Tương lai mờ mịt của Jeju Air sau vụ tai nạn thảm khốc

Khi vị thế của Jeju Air – hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Hàn Quốc – bị đe dọa bởi thương vụ sáp nhập giữa hai hãng hàng không lớn nhất nước này vào năm ngoái, Giám đốc điều hành của hãng, ông Kim E-bae, đã trấn an nhân viên rằng công ty sẽ “chủ động ứng phó”, thậm chí có thể mua lại các đối thủ nhỏ hơn.

Tuy nhiên, chỉ một tuần sau vụ tai nạn khiến 179 người thiệt mạng vào ngày 29/12, tương lai của Jeju Air đang đối diện với sự bất định nghiêm trọng.

Vào thứ năm, các quan chức Hàn Quốc đã đột kích văn phòng của Jeju Air và áp đặt lệnh cấm xuất cảnh đối với ông Kim E-bae, trong khuôn khổ cuộc điều tra về thảm họa hàng không nghiêm trọng nhất của đất nước trong gần ba thập kỷ.

Cùng lúc đó, lượng hành khách hủy vé tăng cao, khiến áp lực lên bảng cân đối tài chính vốn đã nặng nề của công ty ngày càng lớn. Giá cổ phiếu của Jeju Air, vốn đã giao dịch ở mức gần thấp kỷ lục, tiếp tục giảm thêm 10% kể từ sau tai nạn.

Đầu tuần này, ông Kim thông báo rằng Jeju Air sẽ cắt giảm 15% các chuyến bay đến tháng 3 nhằm “nâng cao sự ổn định trong vận hành”.

Khi các nhà điều tra tìm hiểu nguyên nhân khiến chuyến bay 7C2216 của Jeju Air gặp nạn, hãng hàng không này đang phải chịu sự giám sát gắt gao từ chính phủ và công chúng về cách thức vận hành của mình. Một số điểm bị đặt câu hỏi, bao gồm tần suất bay cao hơn so với các đối thủ và việc thuê ngoài dịch vụ bảo trì ở nước ngoài.

Trong buổi họp báo tại sân bay quốc tế Muan vào ngày xảy ra tai nạn, ông Kim khẳng định các kiểm tra bảo dưỡng không phát hiện bất kỳ vấn đề nào với chiếc máy bay và nhấn mạnh rằng máy bay cũng không có tiền sử gặp sự cố. Trong một tuyên bố công khai, Jeju Air khẳng định họ “cam kết” hỗ trợ bất kỳ ai bị ảnh hưởng bởi vụ tai nạn và đang “hợp tác toàn diện” với các cuộc điều tra. Tuy nhiên, hãng không đưa ra phản hồi ngay lập tức khi được liên hệ qua điện thoại.

TƯƠNG LAI MỜ MỊT

Vụ tai nạn không chỉ gây tổn hại nặng nề về tài chính mà còn làm lung lay nghiêm trọng danh tiếng của Jeju Air. Trong bối cảnh áp lực từ cả thị trường và chính phủ ngày càng tăng, hãng hàng không này phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là khôi phục lòng tin của khách hàng cũng như cải thiện các quy trình vận hành để đảm bảo an toàn trong tương lai.

Chưa kể đến việc, triển vọng kinh doanh của Jeju Air vốn đã không mấy sáng sủa trước khi vụ tai nạn xảy ra. Trong hai năm qua, giống như nhiều hãng hàng không khác, Jeju Air phải đối mặt với chi phí tăng cao do lạm phát và lãi suất cao hơn.

Theo dữ liệu từ OAG, nhà cung cấp thông tin về hàng không toàn cầu, số chuyến bay của Jeju Air vẫn chưa trở lại mức năm 2019. Năm 2024, hãng đã vận hành ít hơn 4% số chuyến bay so với trước đại dịch Covid-19.

Vụ tai nạn xảy ra ngay sau khi Korean Air hoàn tất việc mua lại phần lớn cổ phần của Asiana Airlines vào tháng trước. Thương vụ sáp nhập trị giá 1,05 tỷ USD này, được thống nhất từ bốn năm trước, sẽ tạo ra một hãng hàng không quốc gia duy nhất.

Một phần trong thỏa thuận này là hợp nhất ba hãng hàng không giá rẻ của Korean Air và Asiana thành một thương hiệu duy nhất, vượt Jeju Air để trở thành hãng hàng không giá rẻ lớn nhất Hàn Quốc.

Hai thập kỷ trước, Jeju Air xuất hiện như hãng hàng không giá rẻ đầu tiên của Hàn Quốc, thách thức thế độc quyền của Korean Air và Asiana Airlines. Hãng tập trung khai thác tuyến du lịch đông đúc giữa Seoul và đảo Jeju – một hòn đảo xinh đẹp ở miền Nam Hàn Quốc.

Jeju Air được sở hữu phần lớn bởi AK Holdings, một tập đoàn nổi tiếng với các sản phẩm tiêu dùng như bột giặt và kem đánh răng. Cổ đông lớn thứ hai của hãng là chính quyền tỉnh Jeju.

