7 sai lầm khi dạy con mà nhiều cha mẹ phạm phải khiến trẻ lớn lên tự ti, nóng nảy

1. Cằn nhằn

Hành vi này nếu kéo dài và nghiêm trọng, sẽ vô tình cắt đứt sự kiên nhẫn và tương lai tươi sáng của trẻ, tạo nên tính cách nóng nảy cho con về sau.

Bậc phụ huynh nên học cách kiểm soát tính cằn nhằn của mình. Vì không phải cứ nói nhiều là trẻ sẽ nghe. Càng nói nhiều thì cuối cùng chỉ khiến lời nói của chúng ta trở nên vô giá trị đối với trẻ mà thôi. Xin hãy ghi nhớ! 

Tục ngữ có câu: "Lời nói ra ba lần liền sẽ nhạt như nước." 

Một lời nhắc nhở thiện ý thì không thành vấn đề, nhưng nếu nó bắt đầu biến thành sự cằn nhằn thì sẽ mang lại tác động tiêu cực. Để khắc phục, sau này khi muốn trẻ ghi nhớ điều gì đó, bạn chỉ cần nói một lần và yêu cầu trẻ nhắc lại, như vậy sẽ có hiệu quả hơn. 

Khi nói, hãy nhìn vào mắt con, để cho con thấy sự chân thành và nghiêm túc. Những chi tiết nhỏ như vậy sẽ giúp cho việc giao tiếp giữa chúng ta và trẻ nhỏ trở nên suôn sẻ hơn. 

2. So sánh

Hành vi này sẽ chặt đứt sự tự tin của trẻ nếu như bạn thực hành sai cách. Nếu có so sánh thì chỉ nên so sánh theo "hướng tung", chứ đừng theo "hướng hoành". 

"Hướng hoành" là đề cập đến việc so sánh con với những đứa trẻ khác, hành động này mang đến cái hại nhiều hơn cái lợi. Bởi vì dù con bạn có giỏi đến đâu thì ở bên ngoài kia vẫn sẽ luôn có người giỏi hơn chúng. Đó gọi là "thiên ngoại hữu thiên, nhân ngoại hữu nhân". So sánh như thế sẽ khiến trẻ luôn cảm thấy bản thân mãi mãi không bao giờ đủ tốt, cho dù chúng có phấn đấu đến đâu. 

Muốn tốt cho con thì chỉ nên so sánh con theo "hướng tung", nghĩa là hãy so sánh con của ngày hôm nay và chính con của ngày hôm qua. Điều này giúp khuyến khích và hướng dẫn trẻ em phát triển theo hướng tích cực. 

Hôm nay sẽ tốt hơn hôm qua, ngày mai sẽ tốt hơn hôm nay, đây là một sự tăng trưởng lành mạnh. Nó sẽ cho trẻ cảm giác hạnh phúc, đủ đầy và tự tin hơn. 

Bạn có thể nói với con những câu tương tự như thế này để khích lệ trẻ: "Mặc dù hôm nay kết quả vẫn không như ý muốn, nhưng mẹ nhìn thấy được con đã cố gắng rất nhiều, con đã làm tốt hơn hôm qua rồi. Mẹ hy vọng ngày mai con sẽ có biểu hiện xuất sắc hơn nhé!" 

3. Đánh 

Cách giáo dục này sẽ hủy hoại trực tiếp lòng tự tôn của trẻ, khiến trẻ có khuynh hướng từ bỏ chính mình. Hãy nhớ, những đứa trẻ ngoan là do được khen mà thành, chứ không phải "được" đánh mà thành. 

Vì sao trẻ em bây giờ lại rất khác với chúng ta khi nhỏ? Lúc xưa, dù cho có bị đánh đến mức độ nào thì chúng ta cũng sẽ rất nhanh vui vẻ trở lại. Còn trẻ em ngày nay, hầu như nếu bị đánh sẽ rất dễ bị ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần. 

Đó là bởi vì trẻ em ngày nay đa số đều được nuôi dạy trong môi trường khép kín, không hay tự do ra ngoài bay nhảy chơi đùa như chúng ta khi xưa, vì thế mà tâm lý của chúng cũng sẽ khác. Một khi bị đánh sẽ gây ra ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến trẻ. 

Nhưng cũng không phải nói các bậc phụ huynh tuyệt đối không được đánh con. Chúng ta có thể dạy bằng các biện pháp mạnh, nhưng hãy kiểm soát ở mức độ vừa phải, chẳng hạn như khẽ tay, phạt đứng khoanh tay 5 phút,... 

