Alibaba: Từ 'minh tinh' được săn đón đến kẻ dối trá bị 'thất sủng'
Alibaba đang bị nghi ngờ "xào nấu" số liệu báo cáo tài chính, vướng nghi án bán hàng giả, hàng nhái khiến cổ phiếu của hãng lao dốc.
Những ngày gần đây, thông tin xuất hiện trên tờ Barron dự đoán rằng, cổ phiếu của tập đoàn thương mại điện tử Alibaba có thể giảm 50% trong thời gian tới khiến giới đầu tư hoang mang. Rõ ràng, nhìn lại diễn biến 1 năm sau ngày IPO của công ty này có thể thấy những suy đoán của tờ Barron không phải là không có cơ sở.
Cùng nhìn lại hành trình 1 năm đầy sóng gió từ đứa con cưng được săn đón đến khi bị "thất sủng" của Alibaba.
Vinh quang ngày IPO
Ngày 19/9/2014, gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba đã chính thức IPO trên sàn New York. Chưa bao giờ thương vụ IPO của một công ty lại ầm ĩ và có nhiều điều thú vị đến vậy.
Cụ thể trong ngày đầu tiên, Alibaba mở cửa phiên giao dịch ở mức giá 92,7 USD/cổ phiếu, đưa mức vốn hóa thị trường của công ty lên thành 228 tỷ USD. Theo đó, giá trị của công ty tăng thêm tới 29,7 tỷ USD. Đây là mức tăng kỷ lục trong lịch sử chứng khoán Mỹ, vượt qua kỷ lục của VISA trước đó là 17,9 tỷ USD.
Trong thời gian giao dịch, đã có lúc giá cổ phiếu Alibaba được đẩy lên tới 99 USD/cổ phiếu. Sau đó, cổ phiếu này dao động quanh ngưỡng 90 USD/cổ phiếu. Kết thúc phiên, cổ phiếu Alibaba đóng cửa ở mức 93,89 USD/cổ phiếu. Tăng tới 38% so với mức giá tham chiếu của ngày IPO.
Cũng trong ngày hôm đó, hình ảnh tỷ phú Jack Ma, nhà sáng lập Alibaba cười lớn, ăn mừng chiến thắng xuất hiện trên hầu hết các trang báo. Đa phần đều bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với tập đoàn Alibaba nói chung và tỷ phú Jack Ma nói riêng.
Mặc dù vậy, vị tỷ phú này vẫn khiêm tốn nói rằng: “Bây giờ, những gì chúng tôi đạt được không phải là tiền. Đó là niềm tin của mọi người”.
Kỷ lục nối tiếp kỷ lục
Chưa dừng lại ở kỷ lục huy động 25 tỷ USD trong ngày IPO, tới tháng 11/2014, Alibaba tiếp tục tuyên bố họ đạt doanh thu 9 tỷ USD trong riêng trong "Ngày cô đơn" (ngày 11/11) - Ngày hội mua sắm trực tuyến tại Trung Quốc.
Cùng thời điểm này, theo dữ liệu ghi lại được, cổ phiếu của Alibaba đã tăng 27% so với thời điểm IPO, lên tới đỉnh điểm 119,15 USD/cổ phiếu vào ngày 10/11.
Trên khắp các mặt báo, người ta ca ngợi Alibaba như một ví dụ thành công điển hình, một "hiện tượng" trên thị trường chứng khoán New York. Các chuyên gia phân tích đều một mực cho rằng, hiện trạng của Alibaba đang cực kỳ tốt và cổ phiếu của công ty đang trong một quỹ đạo "cao ngất trời".
Thậm chí, chỉ một thời gian ngắn sau khi IPO, MKM Partners đã đưa ra dự đoán về mức giá cổ phiếu trong tương lai của Alibaba sẽ tăng gấp đôi so với thời điểm IPO. Hãng nghiên cứu này khẳng định Alibaba là "siêu cường" và là cổ phiếu cốt yếu nhất mà các nhà đầu tư nên nắm giữ.
