Australia: Trữ lượng dầu khí lớn nhất thế giới nhưng lại thiếu điện năng, 2/3 dân số nguy cơ không có điện dùng sau 2 năm nữa

Số liệu của Hiệp hội năng lượng Australia (AEMO) cho thấy quốc gia này chỉ còn đủ sức cung cấp điện năng trong vòng 2 năm tới nếu không có những chính sách hợp lý để cân bằng cung cầu. Hiện 3 bang lớn của nước này là New South Wales, Victoria và South Australia chiếm gần 2/3 dân số toàn quốc là những khu vực có nguy cơ bị mất điện hoàn toàn do không đủ năng lượng trong vòng 2 năm tới.

Vào tháng 9/2016, bang South Australia đã bị mất điện hoàn toàn do hệ thống truyền tải bị hỏng hàng loạt, gây hỗn loạn trên diện rộng khi các trường học, bệnh viện, công ty không thể hoạt động bình thường.

Vụ mất điện này kèm một số vụ mất điện trên diện rộng khác diễn ra sau đó đã khiến chính trường Australia rúng động do người dân bất mãn với các chính sách quản lý năng lượng của chính phủ. Trong vòng 8 năm qua, đất nước chuột túi này đã phải thay đến 6 đời thủ tướng.

Trong khi đó, báo cáo của NRMA cho thấy việc giảm đầu tư vào ngành lọc hóa dầu cũng như nhu cầu đi lên của dầu khí sẽ khiến nước này phải nhập khẩu 100% dầu khí vào năm 2030. Cụ thể, dù có trữ lượng dầu khí lớn nhưng nước này vẫn phải nhập khẩu đến 60% dầu khí, dầu mỏ vào năm 2000 và con số này đã lên đến 90% hiện nay.

Sản lượng dầu khí lớn nhưng không đủ cung cho nhà máy điện

Có một thực tế trớ trêu là sản lượng dầu khí của Australia đủ lớn, thậm chí là thừa sức cho các nhà máy điện của nước này. Dẫu vậy, quốc gia này xuất khẩu lượng dầu khí nhiều gấp đôi so với mức họ sử dụng trong nước.

Số liệu chính thức cho thấy tổng kim ngạch xuất khẩu dầu khí của Australia trong tháng 1/2017 đạt 2 tỷ USD. Trong năm 2016, quốc gia này xuất khẩu 45,2 triệu tấn dầu khí, tăng 48,7% so với năm 2015.

Những công ty sản xuất dầu khí trên bờ biển đông như Royal Dutch Shell hay Origin and Santos đã ký những hợp đồng kéo dài tới 20 năm với các khách hàng tại Châu Á. Những hợp đồng này đã khiến các hãng sản xuất đầu tư hàng tỷ USD cho các dàn khoan dầu khí.

Tuy nhiên, do không chú trọng thị trường trong nước nên giá dầu khí tại Australia đã tăng 300% kể từ năm 2009, khiến các nhà máy điện của nước này gặp khó trong vấn đề sản xuất. Thậm chí, những hãng sản xuất dầu khí như Santos còn mua dầu khí trong nước để xuất khẩu do các giàn khoan của hãng gặp trục trặc trong việc đảm bảo sản lượng, qua đó làm tồi tệ hơn tình hình ở Australia.

Australia là quốc gia có trữ lượng dầu khí lớn nhất tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương ngoại trừ Trung Quốc, nhưng phần lớn lượng dầu khí này chưa được khai thác. Nguyên nhân chính là rất nhiều bang có mỏ dầu khí từ chối, thậm chí cấm khai thác dầu khí, dầu mỏ do lo ngại ô nhiễm môi trường cũng như nguồn nước.

Trước tình hình thiếu điện nhưng các bang lại không cho khai thác dầu khí làm năng lượng cho các nhà máy điện, chính phủ Australia đang phải tìm nhiều cách khác nhau nhằm giải quyết tình hình.

Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull hiện đang bất lực với các bang của nước này do chính phủ không thể can thiệp quá sâu vào quyết định của từng bang. Bởi vậy, ông Turnbull đã gặp riêng với các CEO của hãng khai thác dầu khí vời lời đề nghị tăng sản lượng và nguồn cung cho nội địa nếu họ không muốn bị giới hạn xuất khẩu dầu khí sang Châu Á.

Thủ tướng Turnbull là người không mấy mặn mà với nguồn năng lượng sạch. Trong vụ sập toàn bộ hệ thống điện của bang South Australia vào tháng 9 năm ngoái, ông Turnbull đổ lỗi cho mảng năng lượng mặt trời và điện gió, vốn chiếm 40% nguồn cung điện ở đây.

Hãng tin Bloomberg cho biết chi phí sản xuất năng lượng sạch ở Australia hiện nay còn rẻ hơn dùng dầu khí nhưng vấn đề nằm ở chỗ không phải lúc nào nước này cũng có nắng và gió.

Trước tình hình này, một tỷ phú nổi tiếng trong mảng năng lượng sạch là Elon Musk đã tham gia cuộc chơi.

Vào tháng 3 vừa qua, vị tỷ phú này tuyên bố có thể giải quyết tình trạng thiếu điện của Australia một cách hợp lý chỉ trong vòng 100 ngày. Đề nghị của ông là xây dựng một nhà máy sản xuất ắc quy lớn nhất thế giới nhằm tích trữ điện năng cho các bang bị ảnh hưởng và giúp họ vượt qua được những khó khăn khi mất điện.

Đề nghị của tỷ phú Musk đã nhận được sự ủng hộ từ Thủ tướng Turnbull, nhưng hiện các bang của Australia vẫn chưa có quyết định chính thức cho ý tưởng này.

Trước mắt, nguồn điện của Australia vẫn tạm đủ cung cấp khi nhu cầu sử dụng điện trong mùa hè đã qua mức đỉnh trong khi các công ty cung cấp dầu khí đã nâng sản lượng nhằm đáp ứng nhu cầu của các nhà máy điện trong ngắn hạn.

Thủ tướng Turnbull là người ủng hộ tích cực việc sử dụng nguồn dầu khí dồi dào của Australia nhằm tăng sản lượng điện nhưng theo các chuyên gia, chiến lược này có thể gặp nhiều khó khăn không chỉ vì các bang cản trở mà còn do than đá vẫn chiếm 75% nguyên liệu năng lượng sử dụng hiện nay.

BT