Vụ siêu lừa của cựu kiểm toán viên KPMG khiến cả đất nước Singapore sốc: Hút 1,1 tỷ USD tiền đầu tư từ toàn những người giàu có, khi bị bắt nhiều nạn nhân vẫn nghĩ chỉ là 'hiểu nhầm'

Không lâu sau khi dịch Covid-19 ập đến Singapore, buộc thành phố vốn được mệnh danh là "siêu kết nối" này phải đóng cửa biên giới lần đầu tiên, một tin đồn đã lan truyền cả trong cộng đồng những người giàu có và những người không mấy khá giả ở đây. Một nhà quản lý đầu tư ít được biết đến dường như đã mang lại lợi nhuận hàng quý cao đáng kinh ngạc tới 15% cho bất kỳ ai đầu tư vào anh ta, bằng cách giao dịch niken.

Khi thông tin được lan truyền, ngày càng nhiều người Singapore kêu gọi đưa tiền của họ cho người quản lý đầu tư kể trên. Anh này là một cựu kế toán 34 tuổi tên Ng Yu Zhi. Ngay sau đó, quỹ Envy Group của Ng đã huy động được gần 1,5 tỷ đôla Singapore (1,1 tỷ USD) từ hàng trăm khách hàng. Anh ta chắc chắn có vẻ đang làm tốt những lời quảng cáo, thu về lợi nhuận đều đặn quý này qua quý khác và mỗi lần xuất hiện đều thành công rực rỡ, với một dinh thự ở một trong những khu phố đắt đỏ nhất châu Á, một du thuyền dài 12 m và một đội xe hơi sang trọng.

Tuy nhiên, việc tin tưởng Ng đã kết thúc trong thảm họa. Cảnh sát Singapore đã bắt giữ anh ta vào tháng hai năm ngoái và cáo buộc điều hành vụ lừa đảo có lẽ lớn nhất, tính theo số tiền bị mất, trong lịch sử của đất nước nhỏ bé Singapore. Theo cảnh sát và kế toán được chỉ định để kiểm tra sổ sách của Ng, những giao dịch mà anh ta tuyên bố hầu như chưa bao giờ xảy ra.

Thay vào đó, họ nói rằng anh ta đã tham gia vào một vụ lừa đảo phức tạp, chuyển 475 triệu đôla Singapore tiền của các nhà đầu tư cho mình và sử dụng số tiền đó để tận hưởng một lối sống xa hoa theo đúng tiêu chuẩn của "Crazy Rich Asians". Ng vẫn chưa đưa ra lời biện hộ trước 75 cáo buộc chống lại anh ta và anh ta từ chối đưa ra bình luận về câu chuyện này, với lý do cảnh sát đang điều tra.

Khách hàng của Ng bao gồm một số công dân thành công bậc nhất của Singapore: Luật sư cấp cao, cựu giám đốc điều hành ngân hàng và doanh nhân, những người lẽ ra nên biết rõ hơn rằng cách đầu tư của Ng có vẻ như là một trò Ponzi chứ không phải là một kế hoạch đặc biệt phức tạp nào cả. 

Điều đáng nói họ không phải những người duy nhất mắc sai lầm. Theo hồ sơ pháp lý, Ng đã thực hiện hơn một nghìn lần chuyển tiền từ các quỹ đầu tư và công ty của Envy tới các tài khoản ngân hàng mà anh ta có khả năng kiểm soát, chiếm đoạt hàng trăm triệu đôla trước khi bị buộc dừng lại.

Lừa đảo đầu tư xảy ra trên khắp thế giới và có thể tồn tại lâu. Bernie Madoff đã điều hành một kế hoạch Ponzi khổng lồ dưới sự chỉ đạo của các nhà đầu tư và cơ quan quản lý trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, các cáo buộc chống lại Ng gây khó xử cho Singapore, quốc gia đang điều hướng một quá trình chuyển đổi quốc gia khá nhạy cảm. Với nền chính trị ổn định, biên giới tương đối rộng mở và hệ thống luật pháp được tôn trọng, quốc gia này đang tiến gần hơn bao giờ hết để thay thế Hồng Kông trở thành trung tâm tài chính chính của châu Á, một sự phát triển sẽ thúc đẩy nền kinh tế vốn đã vững mạnh của nó.

