Vùng mỏ đồng trù phú của Trung Quốc tuyên bố sẽ xây dựng đế chế trị giá 28 tỷ USD và thống trị thị trường toàn cầu
Tỉnh Sơn Đông có kế hoạch xây dựng một trung tâm luyện kim đẳng cấp thế giới vào năm 2027 nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng cho kim loại chiến lược này khi giá cả đang nóng lên.
Một xưởng sản xuất đồng ở Trung Quốc
Một trung tâm công nghiệp trọng điểm ở miền đông Trung Quốc đang nỗ lực chuyển mình thành một trong những cơ sở luyện đồng hàng đầu thế giới, nhằm xây dựng chuỗi cung ứng mạnh mẽ hơn cho kim loại chiến lược này khi giá đồng đang tiệm cận các mức cao kỷ lục.
Trong kế hoạch thực hiện được công bố hôm thứ Ba, chính quyền tỉnh Sơn Đông cam kết mở rộng ngành công nghiệp đồng của tỉnh, với mục tiêu đạt được những bước tiến nhanh chóng trong hai năm tới. Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và cuộc chạy đua giành ưu thế công nghệ đang củng cố vai trò của đồng như một tài sản quan trọng.
“Chúng tôi nỗ lực để tăng cường hơn nữa khả năng chống chịu và an ninh của chuỗi cung ứng công nghiệp,” tài liệu nêu rõ. Kế hoạch này hình dung Sơn Đông sẽ trở thành “một cơ sở luyện đồng có khả năng cạnh tranh toàn cầu” và là một trong những tỉnh dẫn đầu trong nghiên cứu và phát triển vật liệu đồng cao cấp trong nước.
Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch, giá trị của ngành công nghiệp đồng của tỉnh Sơn Đông dự kiến sẽ vượt quá 200 tỷ nhân dân tệ (28,35 tỷ đô la Mỹ) vào năm 2027. Quy mô hiện tại của ngành này không được công bố.
Sơn Đông hiện đã là nơi đặt trụ sở của các doanh nghiệp lớn như Yanggu Xiangguang Copper và CNMC Albetter Copper. Chính quyền tỉnh cam kết sẽ “ươm tạo các doanh nghiệp trọng điểm” và hỗ trợ họ dẫn đầu ở cấp quốc gia trong lĩnh vực luyện đồng”.
Quá trình luyện đồng tại nhà máy đồng Yanggu Xiangguang ở Yanggu, tỉnh Sơn Đông. Nguồn: Weibo
Mặc dù Trung Quốc là nước nhập khẩu và tiêu thụ đồng hàng đầu thế giới, tỉnh Sơn Đông vẫn đặt mục tiêu mở rộng thị trường xuất khẩu.
"Chúng tôi hỗ trợ các doanh nghiệp đủ điều kiện 'vươn ra toàn cầu' và hợp tác với [các quốc gia thành viên tham gia] Sáng kiến Vành đai và Con đường," văn bản nêu rõ, đề cập đến nỗ lực kéo dài nhiều năm của chính phủ trung ương nhằm liên kết các nền kinh tế thành một mạng lưới thương mại lấy Trung Quốc làm trung tâm.
Chính quyền tỉnh Sơn Đông cũng khuyến khích các vụ mua bán và sáp nhập xuyên biên giới, góp vốn và hợp tác công nghệ, "nhằm hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị ngành công nghiệp đồng toàn cầu".
Động thái này trùng hợp với sự tăng vọt của giá đồng trên thị trường toàn cầu. Giá đồng kỳ hạn giao sau 3 tháng trên Sàn giao dịch kim loại London (LME) đã tăng 0,48% lên 11.611,50 USD/tấn vào thứ Năm, và giá kim loại cơ bản này đã tiến gần đến mức cao nhất mọi thời đại là 11.771 USD - theo tạp chí chuyên ngành Offshore Engineer.
“Giá đồng và các kim loại công nghiệp khác như nhôm và lithium đã tăng mạnh trong năm nay do lãi suất giảm, đồng đô la Mỹ suy yếu và kỳ vọng về tăng trưởng kinh tế Trung Quốc được cải thiện”, nhà phân tích nghiên cứu Eoin Dinsmore tại Goldman Sachs viết trong báo cáo của nhóm ông được công bố hôm thứ Năm.
Ông nói thêm: “Sự gián đoạn nguồn cung, những thay đổi chính sách và chi tiêu khổng lồ cho trí tuệ nhân tạo (AI) đã đẩy giá lên cao hơn nữa”, đồng thời lưu ý rằng ngân hàng đầu tư này dự đoán rằng tình trạng dư cung toàn cầu kéo dài sẽ ngăn cản giá đồng vượt quá 11.000 đô la Mỹ trong một thời gian dài vào năm 2026.
