Ý tưởng kinh doanh đồng hồ độc đáo: Lắp ráp ở Trung Quốc, máy Nhật, chỉ thiết kế vỏ rồi gọi vốn trên Shark Tank với thương hiệu đồng hồ Việt, vậy là bạn có 5 tỷ
Nếu từ những gì xem được trong tập vừa rồi, có lẽ không việc kinh doanh nào đơn giản như vậy: Lắp ráp ở Trung Quốc, máy Nhật, thiết kế tại Việt Nam nhưng vẫn có thể thấy những điểm tương đồng với đồng hồ truyền thống, không thấy nói đồng hồ gì - máy cơ hay máy quartz, và Shark "chốt" vèo một cái 15 tỷ đồng đổi 45% cổ phần (sau có điều chỉnh lại).
Thương vụ gọi vốn của Startup đồng hồ Curnon trên Shark Tank Việt Nam mới đây gây khá nhiều tranh cãi trong cộng đồng khởi nghiệp và giới chơi đồng hồ. Chúng tôi xin đăng tải dưới đây một số chia sẻ về đồng hồ của anh Nguyễn Trí Tuệ, người từng phỏng vấn các đại diện của các thương hiệu đồng hồ lớn trên thế giới từ Thuỵ Sỹ như thương hiệu trong nhóm Big Three (Vacheron Constantin, Patek Philippe, Audemars Piguet) cũng như các thương hiệu micro-brand như Sevenfriday…
Thông thường khi nói về đồng hồ, sự khác biệt của những thương hiệu nằm ở bộ máy đồng hồ, chứ không phải ở vỏ máy. Bởi vậy, khi nói tới thiết kế, giới chơi đồng hồ cũng thường nghĩ tới bộ máy nhiều hơn là thiết kế của vỏ (case) bởi vì thiết kế của bộ máy sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới vỏ (case) của đồng hồ.
Vậy nên, giá trị của một thương hiệu đồng hồ nên xuất phát từ bộ máy chứ không phải chỉ từ cái vỏ. Một trong những đại diện của một thương hiệu đồng hồ cao cấp của Thuỵ Sỹ đã chia sẻ để thiết kế và phát triển một bộ máy, họ cần khoảng thời gian 2 năm. Nhưng tất nhiên đây là câu chuyện của những chiếc đồng hồ với những bộ máy cơ. Và đây là câu chuyện của phân khúc cao, với những thương hiệu đồng hồ truyền thống.
Giá trị của một thương hiệu đồng hồ nên xuất phát từ bộ máy chứ không phải chỉ từ cái vỏ
Trong trường hợp của đồng hồ máy quartz, hoặc một số thương hiệu đồng hồ hoàn toàn mua máy của nhà sản xuất (có thể là máy cơ Myota của Nhật), hoặc trường hợp của đồng hồ sản xuất ở một nước thứ 3 như Trung Quốc, đây chính là lúc sự sáng tạo được đòi hỏi.
Mặc dù sáng tạo sáng tạo là điều kiện bắt buộc với đồng hồ trong từng phân khúc, nhưng khi bạn ở thế "máy đi mua, không tự lắp ráp", áp lực sáng tạo của bạn sẽ nặng nề lên rất nhiều. Sự sáng tạo đó không thể chỉ dừng lại ở vỏ (case) đồng hồ, mà còn ở mặt số hay thậm chí là cả cách thức hiển thị giờ (chẳng hạn như đĩa xoay).
Một vài ví dụ khá hay ho về sự sáng tạo trong thế giới đồng hồ. Chopard nổi tiếng bởi khả năng đưa kỹ nghệ kim hoàn cao cấp vào đồng hồ, biến mỗi chiếc đồng hồ thành một tuyệt phẩm trang sức.
Mẫu Happy Sport của Chopard, mặc dù có cả máy automatic và máy quartz nhưng chẳng ai chú ý đánh giá Happy Sport là máy quartz hay máy cơ bởi sự sáng tạo của Chopard trong thiết kế và ý tưởng cho những viên kim cương tự do "move" trên mặt số đồng hồ đã đủ sáng tạo. Kỹ nghệ chế tác kim hoàn của họ biến Chopard thành chiếc đồng hồ khao khát của phụ nữ. Tất nhiên giá đồng hồ của Chopard không hề rẻ (nhưng chúng ta đang bàn tới sự sáng tạo và khác biệt).
Chopard Happy Palm - một ví dụ của việc đưa kim hoàn vào trong ngành đồng hồ
Một ví dụ khác (có mức giá hợp lý hơn rất nhiều) là Sevenfriday. Ý tưởng của họ là mang tới cho những người đeo đồng hồ một thiết kế khác biệt với mặt số vuông, thiết kế mặt số độc lạ với nhiều dòng, một trong số đó có cơ chế hiển thị giờ đĩa xoay, còn kim đồng hồ đứng yên. Những người phát triển Sevenfriday gọi mẫu đồng hồ này là "toy" – "đồ chơi", chứ không phải đồng hồ.
Đây là chiếc đồng hồ để đeo khi đi chơi khi bạn đã có quá nhiều đồng hồ đỉnh. Sevenfriday tiên phong cho ý tưởng này và thực tế đã không có thương hiệu đồng hồ nào dám chọn con đường đó.