Tuy nhiên, bất chấp danh tiếng luôn tuân thủ trật tự, Singapore những năm gần đây chứng kiến ​​nhiều hơn là những vụ bê bối nổi tiếng, bao gồm sự sụp đổ của Noble Group Ltd., một công ty kinh doanh hàng hóa bị cáo buộc xào nấu sổ sách và một vụ gian lận bị cáo buộc tại Hyflux Ltd., một ngành công nghiệp nước đã tham gia tái cơ cấu nợ theo ủy quyền của tòa án vào năm 2018, khiến các nhà đầu tư bán lẻ tức giận.

Đối với một số người dân Singapore, sự dễ dàng rõ ràng mà Ng hoạt động cho thấy các cơ quan chức năng cần theo dõi chặt chẽ hơn.

Cho đến một vài năm trước, rất ít thông tin về Ng cho thấy anh ta là người bị ràng buộc với thế giới tài chính cấp cao. Nói năng nhẹ nhàng và lịch sự, khuôn mặt tròn trịa, anh này học kế toán tại một trong những trường đại học công lập của Singapore, sau đó gia nhập công ty kiểm toán KPMG. 

Một trong những khách hàng chính mà anh ta làm việc là BHP Group, công ty khai thác mỏ lớn nhất thế giới và Ng nhận thấy rằng bị cuốn hút bởi ngành kinh doanh kim loại, với thị trường rộng lớn, thanh khoản, nhu cầu công nghiệp trong thế giới thực và sự biến động 24/7. Anh ta bắt đầu kinh doanh các mặt hàng và vào năm 2015 và rời KPMG để phát triển sở thích của mình thành một sự nghiệp toàn thời gian.

Việc thành lập công ty kinh doanh đến khá tình cờ. Giá hàng hóa toàn cầu đã giảm khoảng một nửa so với mức đỉnh năm 2008, mang lại tiềm năng thu được lợi nhuận khổng lồ cho bất kỳ ai có đủ can đảm và vốn. Và có rất ít nơi tốt hơn để làm điều đó ngoài Singapore. Luôn là một trung tâm sầm uất, Singapore đang nổi lên như một đối thủ tài chính toàn cầu, thu hút đầu tư không chỉ từ các khu vực khác của Đông Nam Á mà ngày càng tăng từ Ấn Độ, Trung Quốc và hơn thế nữa. Mọi người dường như muốn trở thành một phần thành công ở trong đó. 

Trong vài năm tới, các tỷ phú bao gồm Ray Dalio và Sergey Brin sẽ mở các văn phòng địa phương để đầu tư tài sản cá nhân của họ; Ông trùm máy hút bụi người Anh James Dyson cũng đã thiết lập một công ty và chi 74 triệu đôla Singapore cho một căn hộ áp mái 5 phòng ngủ ở trung tâm thành phố.

Ng đã thành lập Envy Group vào năm 2015, lấy tên từ một dòng hơi rườm rà mà KPMG đã sử dụng trong các buổi đào tạo của mình: Rằng mục tiêu của công ty là trở thành "sự ghen tị" của các nhà cung cấp dịch vụ kế toán khác. Anh ta quyết định tập trung vào niken, đây là một chiến lược khác thường đối với một mặt hàng nhỏ. 

Việc giao dịch này bị chi phối bởi một số ít các nhà khai thác được kết nối tốt, khiến việc xây dựng một doanh nghiệp từ đầu trở nên khó khăn. Nhưng Ng nhận thấy niken bị định giá thấp nghiêm trọng, với việc thị trường không định giá được vì tính tiện ích ngày càng tăng của nó: Pin có thể sạc lại rất quan trọng đến mức người đồng sáng lập Tesla là Elon Musk đã từng yêu cầu các nhà cung cấp "vui lòng khai thác nhiều hơn".

Công việc kinh doanh rất xuất sắc, theo như bất kỳ ai bên ngoài Envy có thể nói. Giá niken tiếp tục tăng trong hầu hết nửa sau của những năm 2010, và Ng đều đặn mở rộng danh sách khách hàng của mình, đôi khi nhờ sự giúp đỡ của Veronica Shim, một nhà quản lý tài sản thành công, người đã rất ấn tượng với Ng rằng cô đã tự mình đầu tư với anh ta và đề nghị Envy giao dịch cho khách hàng của chính cô ấy.

