[Vợ tỷ phú] MacKenzie Bezos: 1/4 thế kỷ đứng sau thành công của Amazon và cuộc ly hôn tỷ USD

Một phần không thể thiếu của Amazon

Trong 25 năm kết hôn với Jeff Bezos, MacKenzie Bezos trở thành đại sứ trung thành của Amazon – công ty đã đưa bà và chồng trở thành cặp vợ chồng giàu nhất thế giới.

Bà là một phần không thể thiếu trong lịch sử ra đời của Amazon – công ty thương mại điện tử tiếng tăm toàn cầu. Câu chuyện bắt đầu từ hình ảnh Mackenzie lái xe tới Seattle năm 1994 trong khi Bezos là quản lý kinh doanh của một công ty còn non trẻ. Bà là kế toán đầu tiên của Amazon và tham gia vào cả quá trình phát triển từ một nhà bán sách trực tuyến nhỏ thành người khổng lồ thương mại điện tử ngày nay, công ty thứ hai trong lịch sử Hoa Kỳ được định giá hơn 1.000 tỷ USD.

MacKenzie, 48 tuổi, là một tiểu thuyết gia. Nhưng Amazon in dấu gần như toàn bộ trong hình ảnh của bà trước công chúng. Thông tin về việc MacKenzie và chồng ly hôn có thể sẽ làm thay đổi điều đó. Trong một trạng thái được đăng tải trên tài khoản Twitter, Bezos viết :“ Sau một thời gian tìm hiểu, yêu nhau và thử ly thân, chúng tôi đã quyết định ly hôn và tiếp tục chia sẻ với tư cách là bạn bè.”

Trong vài thập kỷ qua, thời điểm Amazon phát triển, MacKenzie xuất hiện cùng chồng tại một số sự kiện sang trọng, trong đó có bữa tiệc hội chợ phù hoa của Lễ trao giải thưởng Oscar và Lễ trao giải Quả cầu vàng; vào năm 2012, bà là chủ trì của chương trình Met Gala (Amazon cũng bảo trợ cho sự kiện này). Tuy nhiên phần lớn, bà thích tập trung vào viết lách và nuôi dạy các con.

Đôi khi bà là người tạo nên những bước đột phá trong mắt công chúng khi quảng bá sách của mình hay bảo vệ công ty của chồng. Năm 2013, M đánh giá một sao “đáng sợ” trong phần nhận xét của Amazon cho cuốn “The Everything Store”, một cuốn sách viết về Amazon của Brad Stone mà bà cho rằng có nhiều điều không đúng với thực tế.

“The Book Worm” và hoài bão văn chương

MacKenzie Tuttle, một tiểu thuyết gia đầy hoài bão gặp Jeff Bezos ở Công ty Quản lý Quỹ đầu tư D.E. Shaw, New York. Bezos lúc đó đang là một nhà khoa học về máy tính, giữ chức Phó chủ tịch cấp cao.

Trả lời phỏng vấn tạp chí Vogue, bà kể lại mình đảm nhận vị trí trợ lý hành chính của công ty để có thể chi trả các hóa đơn trong khi thực hiện hoài bão trở thành tiểu thuyết gia của mình. Nhưng bà sớm thấy mình bị mê hoặc bởi tiếng cười của người đàn ông làm việc ở văn phòng bên cạnh. Năm 2013, trả lời phỏng vấn với Charlie Rose, bà nói: “Đó là tình yêu ngay từ giây phút đầu tiên.”

Sau 3 tháng hẹn hò, hai người đính hôn. Họ kết hôn ngay sau đó tại một khu nghỉ mát ở West Palm Beach, Fla. Bezos lúc đó 30 tuổi và MacKenzie ở tuổi 23.

MacKenzie tự miêu tả mình là một người hướng nội, đặc biệt so với Bezos, một doanh nhân bướng bỉnh, tham vọng. Năm 1999 - 6 năm sau đám cưới, chồng bà – ông Bezos nói với Wired, ông đã gặp được một phụ nữ “tháo vát”.

