Viện Pasteur TP.HCM cảnh báo một loại dịch bệnh tăng nhanh, đã có 93.000 ca mắc, 28 ca không qua khỏi
Toàn khu vực phía Nam ghi nhận hơn 93.000 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 146,3% so với cùng kỳ năm 2024.
Viện Pasteur TP.HCM vừa tổ chức hội nghị trực tuyến về tăng cường công tác phòng, chống dịch sốt xuất huyết với sự tham gia của các tỉnh, thành phía Nam.
Theo báo cáo của Viện Pasteur TP.HCM, tính đến tuần 41 (ngày 12/10), toàn khu vực phía Nam ghi nhận hơn 93.000 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 146,3% so với cùng kỳ năm 2024 (37.985 ca). Dịch đang ở mức đỉnh, tập trung nhiều tại các địa phương như TP.HCM, Tây Ninh, Đồng Nai, An Giang, Cần Thơ....
Tổng cộng khu vực đã ghi nhận 28 ca không qua khỏi, trong đó các tỉnh miền Đông chiếm 22 ca. Hiện virus Dengue type 2 vẫn chiếm ưu thế, song đã xuất hiện các ca nhiễm type 3, cho thấy nguy cơ dịch kéo dài và phức tạp hơn.
Trung tâm Y tế Rạch Giá phun hóa chất diệt muỗi phòng bệnh sốt xuất huyết - Ảnh: baoangiang
Biến đổi khí hậu và thời tiết bất thường trong những năm gần đây cũng được xem là yếu tố tác động đến tình trạng gia tăng số ca mắc sốt xuất huyết trong năm nay. Mưa kéo dài, tình trạng ngập úng cục bộ sau bão lũ và nhiệt độ trung bình tăng cao tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi Aedes aegypti - trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết sinh sôi mạnh mẽ. Thay vì chỉ lưu hành vào mùa mưa như trước, muỗi mang virus giờ có thể tồn tại quanh năm, khiến dịch bệnh “không còn mùa”, lan rộng cả trong mùa khô ở nhiều khu vực phía Nam.
Quá trình đô thị hóa nhanh với khu dân cư đông đúc, công trình xây dựng, bãi phế liệu hay vật dụng chứa nước không được che đậy trở thành nơi sinh sản lý tưởng của muỗi cũng là yếu tố thúc đẩy cho sự gia tăng của sốt xuất huyết trong thời gian gần đây. Thói quen tích trữ nước sinh hoạt mà không đậy kín cũng vô tình tạo điều kiện cho lăng quăng phát triển, khiến việc diệt muỗi gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, nhiều người vẫn chủ quan trong giai đoạn đầu của bệnh, tự điều trị tại nhà hoặc nghĩ rằng hết sốt là đã khỏi. Trên thực tế, giai đoạn sau khi hạ sốt mới là thời điểm nguy hiểm nhất, khi virus có thể gây thoát huyết tương, sốc, tổn thương gan, thận, tim, phổi. Việc chậm đến cơ sở y tế khiến nhiều ca bệnh nhẹ chuyển nặng, thậm chí tử vong.
Ngoài ra, sự thay đổi chủng virus và hiện tượng đồng nhiễm nhiều tuýp DENV trong cùng khu vực cũng làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Người từng mắc một tuýp, nếu nhiễm lại tuýp khác, có nguy cơ phản ứng miễn dịch mạnh hơn, dễ dẫn đến sốc hoặc xuất huyết nội tạng.
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Mác Toàn - Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, sự kết hợp của tất cả các yếu tố trên, từ biến đổi khí hậu, đô thị hóa, miễn dịch cộng đồng đến hành vi của người dân, đang khiến dịch sốt xuất huyết bước vào giai đoạn cảnh báo. Nếu không có các biện pháp phòng ngừa chủ động có hiệu quả, kiểm soát đồng bộ, chủ động diệt lăng quăng, phát hiện sớm ca bệnh và xử lý triệt để ổ dịch, Việt Nam có thể phải đối mặt với nguy cơ bùng phát dịch trên diện rộng trong thời gian tới.
Trạm Y tế Vĩnh Thanh Vân phát tờ rơi tuyên truyền phòng, chống bệnh sốt xuất huyết cho người dân - Ảnh: baoangiang
Sốt xuất huyết là bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm, dấu hiệu cảnh báo bệnh nặng thường xuất hiện sau giai đoạn sốt, bao gồm: đau bụng dữ dội, nôn nhiều, chảy máu (mũi, lợi), vật vã, mệt lả, dấu hiệu tràn dịch (phù, khó thở) hoặc giảm tiểu cầu nghiêm trọng.
Bất kỳ ai, kể cả người khỏe mạnh, đều có thể diễn tiến nặng nếu không được theo dõi kịp thời. Bệnh có thể gây sốc, cô đặc máu, suy đa tạng (gan, thận, tim, phổi, não) cùng xuất huyết nặng như chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa hoặc nôn ra máu. Ở trẻ em, do thành mạch yếu, nguy cơ sốc cao với tỷ lệ tử vong 20 - 25%, thường vào ngày thứ 4 - 5 của bệnh; người lớn ít bị sốc hơn nhưng dễ gặp xuất huyết tiêu hóa nặng và tử vong cao.
Không chỉ gây nguy hiểm trong giai đoạn cấp, sốt xuất huyết còn để lại di chứng kéo dài. Hơn 50% người khỏi bệnh vẫn mệt mỏi, rụng tóc, giảm tập trung, mờ mắt sau 1 - 2 năm. Gánh nặng điều trị cũng đáng kể, khi người bệnh phải tái khám và xét nghiệm liên tục, ảnh hưởng lớn đến công việc, kinh tế; khoảng 50% người chăm sóc phải nghỉ làm, với chi phí điều trị có thể dao động 120 - 720 triệu đồng/ca, chưa kể thời gian phục hồi kéo dài.
Các chuyên gia khuyến cáo người dân cần sớm nhận diện dấu hiệu nghi ngờ như sốt cao 2 - 7 ngày, đau đầu, đau sau hốc mắt, đau cơ khớp, phát ban, và đến ngay cơ sở y tế nếu có dấu hiệu cảnh báo như chảy máu cam, nôn ra máu, lừ đừ, mệt nhiều, tay chân lạnh, tiểu ít để được xử trí kịp thời.
Bác sĩ Mác Toàn khuyến cáo, người dân không nên có tâm lý chủ quan, chờ mắc bệnh rồi mới điều trị, mà cần chủ động phòng bệnh, trong đó tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả và bền vững nhất.
