Ngân hàng đầu tư sụt giảm vai trò trong ngành công nghệ Ấn Độ
Các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) đang tự mình thực hiện các thương vụ mua bán, thay vì qua các bên trung gian.
Nội dung nổi bật:
- Nhờ các tiến bộ công nghệ, bất kỳ công ty nào cũng có thể tìm kiếm liên minh bằng cách liên hệ qua LinkedIn, mạng kết nối chuyên nghiệp.
- Ngân hàng đầu tư tại Ấn Độ đóng vai trò rất quan trọng trong thời các thương vụ mua bán sát nhập giữa các công ty gia công phần mềm. Nhưng giờ đây, thời các startup thống lĩnh những thương vụ mua bán, họ tự tìm kiếm đối tác và tiền đầu tư, bỏ qua các ngân hàng đầu tư.
Khi một trong các công ty thương mại điện tử lớn nhất Ấn Độ bỏ ra 450 triệu USD cho thương vụ công nghệ lớn nhất trong năm, tất cả chỉ diễn ra với một cuộc điện thoại giữa hai nhà sáng lập của hai công ty.
Điều thiếu sót trong thương vụ mua lại FreeCharge bằng tiền mặt và cổ phiếu của Snapdeal.com chính là vai trò của những nhà môi giới thường thấy: các ngân hàng đầu tư.
Kinal Bahl, nhà sáng lập Snapdeal gọi điện cho người đồng cấp Kunal Shah tại FreeCharge, công ty thanh toán di động vào đầu tháng 2. Hai tháng sau đó, sau một loạt email và cuộc họp, thương vụ hoàn tất.
“Bạn không cần một người [ngân hàng] làm cầu nối nữa”, ông Shah nói về cách ông Bahl mà ông quen 6 năm nay tiếp cận mình trong thương vụ này. Ông nói thêm, nhờ các tiến bộ công nghệ, bất kỳ công ty nào cũng có thể tìm kiếm liên minh bằng cách liên hệ qua LinkedIn, mạng kết nối chuyên nghiệp.
Snapdeal do công ty Jasper Infotech sở hữu, còn FreeCharge thuộc sở hữu của công ty Accelyst Solutions.
Ngân hàng đầu tư tại Ấn Độ đóng vai trò rất quan trọng trong thời các thương vụ mua bán sát nhập giữa các công ty gia công phần mềm. Nhưng giờ đây, thời các startup thống lĩnh những thương vụ mua bán, họ tự tìm kiếm đối tác và tiền đầu tư, bỏ qua các ngân hàng đầu tư.
Các ngân hàng đầu tư chỉ tham gia 2 trong 5 thương vụ giữa các startup tại Ấn Độ. Tháng 12 năm ngoái, Deutsche Bank AG đã tư vấn cho Cơ quan Đầu tư Qatar bơm 700 triệu USD vào Flipkart, công ty thương mại điện tử lớn nhất Ấn Độ.
Năm ngoái, One97 Communications đã thuê ngân hàng Citigroup và Goldman Sachs khi gọi thêm vốn đầu tư. Thông qua ngân hàng, One97 đã bán cổ phần cho Ant Financial Services Group, đơn vị sở hữu cổng thanh toán trực tuyến Alipay của Alibaba, đây là thương vụ đầu tư duy nhất tại Ấn Độ của công ty thương mại điện tử Trung Quốc cho tới nay.
“Chúng tôi đang tìm kiếm các nhà đầu tư chưa từng hợp tác với startup nào tại Ấn Độ”, Vijay Shekhar Sharma, nhà sáng lập công ty thanh toán trực tuyến One97 chia sẻ.
Trái lại, có rất nhiều nhà tư vấn trong các thương vụ, giao dịch lớn nhất của startup tại Hoa Kỳ. Và tại Trung Quốc, giới ngân hàng cũng ngày càng đóng nhiều vai trò quan trọng hơn khi quy mô các thương vụ gia tăng. Có khoảng 20 ngân hàng đầu tư tham gia vào thương vụ IPO 25 tỷ USD đình đám của Alibaba năm 2014.