Chiếc S1/01 thuộc dòng S của Sevenfriday. Ảnh: Sevenfriday.
REC là một cái tên khác. Đồng hồ của Sevenfriday, REC đều được sản xuất ở Trung Quốc. Thiết kế của REC không chỉ độc đáo mà còn độc đáo trong cả ý tưởng sử dụng chất liệu. Ý tưởng của REC là đem tới một cuộc đời mới cho vỏ xe ô tô – hãng sử dụng vỏ xe Posche 911, vỏ xe Mustang hoặc vỏ xe Mini và Mini Cooper để tạo ra những chiếc đồng hồ mới.
Bản thân thiết kế của những chiếc đồng hồ này cũng khác hoàn toàn với những chiếc đồng hồ truyền thống trên thị trường. Nó cho người đeo cảm giác thực sự có một phần gì đó gắn kết với chiếc xe Porsche 911 hoặc Mustang hay Mini Cooper.
Đồng hồ REC tên P-51-03 có mức giá 1.495 USD. Ảnh: REC.
Trở lại case gọi vốn của Curnon trong tập Shark Tank Việt Nam vừa rồi, đồng hồ lắp ráp ở Trung Quốc, máy Nhật, thiết kế tại Việt Nam (nhưng vẫn có thể thấy điểm tương đồng với những chiếc đồng hồ truyền thống), không nói về cơ chế máy móc - cơ hay quartz, và Shark "chốt" đề xuất 15 tỷ đồng đổi 45% cổ phần (sau có điều chỉnh lại).
Shark Linh ban đầu đưa ra offer đầu tư 15 tỷ đồng đổi lấy 45% cổ phần, sau đổi lại còn 5 tỷ đồng đổi lấy 45% cổ phần.
Việc có được những chiếc đồng hồ sản xuất ở Trung Quốc khá dễ dàng. Bạn có thể ngồi nhà và Alibaba sẵn sàng phục vụ bạn.
Nếu bạn đặt khoảng 500 chiếc, giá có thể chỉ khoảng 3-5 USD/sản phẩm. Tất nhiên, mức giá này còn phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng máy móc, phụ kiện, bao bì. Các nhà cung cấp sẵn lòng dập logo theo yêu cầu của bạn, thay đổi mặt số, mặt kính theo ý muốn của bạn luôn.
Một nhà cung cấp đồng hồ thiết kế thời trang trên Alibaba, sản lượng đơn hàng tối thiểu là 300 cái.
Khi nói đồng hồ "Made in Vietnam", có lẽ cần có những quy chuẩn "Made in Vietnam". Với Thụy Sỹ, theo quy định cập nhật vào tháng 1/2017, một chiếc đồng hồ để có dòng chữ "Made in Switzerland" phải thoả mãn yếu tố sau:
- 60% thành phần máy phải do Thuỵ Sỹ sản xuất, tối thiểu 50% các linh kiện lắp ráp do Thuỵ Sỹ chế tạo, việc đóng máy diễn ra tại Thuỵ Sỹ và nhà sản xuất tiến hành kiểm tra sản phẩm lần cuối tại Thuỵ Sỹ.
- Ngoài ra, ít nhất 60% chi phí sản xuất phải được tiến hành ở Thuỵ Sỹ. Chi phí này bao gồm thù lao lắp ráp, nghiên cứu và phát triển, giấy chứng nhận chất lượng theo quy định của pháp luật. Thêm vào đó, ít nhất một quá trình sản xuất thiết yếu phải được thực hiện ở Thuỵ Sỹ.
- Trước đây, các đồng hồ Swiss Made cần có tỷ lệ nội địa hoá là 50%. Tuy nhiên, tỷ lệ này theo quy định mới đã được nâng lên thành 60%.
Khi nói về câu chuyện đồng hồ "Made in Vietnam", vậy chúng ta sẽ phải nghĩ tới những gì Thuỵ Sỹ đã thực hiện. Các thương hiệu đồng hồ trên thế giới đều có chế độ bảo hành. Một thương hiệu đồng hồ Made in Vietnam sẽ bao gồm rất nhiều thứ như hệ thống sản xuất, bảo trì, vận hành, các tiêu chuẩn đo lường chất lượng v.v. Và điều này còn quan trọng hơn nữa nếu chúng ta tính tới việc đưa lên mặt số đồng hồ dòng chữ "Made in Vietnam"
Nhiều người đặt nghi vấn về thiết kế của Curnon.
Nghĩ tới Trung Quốc là nghĩ tới rẻ. Đồng hồ Trung Quốc không bền nhưng rẻ. Đồng hồ Thuỵ Sĩ là bền, là đẳng cấp, tinh xảo, độ hoàn thiện cao, sáng tạo nhưng đắt khủng khiếp. Trong trường hợp thương hiệu đồng hồ "Made in Vietnam", vậy đồng hồ đó sẽ là gì?
Hãy nhìn những thiết kế của chiếc đồng hồ từ Trung Quốc này, giá thì "trên trời dưới biển", tùy thuộc vào chất lượng và số lượng đặt hàng! Những thương hiệu đồng hồ Việt Nam nếu muốn tồn tại được cần phải chứng minh cho thấy được sự sáng tạo qua các thiết kế khác biệt và cả chất lượng với hệ thống bảo hành.