Singapore là một nơi hào nhoáng. Trên đường Orchard, những người đi mua sắm, những chiếc Bentley do tài xế lái kéo đến bên ngoài các cửa hàng hàng đầu để mua những món đồ như Harry Winston và Dolce & Gabbana; tại sòng bạc Marina Bay Sands bên bờ sông, những người chơi cá cược cao có thể đặt cược hàng triệu USD trước khi nghỉ hưu ở "Phòng chủ tịch" trên tầng 53.

Nhưng ngay cả ở một thành phố nơi những người giàu có thích khoe khoang thành công của họ, Ng vẫn nổi bật. Envy hoạt động từ một văn phòng được trang bị sang trọng, được bố trí xung quanh một quầy bar đầy ắp đồ, từ đó du khách có thể được mời một ly rượu whisky Hibiki 21 năm tuổi, một báu vật của Nhật Bản có thể bán với giá hơn 200 đôla Singapore mỗi lần rót. Ng thích gặp gỡ khách hàng và đồng nghiệp tại các nhà hàng sushi cao cấp, giữa các chuyến xe từ đội xe bao gồm Ferrari, Lamborghini và siêu xe Pagani Huayra duy nhất của Singapore mà anh ta đã chi hơn 7 triệu đôla Singapore để mua.

Cuộc sống tại gia của anh cũng không kém phần xa hoa. Ng và người vợ gốc Hoa của mình, Coco Cai, thuê một biệt thự gần Vườn Bách thảo tươi tốt, và anh ta đang trong quá trình mua hai căn khác. Đại dịch hầu như không làm thay đổi lối sống của họ. Vào tháng 12/2020, cô ấy nói với Prestige, một tạp chí xã hội châu Á, về việc một nhóm nhân viên bán hàng từ thương hiệu trang sức Ý Bulgari đã đến nhà của họ để giới thiệu một "bộ sưu tập được tuyển chọn" gồm những món đồ mới "đặc biệt dành cho cô ấy". Cai mua bốn cái.

Ng thực hiện rất ít hoạt động tiếp thị, nhưng tin tức về lợi nhuận khổng lồ mà anh mang lại cho các nhà đầu tư đã được lan truyền, được thảo luận tại các bữa tiệc sinh nhật và trên các sân gôn hoặc được thông qua giữa các chủ sở hữu du thuyền tại bến thuyền Sentosa Cove, nơi giới siêu giàu Singapore đỗ tàu của họ. Đổi lại, ngày càng nhiều thành viên trong giới tài chính ưu tú của đất nước tìm cách giao cho Ng tiền của họ.

Pek Siok Lan, tổng cố vấn của công ty đầu tư nhà nước Temasek Holdings Pte Ltd., đã đưa 5,6 triệu đôla Singapore. Arun Murthy, cựu giám đốc hàng hóa toàn cầu tại Standard Chartered Plc, đã bỏ ra ít hơn 1 triệu đôla Singapore. Finian Tan, một trong những nhà đầu tư mạo hiểm nổi tiếng nhất của Singapore cũng là người ủng hộ lớn; ông và các đối tác đã đầu tư tổng cộng 26 triệu đôla Singapore.

Mọi thứ bị xáo trộn bởi quyết định vào tháng 3/2020 của Cơ quan tiền tệ Singapore khi đưa Envy vào "danh sách cảnh báo nhà đầu tư". Một nhà đầu tư Envy, người yêu cầu giấu tên đang thảo luận về khoản lỗ của mình, nói rằng đây không phải là mối quan tâm lớn: Hàng chục quỹ được đưa vào danh sách mỗi năm. Hàng trăm nhà đầu tư ít giàu có hơn, bao gồm chủ nhà hàng và bác sĩ, chủ doanh nghiệp nhỏ và người về hưu cũng đưa tiền của họ cho Ng, nâng tổng số tiền mà Envy giao cho Envy lên gần 1,5 tỷ đôla Singapore vào đầu năm 2021.

Mặt trời vừa ló dạng phía chân trời khi một nhóm sĩ quan từ Cục Thương mại, đơn vị chống lừa đảo của Lực lượng Cảnh sát Singapore, đến biệt thự của Ng vào ngày 16/2. Anh ta đã dậy, chuẩn bị đưa con gái đi học. Các cảnh sát đã để anh ta tắm rửa và thay đồ trước khi đưa đi thu thập tài liệu từ văn phòng của Envy và sau đó đến đồn cảnh sát.