Dần dần, Jeju Air vươn lên từ nhóm các hãng hàng không nhỏ để trở thành hãng hàng không giá rẻ hàng đầu đất nước. Hãng đã mở rộng các tuyến bay khắp châu Á, bao gồm cả những điểm đến ngoài các trung tâm du lịch truyền thống, phục vụ tầng lớp trung lưu Hàn Quốc ngày càng giàu có và ưa chuộng du lịch nước ngoài. Theo OAG, số ghế mà Jeju Air cung cấp đã tăng trung bình 20% mỗi năm trong suốt 12 năm qua, ghi dấu ấn rõ ràng trên bản đồ hàng không khu vực.

Tuy nhiên, những thách thức từ thị trường ngày càng khốc liệt, cùng với vụ tai nạn nghiêm trọng, đang làm lung lay vị thế của Jeju Air. Khi các đối thủ lớn hợp nhất, khả năng cạnh tranh của hãng bị đặt dấu hỏi lớn. Cùng lúc đó, việc khôi phục lòng tin của khách hàng và ổn định tài chính trở thành nhiệm vụ sống còn.

Từ người tiên phong táo bạo trong ngành hàng không giá rẻ Hàn Quốc, Jeju Air giờ đây phải đối mặt với một tương lai đầy bất định khi những thay đổi lớn trong ngành hàng không diễn ra nhanh chóng. Liệu hãng có thể tìm lại đà phát triển hay không vẫn là câu hỏi để ngỏ.

Giống như nhiều hãng hàng không giá rẻ khác, Jeju Air luôn kiểm soát chặt chẽ chi phí, áp dụng công nghệ mới và tối ưu hóa doanh thu, thậm chí từ các dịch vụ nhỏ lẻ. Hãng tập trung vào các chuyến bay khu vực ngắn với đội bay chỉ sử dụng một mẫu máy bay duy nhất, Boeing 737-800 – loại máy bay thân hẹp, phù hợp với mô hình chi phí thấp.

“Đây là một hãng hàng không giá rẻ đáng tin cậy với mạng lưới phủ rộng khắp Đông Nam Á và Bắc Á”, ông Mayur Patel, giám đốc kinh doanh khu vực của OAG nhận xét.

Sau khi niêm yết cổ phiếu lần đầu vào năm 2015, Jeju Air có tình hình tài chính tương đối ổn định cho đến khi đại dịch Covid-19 ập đến. Kể từ năm 2020, hãng đã phải huy động vốn ba lần, với tổng số tiền gần 500 triệu USD. Bên cạnh đó, Jeju Air còn nhận khoản vay chính phủ trị giá 29 triệu USD với điều kiện phải duy trì 90% lực lượng lao động.

Mặc dù các hạn chế đi lại được dỡ bỏ và nhu cầu du lịch tăng vọt, vấn đề nợ nần của Jeju Air vẫn chưa được giải quyết. Chi phí hoạt động tăng nhanh khiến lợi nhuận bị thu hẹp, ngay cả khi doanh thu phục hồi.

Theo báo cáo tài chính, Jeju Air phải thanh toán khoảng 165 triệu USD các khoản vay ngắn hạn trước cuối tháng 9 năm sau. Con số này đã vượt số dư tiền mặt và các khoản tương đương tiền của hãng, hiện chỉ đạt gần 150 triệu USD. Và đây là trước khi vụ tai nạn xảy ra, khiến làn sóng hủy vé dự kiến sẽ tiếp tục làm suy giảm nghiêm trọng dòng tiền của hãng.

TÌNH TRẠNG CHUNG

Các nhà phân tích cho rằng, lo ngại về thanh khoản là điều phổ biến đối với các hãng hàng không giá rẻ.

“Nếu nhìn vào tình hình tài chính của hầu hết các hãng hàng không, bạn sẽ nghĩ rằng nhiều hãng có vẻ rất dễ tổn thương về tài chính. Nhưng ngành hàng không lại có cách để vượt qua những khó khăn này tốt hơn so với các lĩnh vực khác”, ông Brendan Sobie, một nhà tư vấn và phân tích độc lập trong ngành hàng không nhận định.

Ông Sobie giải thích thêm rằng các công ty trong chuỗi cung ứng hàng không có động lực mạnh mẽ để hỗ trợ những hãng hàng không đang gặp khó khăn, bởi sự tồn tại của các hãng này cũng liên quan trực tiếp đến lợi ích của họ.

Với áp lực từ khoản nợ lớn, doanh thu bị ảnh hưởng bởi làn sóng hủy vé, và danh tiếng đang bị lung lay sau vụ tai nạn, Jeju Air phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng để duy trì hoạt động.

Trong khi các hãng hàng không giá rẻ khác cũng có thể chia sẻ phần nào gánh nặng tương tự, Jeju Air cần nhanh chóng tìm giải pháp dài hạn để cân bằng tài chính và khôi phục lòng tin của khách hàng.