4. Không quan tâm 

Cách giáo dục này sẽ cắt đứt cảm giác an toàn của trẻ, khiến nội tâm của trẻ bị sợ hãi, khép kín trái tim. Khi nhìn vào con cái bạn thấy điều gì? Là thành tích học tập trong học kỳ này hay là nhìn thấy chính bản thân chúng, một đứa con bé bỏng? 

Có nhiều bậc cha mẹ mỗi khi gặp con điều họ nhắc đến đều chỉ là những câu như "hôm nay làm kiểm tra được bao nhiêu điểm?", "phiếu liên lạc đâu?",... Sự lơ là, thiếu quan tâm đến cảm xúc của con sẽ khiến trẻ cảm thấy bản thân dần vô giá trị, trừ việc học ra, bản thân trong mắt cha mẹ không là gì cả. 

Bạn đã không tâm sự với con bao lâu rồi? Hãy nhớ, con người luôn luôn quan trọng hơn sự việc. Hãy quan tâm hơn đến trẻ, hiểu trẻ, khuyến khích trẻ, và trẻ sẽ thưởng cho chúng ta nhiều phần quà mà bạn không ngờ tới.

5. Nghi ngờ 

Hành động này sẽ cắt đứt hy vọng của trẻ về tương lai.

Mỗi khi giao tiếp với trẻ, chúng ta thường nghi ngờ rằng chúng đang nói dối. Tuy rằng người lớn thường hay thốt ra câu: "Trẻ em không biết nói dối." Nhưng họ cũng thường tự mình nghiêm nghị, chất vấn một đứa trẻ rằng: "Trẻ em thì không được nói dối đâu đấy!" 

Nghi ngờ không làm cho trẻ em tốt hơn, nhưng niềm tin thì có thể. Những đứa trẻ có thể sẽ không làm được tốt như những gì mà bạn kỳ vọng, nhưng nếu có được sự tín nhiệm, thì ít ra chúng sẽ vẫn cố gắng hết sức mình để hoàn thành nhiệm vụ được giao. 

Hãy thử một lần, chẳng cần làm gì nhiều, chỉ cần nhẹ nhàng nói một câu từ tận tấm lòng, rằng: "Mẹ tin con!" Bạn sẽ thấy điều kỳ diệu xuất hiện. 

6. Mỉa mai 

Cách giáo dục này sẽ chặt đứt lòng tốt và sự ngây thơ của đứa trẻ. Vì những lời mỉa mai giống như một con dao bén, cứa vào tâm hồn trẻ. 

Có nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng những lời nói đó sẽ giúp trẻ "thức tỉnh" và nhận ra lỗi lầm của mình, nhưng không, nó chỉ càng hủy hoại con cái nhanh hơn mà thôi. Khi giáo dục trẻ em, chúng ta không nên sử dụng những ngôn từ tiêu cực để kích thích sự tiến bộ. Những đứa trẻ được nuôi dạy theo cách này sẽ cảm thấy thiếu tình yêu thương, về sau có thể sẽ trở thành một kẻ bất hiếu. 

7. Nuông chiều 

Hành động này sẽ chặt đứt khả năng và sự khiêm tốn của trẻ. Biến trẻ thành người kiêu căng, ngạo mạn và hồ đồ! 

Sự khác biệt giữa nuông chiều và chấp nhận chính là ở 2 chữ "quy tắc". Chúng ta chỉ nên chấp nhận, cảm thông khi trẻ có những sai lầm không vượt quá giới hạn. Một khi đã chạm đến giới hạn, thì bậc phụ huynh cần có những biện pháp răn dạy nghiêm khắc để con phân biệt được đúng sai. 

Nếu chúng ta cứ nuông chiều trẻ thái quá, làm việc gì cũng không có quy tắc, không nghĩ đến cảm nhận của những người xung quanh thì chắc chắn sau này chúng sẽ biến thành những "đứa trẻ to xác". Không những hại chính bản thân chúng mà còn liên lụy đến xã hội. 

***

Trong số 7 sai lầm trên, tốt nhất là chúng ta không nên phạm phải. 

Có nhiều khi với ý định tốt, nhưng chúng ta đã làm nó theo những cách thức sai lầm. Rõ ràng là yêu thương, nhưng lại vô tình làm tổn thương con trẻ! Chúng ta cắt đi đôi cánh của chúng, nhưng lại luôn miệng bảo chúng hãy bay. 

Đã đến lúc các bậc phụ huynh như chúng ta phải thay đổi rồi. Trẻ em cần học để phát triển tốt hơn, và bây giờ cha mẹ cũng vậy. Hãy đồng hành cùng con tiến bộ nhé!

Trần Anh