Bị nghi ngờ dối trá, thất sủng
Đáng tiếc, vinh quang của Alibaba không kéo dài được lâu. Một tuần sau khi tuyên bố doanh thu "khủng" lên tới 9 tỷ USD riêng trong ngày Cô đơn, giá cổ phiếu của Alibaba bất ngờ lao dốc 4%, mức tồi tệ nhất kể từ khi IPO.
Dẫu vậy, ngay tại thời điểm đó, các chuyên gia phân tích chưa hoàn toàn quay lưng. Lời khuyên được 40 chuyên gia phân tích của FactSet đưa ra về cổ phiếu của Alibaba vẫn là "mua vào" mặc dù họ đã giảm dự đoán giá cổ phiếu xuống còn 90,35 USD.
Tình trạng chỉ trở nên tồi tệ hơn thời gian gần đây, khi mức giá cổ phiếu của công ty giao dịch ở mức 64,35 USD trong phiên đóng cửa ngày thứ 6, tức là thấp hơn 45% so với thời kỳ đỉnh điểm và không bằng mức giá IPO. Tổng cộng trong gần 1 năm qua, gần 100 tỷ USD vốn hoá thị trường của Alibaba đã bị thổi bay.
Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng của công ty đang có dấu hiệu chậm lại, đặc biệt, doanh số bán hàng qua kênh máy tính để bàn giảm.
Đáng lo ngại hơn, trong một bài viết mới đây trên tờ Barron, tác giả Jonathan Laing đã đưa ra những nhận định hoàn toàn bi quan về công ty này. Ông tin rằng cổ phiếu của Alibaba trong thời gian tới sẽ giảm 50% so với hiện tại.
Trong số những điểm được Laing đưa ra để chứng minh cho lập luận kể trên, đáng chú ý nhất là những hoài nghi xung quanh việc liệu Jack Ma và các cộng sự của ông có đang “xào nấu” một vài con số trong báo cáo tài chính, bao gồm cả tốc độ phát triển doanh thu “khủng” của công ty hay không.
Ngoài ra, Laing cũng nhắc đến việc thời gian gần đây tỷ phú Jack Ma đã phải rất vất vả với những vụ kiện tụng liên quan đến cáo buộc Alibaba bán hàng giả, hàng nhái trên các trang thương mại điện tử của công ty.
Cùng suy nghĩ với tác giả Laing, các chuyên gia tại Citigroup cũng bày tỏ quan ngại về việc Alibaba sẽ gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt khi thực hiện tham vọng bánh trướng mảng thương mại điện tử của công ty ra bên ngoài Trung Quốc.
Trong khi đó, Morgan Stanley, Macquarie Research và Deutsche Bank có chung quan điểm nền kinh tế Trung Quốc ảm đạm sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đối với Alibaba.
Nhớ lại thời điểm Alibaba còn đang ăn mừng chiến thắng với kỷ lục IPO lịch sử 1 năm trước, biên tập viên Chuck Jaffe của tờ MarketWatch đã ví sự tung hô và khao khát cổ phiếu Alibaba của các nhà đầu tư lúc đó như khi chứng kiến một chiếc siêu xe thể thao mới.
"Ai cũng biết nó rất nhanh, đẹp và khao khát được cầm tay lái dù chỉ một lần. Tuy nhiên, câu chuyện sẽ sớm chuyển từ một món đồ chơi độc lạ, đắt tiền, đáng khao khát sang một phương tiện di chuyển nguy hiểm. Người ta sẽ nhanh chóng nhận ra, với một chiếc xe có khung gầm thấp, việc lái ở tốc độ cao là cực kỳ khó kiểm soát và cần đến trình độ điêu luyện".
Cho đến giờ, những phân tích và đồn đoán về số phận Alibaba vẫn chưa thật sự ngã ngũ. Có những nhà đầu tư đã quay lưng, một số khác thì tin rằng đây chỉ là giai đoạn khó khăn tạm thời của Alibaba mà thôi. Tuy nhiên chắc chắn, thời gian tới sẽ không dễ dàng với công ty này.
