Vì sao hè 2020 trên thế giới nắng nóng 'khủng khiếp' như vậy?
Nắng nóng kỷ lục, nắng nóng gay gắt là những cụm từ được dùng để miêu tả nhiệt độ mùa hè 2020 tại những quốc gia đã, đang và sẽ trải qua mùa hè năm nay.
Thế giới đang bước vào những ngày đầu hè 2020. Tuy vậy, nhiều khu vực, thành phố khắp thế giới đã cảm nhận cái nóng như thiêu như đốt. Nhiều cơ quan khí tượng đã đưa ra những dự báo thời tiết mùa hè 2020 . Tất cả đều có một điểm chung: Mùa hè 2020 có xu hướng nóng hơn năm 2019.
1. NƯỚC ÚC VỪA TRẢI QUA MÙA HÈ NÓNG KỶ LỤC THỨ HAI
Mùa hè 2019-2020* vừa kết thúc là mùa hè nóng kỷ lục thứ 2 được ghi nhận tại Úc (mùa hè 2018-2019 là nóng nhất trong lịch sử nước Úc).
(*) Mùa hè của Úc thường bắt đầu từ đầu tháng 12 năm này - đến hết tháng 2 năm sau.
Trong đó, ngày 18/12/2019 là ngày nóng nhất trong lịch sử nước này, khi nhiệt độ trung bình trên toàn đất nước này là 41,88 độ C. Trong đó, tại riêng thị trấn Nullarbor thuộc bang Nam Úc, vào ngày 19/12/2019, đã phá mọi kỷ lục khi có nhiệt độ đạt tới 49,9 độ C, Cục Khí tượng Úc cho biết.
Thời tiết khô hạn khắc nghiệt đã vào tháng 12/2019 đã gây ra những vụ cháy rừng tồi tệ nhất kể từ năm 1950 tại Úc. Ảnh: Mick Tsikas/EPA-EFE/REX/Shutterstock
Lý giải nguyên nhân nắng nóng kỷ lục tại Úc trong mùa hè 2019-2020, Tiến sĩ Blair Trewin, một nhà khí hậu học cao cấp của Cục Khí tượng cho biết: Bên cạnh tác động của biến đổi khí hậu, đã có những động lực tự nhiên gây ra cái nóng vào đầu mùa hè năm nay. Vào tháng 12/2019 và đầu tháng 1/2020, các kiểu thời tiết bị ảnh hưởng bởi một lưỡng cực Ấn Độ Dương (Indian Niño) mạnh mẽ đã kéo hơi ẩm ra khỏi lục địa, khiến mùa hè vừa nóng vừa khô hạn.
Thời tiết khô hạn khắc nghiệt đã vào tháng 12/2019 đã gây ra những vụ cháy rừng tồi tệ nhất kể từ năm 1950 tại Úc.
2. DỰ BÁO MÙA HÈ 2020 TẠI BẮC MỸ
Công ty dự báo thời tiết và công nghệ thông tin Weather Company (thuộc tập đoàn IBM, Mỹ) dự báo: Mùa hè 2020 (bắt đầu khoảng nửa cuối tháng 6) tại Mỹ sẽ nóng hơn so với năm 2019. Trong đó, các bang thuộc phía tây nước Mỹ sẽ có mức nhiệt trình bình nóng hơn so với các bang ở phía đông Mỹ.
Ngay từ đầu tháng Sáu sẽ thiết lập những điểm nóng trên toàn nước Mỹ, với nhiệt độ trên mức bình thường ở khu vực đông bắc của Mỹ, Tây Bắc Thái Bình Dương và Alaska. Trong đó, thời tiết nóng nhất của mùa hè sẽ kéo dài đến giữa tháng 7 ở hầu hết các khu vực.
Lý giải điều này, Weather Company cho biết, các dấu hiệu nhiệt độ mặt nước biển đang bắt đầu lạnh ở vùng Thái Bình Dương xích đạo, trong khi đó, nhiệt độ nước biển ấm hơn đã xuất hiện ở Ấn Độ Dương và gần Indonesia, cho thấy sự chuyển đổi sang La Niña sẽ xảy ra vào mùa hè 2020 này.
"Các điều kiện của La Niña dự kiến sẽ phát triển mạnh vào cuối năm 2020 và đây là một yếu tố cho thấy một mùa hè 2020 nóng khô đang ở phía trước"
Tiến sĩ Todd Crawford, nhà khí tượng học trưởng của Weather Company
Tại Canada, vào tháng 6, nhiệt độ mùa hè dự kiến sẽ ở trên mức bình thường ở hầu hết các vùng của nước này. Cuối mùa, nhiệt độ mùa hè sẽ tiếp tục nóng hơn bình thường. Mùa hè 2020 ở Mỹ và Canada đều có tính chất là nóng khô.