Ông Dinsmore cho biết, một yếu tố có thể dẫn đến nhu cầu cao hơn trên thị trường đồng London vào năm 2026 là khả năng Mỹ áp thuế đối với đồng tinh luyện nhập khẩu.
“Bộ trưởng Thương mại Mỹ dự kiến sẽ đưa ra khuyến nghị về thuế quan đối với đồng cho Nhà Trắng trước tháng 6/2026 (và có thể sớm hơn)”, ông nói. “Kịch bản cơ sở của Goldman Sachs Research là thuế quan đối với đồng tinh luyện ở mức ít nhất 25% sẽ được áp dụng ngay sau đó.”
Tại Sơn Đông, sáng kiến này cũng phù hợp với các mục tiêu quốc gia rộng lớn hơn. Vào tháng 2/2025, 11 cơ quan chính phủ, bao gồm Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin, đã công bố một kế hoạch nhằm tăng trữ lượng quặng đồng của Trung Quốc thêm từ 5-10% vào năm 2027.
Sơn Đông và tham vọng tái định hình chuỗi giá trị đồng toàn cầu của Trung Quốc
Thông tin về kế hoạch xây dựng trung tâm luyện đồng quy mô lớn của tỉnh Sơn Đông phản ánh rõ cách Trung Quốc đang tái định vị vai trò của mình trong chuỗi giá trị toàn cầu của kim loại đồng. Thay vì chỉ là quốc gia tiêu thụ và nhập khẩu lớn, Trung Quốc đang chủ động tiến sâu hơn vào các khâu có giá trị gia tăng cao như luyện kim, nghiên cứu phát triển và sản xuất vật liệu đồng cao cấp. Việc này cho thấy đồng đã được nhìn nhận như một nguồn lực chiến lược, gắn trực tiếp với an ninh chuỗi cung ứng và năng lực cạnh tranh công nghiệp trong dài hạn.
Ở góc độ thị trường hàng hóa, động thái của Sơn Đông xuất hiện đúng thời điểm giá đồng tiệm cận các mức cao kỷ lục, qua đó gửi đi tín hiệu rằng nhu cầu dài hạn đối với kim loại này vẫn được đánh giá rất cao. Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, quá trình chuyển dịch năng lượng, mở rộng hạ tầng điện và xe điện đều khiến đồng trở thành đầu vào không thể thay thế. Tuy nhiên, việc đẩy mạnh công suất luyện đồng cũng hàm ý khả năng gia tăng nguồn cung đồng tinh luyện trong những năm tới, từ đó có thể tạo áp lực điều chỉnh giá nếu nguồn quặng không được mở rộng tương ứng. Điều này phản ánh mâu thuẫn cốt lõi của thị trường đồng: nhu cầu cấu trúc tăng mạnh trong dài hạn, nhưng nguy cơ dư cung tinh luyện trong trung hạn.
Xét trong bối cảnh địa chính trị và thương mại quốc tế, kế hoạch của Sơn Đông cho thấy Trung Quốc đang chuẩn bị ứng phó với nguy cơ phân mảnh chuỗi cung ứng toàn cầu. Khả năng Mỹ áp thuế cao đối với đồng tinh luyện nhập khẩu buộc Trung Quốc phải vừa củng cố thị trường nội địa, vừa mở rộng ảnh hưởng ra bên ngoài thông qua hợp tác, đầu tư và mua bán sáp nhập tại các quốc gia tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường. Điều này không chỉ nhằm bảo đảm đầu ra cho sản phẩm, mà còn giúp Trung Quốc bám sâu hơn vào chuỗi giá trị đồng toàn cầu, từ khai thác, luyện kim cho đến tiêu thụ.
Ở tầng ý nghĩa rộng hơn, sáng kiến của Sơn Đông phản ánh xu hướng coi đồng như một công cụ quyền lực kinh tế trong kỷ nguyên công nghệ cao. Khi các ngành then chốt như AI, năng lượng tái tạo và quốc phòng ngày càng phụ thuộc vào kim loại này, việc kiểm soát năng lực sản xuất và chuỗi cung ứng đồng đồng nghĩa với việc nắm giữ lợi thế chiến lược. Vì vậy, kế hoạch xây dựng “đế chế đồng” của Sơn Đông không chỉ là một dự án phát triển công nghiệp địa phương, mà là một mảnh ghép trong chiến lược dài hạn của Trung Quốc nhằm củng cố vị thế kinh tế và công nghệ trên toàn cầu.