Hoài bão về sự nghiệp văn chương của Mackenzie có từ rất sớm. Trong các cuộc phỏng vấn và nội dung tiểu sử tác giả của bà trên Amazon (nơi viết rằng “Mackenzie sống ở Seattle với chồng và 4 đứa con của mình), bà bắt đầu viết một cách nghiêm túc từ năm 6 tuổi, khi hoàn thành một cuốn sách dài 142 trang có tựa đề “The Book Worm”. Sau đó, nó bị phá hủy trong một trận lụt. Từ đó, MacKenzie lên thói quen sao lưu mọi công việc, văn bản, giấy tờ của mình.

Ở Princeton, bà học sáng tác với tiểu thuyết gia từng đoạt giải Nobel Toni Morrison, người đã thuê bà làm trợ lý nghiên cứu cho cuốn tiểu thuyết “Jazz” phát hành năm 1992 và giới thiệu bà với Amanda Urban – một đại diện văn học đầy quyền lực.

Trên tạp chí Vogue, bà Morrison ca ngợi MacKenzie là một tài năng hiếm có, gọi bà là một trong những sinh viên giỏi nhất mà Morrison từng có trong các lớp sáng tác của mình. Cuốn “The Testing of Luther Albright” của Mackenzie viết năm 2005 được nhắc đến như là một tác phẩm hiếm có: “Một cuốn tiểu thuyết tinh tế làm tan chảy và rung động mọi con tim.”

Năm 1992, sau khi tốt nghiệp Đại học Princeton, MacKenzie nhận công việc – chính là cầu nối đưa bà đến với một trong những sàn thương mại điện tử lớn nhất thế giới trong tương lai - Amazon. Cặp đôi kết hôn năm 1993 và chuyển đến Seattle năm 1994, cùng năm Amazon được thành lập.

Một cách nhanh chóng, Mackenzie khẳng định được vị trí tại công ty của chồng mình – và đồng thời bà cũng nỗ lực để được ghi nhận trong lĩnh vực viết tiểu thuyết.

Bà dành 10 năm để viết cuốn tiểu thuyết đầu tiên. Bà có thói quen dậy sớm để sáng tác văn chương và đã ký kết một thỏa thuận với đại diện xuất bản đảm bảo cho việc phát hành cuốn sách “The Testing of Luther Albright” vào năm 2005. Cuốn sách được các nhà phê bình đón nhận rộng rãi, kể về câu chuyện của một kỹ sư và cuộc sống những năm 1980.

Trong một bài phê bình trên tờ Thời báo New York, Kate Bolick viết rằng, cuốn tiểu thuyết có một “sự hấp dẫn của thầm lặng”.

Năm 2013, MacKenzie xuất bản cuốn tiểu thuyết thứ 2, “Traps”. Đây là cuốn sách nói về hành trình của người phụ nữ tên Jessica Lessing, một ngôi sao điện ảnh. Đối với tác phẩm này, trả lời phỏng vấn tạp chí Vogue, bà cho biết, chồng bà – ông Bezos là “khán giả tận tâm nhất của tôi”. Ông Besoz rất ủng hộ sự nghiệp văn chương của vợ. Tuy nhiên, ở một góc độ khác, thì sự nổi tiếng của ông đã gây cản trở ít nhiều đến sự nghiệp văn chương của Mackenzie, với vị trí là người có tầm ảnh hưởng nhất định trong việc thay đổi thói quen cũng như làm mất tính ổn định của việc bán sách và đọc sách.

Nhiều nhà bán sách, nhà xuất bản và đại lý bán lẻ độc lập đổ lỗi cho Amazon vì đã tạo ra một công ty độc quyền khiến các cửa hàng bán lẻ độc lập không thể hoạt động và gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các thương hiệu như Barnes & Noble.

Mặc dù, Amazon sẵn sàng giới thiệu những ấn phẩm của bà, MacKenzie vẫn chọn các nhà xuất bản truyền thống để phát hành cuốn sách của mình: Harper và Knopf. (Khi được phỏng vấn: “Tại sao bà Bezos không xuất bản sách của mình thông qua Amazon, ông Bezos đã nói đùa rằng “mình đã câu hụt một con cá lớn”.)

Doanh số bán sách của bà khá khiêm tốn. Theo NPD BookScan, các tiểu thuyết của bà chỉ bán được vài nghìn bản in – 85% số lượng sách phát hành. Một số nhà sách độc lập đã từ chối phát hành tiểu thuyết của bà Bezos, theo một giám đốc xuất bản.