Một phần vì các giao dịch tại Ấn Độ nhỏ nên các ngân hàng đầu tư chỉ tham gia vào 5% trong tổng số 223 thương vụ gọi vốn, M&A trong năm nay, tỉ lệ này tương ứng tại Trung Quốc là 36% và tại Hoa Kỳ là 14%, theo hãng cung cấp dữ liệu Dealogic. Ngay cả khi ngân hàng đầu tư tham gia, các doanh nghiệp có xu hướng trả phí cho bên tư vấn thấp hơn bất kỳ nơi nào khác. Nhiều ngân hàng phố Wall đã thu nhỏ hoặc không còn hiện diện tại đây khi nền kinh tế chậm lại những năm gần đây.
Thay vì thuê ngân hàng, các startup tại Ấn Độ như Flipkart có thể có nhóm M&A riêng gồm các nhà cựu đầu tư mạo hiện, hoặc thuê các bên trung gian thứ 3 như iSPIRIT Foundation, cơ quan tư vấn phi lợi nhuận. Chương trình “Kết nối M&A” của iSPIRIT giúp các nhà sáng lập startup Ấn Độ thu hút những doanh nghiệp mua từ nước ngoài lớn hơn.
“Các startup lớn như Flipkart, Snapdeal có thể giúp nhau” nhưng với các doanh nghiệp nhỏ hơn sẽ gặp khó khăn trong quá trình gọi vốn, theo chia sẻ của Jay Pullur – doanh nhân công nghệ kỳ cựu và đồng sáng lập iSPIRIT. Để tham gia chương trình M&A của iSPIRIT, startup Ấn Độ phải đóng một khoản phí thuê bao nhỏ.
Chương trình này đã mai mối cho Little Eye Labs, một startup ít được biết tới tại Bangalore, thu hút được sự chú ý của Facebook và bán cho Facebook tháng 2/2014. Little Eye xây dựng bộ công cụ phần mềm phân tích hiệu suất của ứng dụng trên nền tảng phầm mềm Android của Google. Little Eye là một trong số nhiều startup được iSPIRIT giới thiệu với Facebook và những công ty phần mềm lớn khác trong cuộc gặp gỡ hồi tháng 5/2013 tại Palo Alto, California. iSPIRIT cũng giúp ZipDial, startup về tiếp thị di động ở Ấn Độ, kết nối và bán cho Twitter vào tháng 2, ông Pullur nói. Cả Twitter và Facebook đều từ chối bình luận thêm.
Đầu năm nay, maxHeap Technologies, chủ sở hữu nền tảng bất động sản trực tuyến CommonFloor.com đã gọi vốn thành công từ một liên doanh do Google Capital dẫn đầu, nâng tổng giá trị vốn đầu tư lên hơn 50 triệu USD kể từ khi khởi nghiệp năm 2007.
“Chúng tôi chưa bao giờ thuê ngân hàng, chỉ cần đi uống café là xong”, theo chia sẻ của Sumit Jain, CEO maxHeap và CommonFloor. Nhà đầu tư sẽ tự tìm tới doanh nghiệp, đổ tiền vào đó khi họ sẵn sàng mở rộng, ông Jain nói.
Tất nhiên, ngân hàng đầu tư có tham gia vào một số thương vụ nhỏ hơn và gọi vốn cho startup, trong số đó các cửa hàng nhỏ là tích cực nhất.
Giống như China Renaissance Securities, một ngân hàng đầu tư tại Bắc Kinh giúp các doanh nhân công nghệ tìm kiếm các công ty đầu tư mạo hiểm để đổ tiền vào startup của họ, India’s Avendus Capital tư vấn cho những thương vụ M&A và gọi vốn dưới ngưỡng 20 triệu USD, ông Aashish Bhinde, trưởng khối đầu tư công nghệ kỹ thuật số của công ty chia sẻ.
Kết nối càng sớm, cơ hội càng nhiều, ông nói.
Serendipity Infolabs chủ sở hữu ứng dụng TaxiForSure, nhờ Avendus tư vấn cho thương vụ mua lại trị giá 200 triệu USD bởi ANI Technologies, chủ sở hữu ứng dụng taxi Ola vào tháng 3. Avendus đã giúp TaxiForSure thu hút tổng cộng 22 triệu USD qua hai vòng gây quỹ năm ngoái.