Weather.com (thuộc Weather Company) cũng đưa ra dự báo: Nhiệt độ trên trung bình được dự báo sẽ diễn ra ở nhiều quốc gia trên thế giới vào mùa hè 2020.
3. DỰ BÁO MÙA HÈ 2020 TẠI CHÂU ÂU
Ngày 15/5/2020, Bloomberg trích dẫn kết luận của các nhà khoa học tại Cơ quan Biến đổi khí hậu Copernicus (C3S) thuộc Liên minh châu Âu (EU) rằng: Châu Âu sắp phải trải qua một mùa hè khô hạn và khắc nghiệt trong năm 2020.
Thời tiết nắng nóng, khô hạn gây ảnh hưởng nặng nề cho người dân, nông dân, công trình hạ tầng kỹ thuật và giao thông trên đường thủy nội địa.
Các nhà khoa học của Copernicus dự đoán với xác suất lớn hơn 50% rằng nhiệt độ trên khắp Tây Ban Nha, Pháp và các vùng của Ý sẽ cao hơn mức trung bình vào tháng Bảy năm 2020.
C3S dự báo: Châu Âu sắp phải trải qua một mùa hè khô hạn và khắc nghiệt trong năm 2020. Ảnh: AP
Các mô hình thời tiết của C3S cho thấy thời tiết nóng hơn và khô hơn có khả năng cao trải dài trên các khu vực nông nghiệp quan trọng của EU, có khả năng gây ra tình trạng hạn hán vốn đã tồi tệ hơn từ biến đổi khí hậu.
Nhiệt độ cao bất thường đã dẫn đến việc thiệt hai hàng tỷ USD doanh trong năm 2019 qua. Nhiệt độ kỷ lục vào tháng 7/2019 đã buộc các nhà máy điện phải đóng cửa, trì hoãn các chuyến tàu và khiến mùa màng thất thu. Theo các nghiên cứu của EU được công bố vào tháng trước, hạn hán kéo dài gây căng thẳng cho sản xuất các loại cây trồng như lúa mì và ngô đang đe dọa làm gián đoạn sản lượng lương thực của khu vực.
4. NHẬN ĐỊNH XU THẾ KHÍ HẬU 6 THÁNG CUỐI NĂM 2020 TẠI VIỆT NAM
- Nắng nóng diện rộng ở Bắc Bộ và Trung Bộ
Theo tin tức dự báo thời tiết từ Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia, tính đến ngày 21/5, vùng áp thấp nóng phía Tây tiếp tục phát triển và mở rộng về phía Đông Nam nên nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt sẽ xảy ra ở phía Tây Bắc Bộ, khu vực đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh Trung Bộ với nền nhiệt độ cao nhất phổ biến 37-40 độ, riêng vùng núi phía Tây của Trung Bộ có nơi 41-42 độ.
Độ ẩm tương đối thấp nhất phổ biến 40-50%. Thời gian có nhiệt độ trên 35 độ từ 10-17 giờ.
Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia đưa ra cảnh báo tác động của nắng nóng như sau:
Do ảnh hưởng của nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt trong những ngày tới kết hợp với độ ẩm trong không khí giảm thấp và gió tây nam gây hiệu ứng phơn thổi mạnh nên có nhiều nguy cơ xảy ra cháy nổ và hỏa hoạn ở khu vực dân cư do nhu cầu sử dụng điện tăng cao và nguy cơ cao cháy rừng ở các tỉnh Trung Bộ, vùng núi Bắc Bộ.
Ngày 21/5, chỉ số tia UV ở Hà Nội và Đà Nẵng có giá trị 8-10, gây hại rất cao đối với cơ thể con người khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Ảnh minh họa: Internet
Ngoài ra, nắng nóng còn có thể gây tình trạng mất nước, kiệt sức, đột quỵ do sốc nhiệt đối với cơ thể người khi tiếp xúc lâu với nền nhiệt độ cao.
Ngày 21/5, chỉ số tia UV ở Hà Nội và Đà Nẵng có giá trị 8-10, ứng với mức ảnh hưởng nguy cơ gây hại rất cao đối với cơ thể con người khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng.
- Nhận định xu thế khí hậu 6 tháng cuối năm 2020 tại nước ta
Theo Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia, xu thế chung năm 2020, xoáy thuận nhiệt đới trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta có xu hướng từ xấp xỉ đến ít hơn so với TBNN (trung bình nhiều năm), khả năng hoạt động nhiều trong các tháng cuối năm 2020 và tập trung ở khu vực Trung Bộ và phía nam.
Nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc có xu hướng cao hơn TBNN. Nửa đầu năm lượng mưa có xu hướng thiếu hụt trên phạm vi toàn quốc.
Từ tháng 6 trở đi, mưa có xu hướng xấp xỉ đến cao hơn TBNN, đặc biệt ở khu vực Miền Trung trong các tháng cuối năm 2020.
Bài viết sử dụng nguồn: Weather.com, Boomberg, Nchmf.gov.vn, Theguardian