Hóa ra Ng đã nằm trong tầm ngắm của các nhà điều tra ít nhất vài tháng. MAS đã nhận được lời cảnh báo về hoạt động của Envy vào giữa năm 2020 và chuyển vấn đề này lên cảnh sát vào cuối năm đó. Khi Ng bị tạm giữ, các cảnh sát đã giữ anh ta hơn hai ngày, tra hỏi anh ta rất lâu về hoạt động của Envy. Sau khi được thả, theo những người quen thuộc với vấn đề yêu cầu giấu tên, Ng nói với nhân viên và các nhà đầu tư rằng việc giam giữ anh ta là kết quả của một sự hiểu lầm - và sẽ chẳng gây ra bất kỳ điều gì cho Envy cả. Nhiều người đã tin anh ta.

Sự bình tĩnh bên ngoài đó đã tan vỡ vào ngày 22/3, khi các công tố viên đưa ra cáo buộc hình sự đầu tiên đối với Ng, cáo buộc anh ta chuyển 300 triệu đôla Singapore tiền của nhà đầu tư vào tài khoản của mình. (Các hồ sơ pháp lý sau đó đã đẩy tổng số tiền bị cáo buộc lên dưới nửa tỷ đôla Singapore.) Các cáo buộc đã vạch ra những nét chính về những gì mà cảnh sát và sau đó, một nhóm kế toán do tòa án chỉ định từ KPMG, kết luận là một sự táo bạo nhưng gian lận đơn giản.

Nói một cách đơn giản, Envy hầu như chưa bao giờ mua bất kỳ lượng niken nào như đã tuyên bố là đang giao dịch và lợi nhuận mà các nhà đầu tư nghĩ rằng họ nhận được thực tế là được rút ra từ tiền gửi của khách hàng mới — một cấu trúc Ponzi cổ điển. Thật vậy, Poseidon Nickel Ltd., công ty khai thác mỏ của Úc mà Ng nói với các nhà đầu tư rằng anh ta đang tìm nguồn cung cấp kim loại từ đó, đã thông báo với các kiểm toán viên của KPMG rằng họ "không có quan hệ kinh doanh" với Envy và chưa bao giờ tham gia bất kỳ giao dịch nào.

Khi xem xét các hợp đồng có chủ đích của Envy với Poseidon, các kế toán, do Bob Yap, một trong những chuyên gia tái cấu trúc nổi tiếng nhất của Singapore dẫn đầu, nhận thấy những gì họ mô tả là "nhiều điểm bất thường" trong các tài liệu. Thứ nhất, tên của một "giám đốc" có chữ ký xuất hiện trên hai hợp đồng thay mặt cho công ty Úc "dường như không khớp với tên viết tắt hoặc tên của bất kỳ giám đốc nào của Poseidon trong thời kỳ liên quan".

Trong khi đó, theo các kiểm toán viên, tiền của nhà đầu tư đã được chuyển theo từng đợt trị giá 200.000 đôla Singapore đến các tài khoản có khả năng do Ng kiểm soát, đôi khi trong hàng chục lần chuyển khoản mỗi ngày. Hai trong số các ngân hàng lớn của Singapore, Oversea-Chinese Banking Corp. và United Overseas Bank Ltd., đã lo ngại về các hoạt động của Ng và đóng tài khoản của anh ta trước khi bị bắt.

Các bên cho vay khác, bao gồm DBS Group Holdings Ltd. và HSBC Holdings Plc, đã đệ trình các báo cáo giao dịch đáng ngờ với nhà chức trách nhưng vẫn tiếp tục kinh doanh với anh ta. DBS và HSBC từ chối bình luận về tài khoản của Ng; người phát ngôn của cả hai bên cho vay nói rằng họ có hệ thống toàn diện để gắn cờ các giao dịch đáng ngờ và hợp tác đầy đủ với cơ quan thực thi pháp luật. Người phát ngôn của MAS cho biết trong một tuyên bố rằng cơ quan này hy vọng các ngân hàng sẽ "thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giám sát các giao dịch đáng ngờ" và sẽ có hành động chống lại các công ty không đáp ứng các yêu cầu pháp lý.

Khi đào sâu hơn, các nhà điều tra kết luận rằng mọi thứ về các giao dịch niken đã bị làm giả nhưng rất lỏng lẻo. Trong giao tiếp với các nhà đầu tư, Envy cho biết họ đang bán hàng hóa cho một hoạt động giao dịch có tên là BNP Paribas Commodity Futures Ltd., một đơn vị có trụ sở tại London của ngân hàng Pháp. Nhưng hồ sơ công ty của Vương quốc Anh chỉ ra rằng pháp nhân này đã ngừng hoạt động vào tháng 2/2019. Tuy nhiên, hồ sơ của Envy chứa 11 báo cáo giao dịch kể từ sau ngày đó — những tài liệu đáng lẽ phải được giả mạo.