Đại sứ của Amazon

Ngay từ đầu, ông Bezos định hướng phá bỏ cách làm truyền thống đối với công việc kinh doanh bán lẻ sử dụng mạng internet. Ông đã thành công trong việc lập nên Amazon theo mô hình một cửa hàng sách trực tuyến và sau đó đa dạng hóa việc kinh doanh từ bán nhạc (khá thịnh hành lúc đó), video, cho đến thuốc men và các mặt hàng tiêu dùng khác.

MacKenzie Bezos tham gia vào công việc kinh doanh của chồng mình ngay từ thời điểm ban đầu – khi mới hình thành ý tưởng cho đến lúc khởi nghiệp thành công. Bên cạnh công việc kế toán, bà giúp Bezos hoạch định các kế hoạch của công ty, thậm chí còn đưa ra nhiều ý tưởng công việc trong đó có ý tưởng về các nhãn hiệu và ý tưởng chuyển các kiện hàng sớm thông qua dịch vụ bưu điện UPS của Mỹ - một trong những dịch vụ phục vụ khách hàng tiện lợi, thúc đẩy doanh số bán hàng.

“Bà ấy thật sự có vị trí quan trọng đối với công ty trong những năm phát triển ban đầu", Brad Stone (Nhà báo có tiếng ở Mỹ) – tác giả cuốn “The EveryThing Store” viết về Amazon.

Người phụ nữ của gia đình

Trong cuốn sách của mình, Stone còn viết nhiều điều về đại gia đình Bezos và Mackenzie hiện lên với chân dung của một người phụ nữ hoàn toàn của gia đình.

Năm 1999, khi có một khối tài sản và sự nghiệp tương đối vững vàng, cả gia đình chuyển đến một biệt thự trị giá 10 triệu USD ở Medina, Washington. Và Bezos mang thai đứa con đầu lòng. Đây cũng là thời gian họ phải đối mặt với nhiều vấn đề trong cuộc sống gia đình. Công ty bắt đầu phát triển là lúc Mackenzie lùi lại tập trung vào gia đình và sự nghiệp văn chương của mình. Hàng ngày, bà thường đưa 4 đứa trẻ đến trường trên một chiếc Honda và sau đó sẽ đưa ông Benzos đến văn phòng.

Kinh doanh không phải là niềm đam mê của bà, và khi Amazon cất cánh, bà không còn tham gia vào công việc kinh doanh hàng ngày nữa.

…Trở thành người phụ nữ độc lập hoàn toàn sau vụ ly hôn tỷ USD?

Đối mặt với các thông tin ly hôn hồi đầu năm 2019, MacKenzie cư xử khá kín đáo, và không xuất hiện ở bất kỳ bức ảnh nào kể từ khi vụ ly hôn được công bố. Ngược lại, ông Bezos thì liên tục xuất hiện công khai, và được nhìn thấy đi cùng Lauren Sanchez, một cựu MC truyền hình, tại bữa tiệc sau lễ trao giải Quả cầu vàng.

Chưa ai biết được MacKenzie Bezos sẽ làm gì tiếp theo, cũng có thể bà sẽ tiếp tục các hoạt động/kế hoạch từ thiện, nhân đạo.

Những đóng góp cho việc thiện nguyện trong quá khứ của nhà Bezos tương đối khiêm tốn. Năm 2011, họ đã tài trợ 15 triệu USD cho trường cũ của mình để mở ra một trung tâm nghiên cứu về não bộ. Một năm sau đó, họ quyên góp 2,5 triệu USD để ủng hộ một cuộc trưng cầu dân ý về hôn nhân đồng giới tại bang Washington.

Nhưng giờ đây, MacKenzie cũng có thể theo đuổi một con đường từ thiện khác cho riêng mình. MacKenzie có thể làm theo Laurence Powell Jobs, vợ CEO quá cố Steve Jobs của Apple, khi sáng lập tổ chức xã hội Emerson Collective. Hoặc nếu MacKenzie Bezos tiếp tục viết sách, có lẽ bà sẽ được công chúng tiếp nhận đông đảo hơn trước. Một số nhà xuất bản có thể sẽ nhìn thấy tiềm năng về một tác phẩm “bom tấn” nếu như MacKenzie quyết định viết hồi ký.

Theo Trang Trang