Vào thứ năm, một lãnh đạo của Jeju Air đã bác bỏ những lo ngại về vấn đề thanh khoản, khẳng định rằng công ty vẫn đang tiến hành các kế hoạch mở rộng, bao gồm thỏa thuận mua tới 40 máy bay mới từ Boeing trong những năm tới.

Động thái này nhằm hiện đại hóa đội bay của Jeju Air, đồng thời tận dụng kế hoạch của chính phủ Hàn Quốc trong việc hỗ trợ các hãng hàng không giá rẻ để giảm thiểu nguy cơ độc quyền từ sự hợp nhất giữa Korean Air và Asiana Airlines. Chính phủ cho biết sẽ ưu tiên các hãng hàng không giá rẻ khi phân bổ các tuyến quốc tế mới từ Hàn Quốc đến châu Âu và châu Á.

Tuy nhiên, một số phương thức vận hành, vốn giúp Jeju Air duy trì chi phí thấp, hiện đang bị đưa ra soi xét kỹ lưỡng.

Jeju Air có tần suất khai thác đội bay Boeing 737-800 cao hơn các đối thủ. Theo Bộ Đất đai, Hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc, trong 11 tháng đầu năm 2024, trung bình mỗi ngày, Jeju Air vận hành mỗi máy bay 14,1 giờ. Con số này cao hơn đáng kể so với mức 8,6 giờ của Korean Air và 11,4 giờ của Jin Air – một hãng hàng không giá rẻ khác.

Trong điều kiện bình thường, hiệu suất vận hành cao này được xem là minh chứng cho sự hiệu quả của Jeju Air – yếu tố then chốt đối với các hãng hàng không giá rẻ hoạt động với biên lợi nhuận mỏng. Nhưng sau vụ tai nạn thảm khốc, sự chênh lệch này làm dấy lên lo ngại về an toàn.

Các nhà phân tích trong ngành hàng không nhận định rằng tần suất bay cao không ảnh hưởng đến độ an toàn của hãng nếu các cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ giờ bay của phi công và tiêu chuẩn bảo dưỡng đội bay.

“Tần suất bay dày đặc chỉ thực sự là vấn đề nếu hãng hàng không không tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn hoặc giảm tiêu chuẩn bảo trì”, một chuyên gia trong ngành chia sẻ.

Dẫu vậy, vụ tai nạn đã đặt Jeju Air vào tâm điểm của những cuộc tranh luận về sự cân bằng giữa hiệu quả kinh doanh và cam kết an toàn, trong bối cảnh hãng đang cố gắng vượt qua cuộc khủng hoảng niềm tin từ công chúng.

Tại buổi họp báo hôm thứ ba, Jeju Air liên tục bị chất vấn về vấn đề bảo dưỡng, đặc biệt là việc thuê ngoài các dịch vụ bảo dưỡng cho các chuyên gia ở nước ngoài. Không giống như Korean Air hay Asiana – những hãng hàng không có cơ sở và nhân sự đủ lớn để tự thực hiện phần lớn công tác bảo dưỡng – Jeju Air cùng các hãng giá rẻ độc lập khác tại Hàn Quốc chủ yếu dựa vào các dịch vụ bảo dưỡng bên ngoài.

Việc thuê ngoài này đã giúp Jeju Air kiểm soát chi phí bảo dưỡng, ngay cả khi các khoản chi phí lớn khác của hãng tăng cao. Năm 2023, doanh thu của Jeju Air tăng hơn gấp đôi so với năm trước. Tuy nhiên, dù chi phí nhiên liệu và sân bay tăng gấp đôi để đáp ứng lưu lượng hành khách tăng mạnh, chi phí bảo dưỡng – vốn là một khoản chi cố định – lại không tăng tương ứng.

Theo ông Jonathan Berger, giám đốc điều hành tại Alton Aviation Consultancy, việc thuê ngoài bảo dưỡng là điều phổ biến trong ngành hàng không. Ông nhấn mạnh rằng công tác bảo dưỡng, dù được thực hiện ở đâu hay bởi ai, đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và kiểm tra định kỳ.

“Jeju Air không phải là ngoại lệ”, ông Berger nói. “Hầu hết các hãng hàng không đều thuê ngoài phần lớn dịch vụ bảo dưỡng”.

Hiện tại, Jeju Air cho biết hãng sẽ tập trung vào việc củng cố lại danh tiếng và hỗ trợ các nạn nhân cùng gia đình họ. Hãng hàng không này cũng khẳng định rằng chiếc máy bay gặp nạn đã được bảo hiểm với giá trị lên đến 1 tỷ USD, đảm bảo các gia đình sẽ nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

Trong khi các câu hỏi vẫn xoay quanh các thực tiễn vận hành của hãng, Jeju Air cam kết hợp tác toàn diện với cơ quan điều tra để làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn và khôi phục niềm tin từ công chúng.

Theo: NYTimes

Phương Linh