UNICEF cảnh báo: Ô nhiễm không khí có thể gây tổn thương vĩnh viễn não bộ trẻ em, kể cả thai nhi

Trong báo cáo của UNICEF, Nam Á đang là nơi có tỷ lệ trẻ em sống trong những khu vực ô nhiễm không khí lớn nhất. Chất lượng không khí tại khu vực này thậm chí đã vượt gấp 6 lần giới hạn an toàn trên thế giới (1microgram bụi/m3 không khí).

Điều đáng nói, báo cáo trích dẫn một số nghiên cứu khoa học chỉ ra, ô nhiễm không khí có mối liên hệ với nhiều căn bệnh hô hấp, thậm chí gây tổn thương vĩnh viễn não bộ của trẻ nhỏ và gây ảnh hưởng tới tương lai của chúng.

Theo thời báo Times of India của Ấn Độ, tổn thương não có thể xuất hiện dưới nhiều cơ chế tác động. Thứ nhất, các hoạt chất độc hại trong khói bụi có thể gây viêm thần kinh khi tác động tới hàng rào máu não, một màng mỏng bao bọc và bảo vệ não khỏi các chất độc hại. Thứ hai, việc tiếp xúc với các hạt ô nhiễm trong không khí, cụ thể như magnetite có thể dẫn tới mất cân bằng oxi hóa, lâu dần dẫn tới bệnh thoái hóa cơ tim.

Cũng theo nhiều nghiên cứu phát hiện thấy, các hydrocarbon thơm đa vòng thường xuất hiện tại các nơi có mật độ phương tiện cao là một trong những nguyên nhân dẫn tới hiện tượng mất hoặc phá hủy chất trắng trong não bộ. Chất trắng chứa các sợi thần kinh rất quan trọng, hỗ trợ các nơ-ron thần kinh giao tiếp với nhiều phần khác nhau của não bộ. Ngoài ra, chất trắng là yếu tố rất quan trọng để trẻ có thể hình thành tư duy học hỏi và phát triển não bộ.

Không chỉ trẻ nhỏ mới sinh, ngay cả những đứa trẻ đang trong thai kỳ phát triển cũng có thể bị tác động từ không khí ô nhiễm. Các chất ô nhiễm sau khi đi vào người thai phụ vẫn có thể tiếp cận tới bào thai và gây ảnh hưởng tới sự phát triển của não bộ.

Nghiên cứu của UNICEF cũng tìm thấy mối liên hệ giữa việc phơi nhiễm không khí độc hại trước sinh và tình trạng chậm phát triển ở trẻ lên 3, hoặc các rối loạn tâm lý và hành vi ở những độ tuổi cao hơn. Một trong số những chứng bệnh đáng lo như tăng động, lo lắng hay trầm cảm đều có thể xảy ra dưới tác động của ô nhiễm không khí.

Ngay cả thai nhi trong tử cung cũng có thể bị ảnh hưởng bởi không khí ô nhiễm

Một số nghiên cứu thực tế đã phát hiện, đã có trường hợp chỉ số IQ của một đứa trẻ bị phơi nhiễm chất độc từ không khí ngay từ lúc trong bụng mẹ bị giảm bốn điểm khi lên 5 tuổi.

Trong báo cáo có đoạn ghi: "Não bộ của một đứa trẻ nhỏ đặc biệt dễ bị tổn thương bởi chúng có thể bị tổn hại chỉ với một lượng nhỏ chất độc hại so với não của người trưởng thành. Trẻ em cũng rất dễ bị ảnh hưởng từ ô nhiễm không khí vì chúng thường hít thở nhanh hơn và cơ chế bảo vệ cơ thể cũng chưa phát triển hoàn thiện".

UNICEF khuyến cáo, tất cả phụ huynh tại những nơi có mức độ ô nhiễm cao cần giám sát trẻ nhỏ và chỉ cho phép trẻ ra ngoài khi mức độ ô nhiễm trong ngày tạm giảm xuống mức an toàn. Ngoài ra, trường hợp cực đoan nhất các bậc cha mẹ nên trang bị khẩu trang lọc khí độc cho trẻ để đảm bảo sức khỏe.

Trên hết, Quỹ nhi đồng Liên Hợp Quốc đề nghị các phụ huynh cần cải thiện sức khỏe tổng thể cho trẻ bằng một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích bú sữa mẹ để tăng sức đề kháng và chống chọi với bệnh viêm phổi.

Báo cáo trên của UNICEF trùng đúng thời điểm, ô nhiễm không khí đang chạm ngưỡng báo động tại Ấn Độ và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Chỉ cách đây không lâu, giới chức New Delhi đã phải ban bố lệnh tạm ngừng hoạt động ở nhiều cơ quan trường học để tránh tác hại của ô nhiễm khói bụi đối với trẻ em.

Theo UNICEF, hiện có 17 triệu trẻ nhỏ dưới 1 tuổi đang sống tại nơi có mức độ ô nhiễm cao. Trong đó, chiếm phần lớn là 12,2 triệu trẻ nhỏ sống tại Nam Á. Trong khi đó, Đông Á và khu vực Thái Bình Dương (có cả Việt Nam) cũng có tới 4,3 triệu trẻ thường xuyên phải chịu tác động của ô nhiễm không khí.

Theo Mai Huyền