Cuộc điều tra đã phát hiện ra rằng Envy đã thực hiện một thương vụ mua bán niken chính hãng. Vào tháng 7 và tháng 8/2020, công ty đã chi 42 triệu đôla Singapore để mua hơn 2.000 tấn hàng hóa từ Raffemet Pte Ltd., một công ty kinh doanh lớn. Ng đã đến một nhà kho địa phương để kiểm tra tải trọng, và các đồng nghiệp đã ghi lại một đoạn video về việc anh ta xem xét hàng đống viên niken. Envy đã gửi video cho các nhà đầu tư của mình, sau đó bán nickel lại ngay cho Raffemet.

Ng đang chờ xét xử trong điều kiện có phần khắc nghiệt hơn so với những gì anh ta thích trước khi bị bắt. Với số tiền bảo lãnh 4 triệu đôla Singapore - một trong những khoản tiền lớn nhất trong lịch sử Singapore - anh ta đã đổi dinh thự của mình để lấy một căn hộ dịch vụ. 

Sau các phiên tòa gần đây, anh ta đã khởi hành không phải trên một chiếc xe thể thao mới mà là một chiếc sedan Audi. Anh ta sẽ sớm phải đối mặt với một lựa chọn khó khăn. Nếu quyết định chống lại các cáo buộc chống lại mình, anh ta có thể vẫn tự do trong nhiều năm, mặc dù không có khả năng rời khỏi Singapore, khi vụ án được chuyển qua các tòa án. Nếu nhận tội, anh ta có thể sẽ nhận được một bản án dài.

Thiệt hại rộng lớn hơn của sự sụp đổ của Envy vẫn đang được thống kê. Một số nhà đầu tư yêu cầu giấu tên để tránh bị liên kết công khai với Envy nói rằng họ không mong đợi thu hồi phần lớn những gì họ đã mất. Không rõ số tiền sẽ thu được từ việc bán tài sản của Ng, bao gồm cả ô tô, tác phẩm nghệ thuật và đồ trang sức. Điều này cũng đúng với đơn kiện của kiểm toán viên KPMG, những người đang đòi bồi thường thiệt hại hơn 500 triệu đôla Singapore.

Dù chi phí tài chính cuối cùng là bao nhiêu, thì vụ bê bối Envy sẽ thúc đẩy các nỗ lực ngăn chặn gian lận ở Singapore khi Singapore trở thành một trung tâm toàn cầu quan trọng hơn. Ravi Menon, giám đốc điều hành của MAS, thừa nhận không lâu trước khi Ng bị bắt giữ rằng việc phát hiện những bất thường về tài chính là "một lĩnh vực cần được giải quyết".

Sở giao dịch chứng khoán quốc gia gần đây đã mở rộng cơ chế thực thi, khiến các công ty đại chúng bắt buộc phải đưa ra các chính sách tố giác và tự trao quyền yêu cầu giám đốc hoặc điều hành viên từ chức. Các đề xuất khác sẽ cung cấp cho các cơ quan quản lý nhiều công cụ hơn để đảm bảo rằng các công ty kế toán tuân thủ các quy định về chống rửa tiền.

Nhưng ngay cả những hệ thống quản lý được tinh chỉnh tốt nhất cũng có thể gây thất vọng bởi một kẻ lừa đảo đủ táo bạo. Để chiếm được lòng tin của rất nhiều người sành sỏi, Ng dường như đã ghép sức hấp dẫn vượt thời gian của những kế hoạch làm giàu nhanh chóng vào một mong muốn đặc biệt hơn: Chia sẻ chiến lợi phẩm của một nơi đang phát triển nhanh hơn hầu hết những người khác. Trên tất cả, các nhà đầu tư của Ng "tin tưởng cá nhân", Chenthil Kumarasingam, đối tác của công ty luật Withers KhattarWong, người tư vấn về tội phạm cổ cồn trắng cho biết. "Anh ta đã thể hiện rất tốt về lối sống mà mọi người đều khao khát".

Nguồn: Bloomberg

Vân Đàm