn những cổ phiếu tốt để đầu tư nhưng họ vẫn bất chấp và cứ tiếp tục chi tiền.”
Trong thể thao truyền thống, các chuyên gia rất dễ dàng đánh giá một người có giỏi một môn nào đó hay không dựa trên tỷ lệ thắng thua, số điểm ghi được hay những thông số khác. Nhưng trên thị trường chứng khoán, nhiều nhà đầu tư lại tin rằng khoản đầu tư tiếp theo sẽ thành công và đem lại lợi nhuận đủ để bù đắp các khoản lỗ trước đó.
Vậy câu hỏi đặt ra ở đây là nhà đầu tư đang...đầu tư hay đánh bạc?
Đầu tư là gì?
Theo một khía cạnh nào đó, đầu tư là việc sử dụng tiền hoặc dòng vốn nhằm đạt được thêm thu nhập hay lợi nhuận. Tuy nhiên định nghĩa này chưa thể phân biệt được giữa đầu tư và cờ bạc.
Thật không may, rất nhiều nhà đầu tư nghiệp dư hiện nay đã bỏ qua lời khuyên của Peter Lynch, “một cổ phiếu không phải là một tờ vé số...đó là một phần sở hữu của một doanh nghiệp.”
Nhiều nhà đầu tư nghĩ rằng gia nhập thị trường chứng khoán cũng giống như bước vào một casino. Họ đổ tiền vào một cổ phiếu, hay một danh mục các cổ phiếu, dựa trên các tin đồn, lời khuyên hay những yếu tố mà họ cho là đúng. Những nhà đầu tư này thực hiện rất ít việc nghiên cứu, tìm hiểu thông tin về doanh nghiệp và hậu quả là họ mất tiền trên thị trường chứng khoán như khi thua bạc trong casino.
Trong khi cờ bạc phụ thuộc chủ yếu vào may mắn thì đầu tư yêu cầu quá trình nghiên cứu, phân tích, xem xét rất kỹ lưỡng. Yêu cầu này không hề khó, nhà đầu tư không cần trình độ quá cao để có thể thực hiện, thậm chí họ không cần tốn quá nhiều thời gian để phân tích.
Nếu nhà đầu tư quan tâm đến một công ty, hồ sơ đầu tiên mà họ cần chú ý là báo cáo hàng quý mới nhất của doanh nghiệp. Sau đó là những báo cáo thường niên gần nhất, bảng cân đối tài chính, báo cáo lưu chuyển tiền mặt và báo cáo thu nhập của doanh nghiệp.
Một số nhà đầu tư có nghiên cứu kỹ lưỡng hơn thậm chí xem xét những báo cáo hội nghị mới nhất của công ty hoặc gọi đến doanh nghiệp để đặt câu hỏi.
Ngoài ra, nhà đầu tư có thể so sánh giá cổ phiếu với mức giá toàn ngành, hoặc mức giá trong lịch sử. Không giống như trong casino khi bạn chỉ cần đặt tiền hay kéo cần máy chơi bạc, đầu tư chứng khoán đòi hỏi quá trình nghiên cứu, xem xét, phân tích nhằm gia tăng cơ hội thu lợi nhuận.
Liệu thời điểm nắm giữ cổ phiếu là tất cả?
Một vấn đề nữa mà nhiều nhà đầu tư gặp phải là sự lầm tưởng về thời điểm nắm giữ cổ phiếu. Nhiều người ngộ nhận rằng có những nhà đầu tư biết cách nắm giữ cổ phiếu đúng thời điểm và thu lãi lớn. Trên thực tế, không có một nhà đầu tư nào biết trước được thị trường và thời điểm chính xác để sở hữu cổ phiếu.
Những nhà đầu tư thành công thường làm tốt quá trình nghiên cứu của mình, đánh giá công bằng mọi yếu tố trên thị trường dựa trên các giả định của bản thân. Họ bỏ qua những tác động tâm lý trên thị trường và tập trung vào đánh giá công ty mà họ mua cổ phiếu.
Một minh chứng là cổ phiếu của hãng Netflix trong ngành truyền hình trực tuyến. Vào tháng 11/2011, giá cổ phiếu lúc đó là 12USD/cổ và nếu nhà đầu tư cho rằng công ty này sẽ phát triển mạnh, họ đầu tư 10.000 USD để mua 832 cổ phiếu. Tính đến thời điểm hiện tại, khoản đầu tư đó đáng giá 80.000 USD với tỷ suất lợi nhuận gần 70%.
Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư mua cổ phiếu Netflix sớm hơn, vào tháng 7/2011 với mức giá 42,16 USD/cổ và bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường khi giá xuống 8,42 USD/cổ để rồi bán ra, nhà đầu tư sẽ có tỷ suất lợi nhuận là (-34%).
Sự khác biệt giữa nhà đầu tư thành công và thua lỗ trong phi vụ Netflix là sự khác biệt giữa kiên nhẫn và niềm tin. Báo cáo tài chính và tình hình kinh doanh của Netflix không thay đổi nên những nhà đầu tư thắng lợi chỉ cần kiên nhẫn để thành công.
Trong khi những nhà đầu tư chi tiền chỉ với “niềm tin” rằng Netflix sẽ tăng giá dễ dàng bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường, qua đó xác định sai các cơ hội đầu tư.
Đầu tư ngắn và dài hạn
Một nhà đầu tư mua 10.000 USD cổ phiếu của Keurig Green Mountain trong ngành cà phê vào tháng 10/2011 với giá 71USD/cổ. Sau một thời gian ngắn, cổ phiếu này trồi sụt thất thường và giá trị khoản đầu tư giảm xuống 7.800 USD, tương đương mức tỷ suất lợi nhuận (-6%).
Trong khi đó, một nhà đầu tư khác mua cổ phiếu Keurig Green Mountain vào tháng 12/2010 với giá 32,5USD/cổ và bán ngay sau 9 tháng với giá 108USD/cổ, tương đương mức tỷ suất lợi nhuận 400%. Liệu đây có phải thương vụ thành công nhất của nhà đầu tư này?
Chưa chắc, nếu nhà đầu tư tiếp tục nắm giữ cho đến năm 2014, giá cổ phiếu của Keurig Green Mountain sẽ tăng lên hơn 150USD/cổ.
Vậy rốt cục bài học ở đây là gì?
Câu trả lời là việc lướt sóng ngắn hạn khá nguy hiểm bởi giá cổ phiếu lên xuống thường không phù hợp hoàn toàn với tình hình kinh doanh của công ty. Nhưng nếu đầu tư dài hạn, dù nhà đầu tư bỏ lỡ sóng tốt nhất thì cuối cùng họ vẫn có thể thu lời bới giá cổ phiếu di chuyển theo những yếu tố cơ bản nội tại của doanh nghiệp.
Điểm mấu chốt ở đây là cờ bạc phụ thuộc quá nhiều vào may mắn, trong khi đầu tư thì cần rất nhiều nghiên cứu cùng phân tích, đôi khi nhà đầu tư cần tốn nhiều năm để có thể thu được lợi nhuận.
Vì vậy, những nhà đầu tư nếu muốn thành công nên bỏ thời gian phân tích thông tin và mua bán cổ phiếu dựa trên tình hình kinh doanh của doanh nghiệp hơn là tâm lý thị trường, đồng thời biết kiên nhẫn với những nhận định kỹ thuật. Bởi nếu không, họ cũng chẳng khác gì một con bạc.
