Báo Anh nói thời của Việt Nam đã tới, cảnh báo cái bẫy mà 2 láng giềng ASEAN mắc phải
Việt Nam là nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Á vào năm ngoái (tăng trưởng 8%) và là một trong số ít nền kinh tế tăng trưởng 2 năm liên tiếp kể từ đại dịch Covid-19.
Thời cơ của Việt Nam
Sau nhiều thập kỷ hứa hẹn, thời cơ kinh tế của Việt Nam cuối cùng đã đến - tờ Financial Times (Anh) nhận định trong bài viết ngày 9/7.
Quốc gia Đông Nam Á đã hưởng lợi lớn từ nỗ lực của các nhà sản xuất nhằm “giảm thiểu rủi ro” trong bối cảnh căng thẳng giữa Bắc Kinh với phương Tây.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đã tăng vọt lên mức cao nhất trong một thập kỷ vào năm 2022.
Những tên tuổi lớn bao gồm Dell, Google, Microsoft và Apple đều đã chuyển các bộ phận trong chuỗi cung ứng của họ sang Việt Nam trong những năm gần đây như một phần của chính sách “Trung Quốc +1”.
Sức hấp dẫn là rõ ràng. Kể từ cuối những năm 1980, Việt Nam đã bước vào công cuộc Đổi mới và chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Vị trí gần Trung Quốc và lực lượng lao động trẻ, giá rẻ và được giáo dục tốt đã thu hút các nhà sản xuất. Dù khái niệm “Made in Vietnam” ban đầu đồng nghĩa với các mặt hàng may mặc gia công như giày Nike, nhưng giờ ngày càng được gắn với các thiết bị điện tử cao cấp hơn như AirPods của Apple.
Các doanh nghiệp toàn cầu đã nắm bắt cơ hội để đa dạng hóa chuỗi cung ứng, trong bối cảnh chi phí lao động gia tăng và các rủi ro khác làm xói mòn lợi thế tương đối của Trung Quốc.
Hơn 20 tỷ USD vốn FDI chảy vào năm ngoái chủ yếu từ Nhật Bản, Singapore và Trung Quốc. Tỷ trọng nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam cũng đã tăng gần 2 điểm % kể từ khi căng thẳng thương mại Mỹ -Trung bắt đầu bùng phát năm 2018.
Cái bẫy mà Malaysia và Thái Lan từng mắc phải
Tuy nhiên, tờ báo chuyên về tài chính của Anh lưu ý, trong ngắn hạn, để tiếp tục thu hút sự chú ý của nhà đầu tư, Việt Nam cần củng cố môi trường kinh doanh.
Về lâu dài, để đáp ứng mục tiêu đầy tham vọng là trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cũng phải tận dụng lợi ích tăng trưởng sản xuất để đa dạng hóa nền kinh tế.
Theo Financial Times, trong thập kỷ tới, Việt Nam cần nâng cao năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đến từ kế hoạch đầu tư của các nhà sản xuất. Nhân khẩu học trẻ tuổi cung cấp một lượng lớn công nhân để lựa chọn, nhưng sự cạnh tranh về kỹ năng kỹ thuật đang gia tăng. Đào tạo nghề và các trường đại học cần một bước tiến mới.
Cơ sở hạ tầng của đất nước cũng cần được nâng cấp, lưới điện quốc gia của Việt Nam cũng đang phải chịu sức ép do nhu cầu phát triển của lĩnh vực công nghiệp ngày càng tăng.
Một điểm cần lưu ý nữa là vào cuối thập niên 1990, Malaysia và Thái Lan đã đi trên quỹ đạo tương tự như Việt Nam hiện nay.
Hai láng giềng Đông Nam Á của Việt Nam đã mắc phải cái gọi là “bẫy thu nhập trung bình” - khi các quốc gia không thể chuyển đổi từ nền kinh tế có chi phí thấp sang nền kinh tế có giá trị cao, gây khó khăn cho việc cạnh tranh với cả các nước có thu nhập thấp và cao.
Khi nền kinh tế Việt Nam phát triển, tiền lương cũng sẽ tăng theo và không thể tiếp tục dựa vào mô hình sản xuất chi phí thấp trong dài hạn.
Theo thời gian, Việt Nam sẽ cần tái đầu tư tăng trưởng hiện tại để hỗ trợ phát triển các ngành nghề giàu tri thức và hiệu quả hơn nhằm đáp ứng mục tiêu năm 2045 - Financial Times chỉ ra.
Ngân hàng Thế giới (WB) cũng khuyến nghị cần hỗ trợ nhiều hơn cho việc áp dụng công nghệ, tăng cường kỹ năng quản trị và tiếp tục giảm bớt các hạn chế đối với FDI trong lĩnh vực dịch vụ.
Bầu không khí kinh doanh hào hứng trên khắp Việt Nam là hợp lý. Nhưng còn nhiều việc phải làm để biến xu hướng “giảm thiểu rủi ro” ngày nay thành sự thịnh vượng lâu dài, tờ báo Anh bình luận.
