Từ trang trại gà tới gia tài hơn 17 tỷ USD, tỷ phú Trung Quốc vướng vào vòng lao lý khi ở đỉnh cao sự nghiệp: Bài học sâu sắc dành cho những người có tư duy “được ăn cả ngã về không” trong kinh doanh
Đối mặt với những thăng trầm trong thế giới kinh doanh, một quyết định bất cẩn của vị tỷ phú đã đẩy vận mệnh của một tập đoàn lớn lụi tàn trong phút chốc.
Trương Hồng Ba sinh năm 1966, tại huyện Khánh Vân, thành phố Đức Châu, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Đây là nơi cuối cùng ở tỉnh Sơn Đông thoát khỏi nghèo đói, rất xa xôi và giao thông không thuận tiện.
Ở Khánh Vân vào thời điểm đó, mỗi hộ gia đình sẽ nuôi một số gia cầm như gà và vịt, người dân nuôi để ăn hoặc để bán nhưng vẫn không đủ để trang trải cuộc sống.
Trong môi trường sống như vậy, từ nhỏ Trương Hồng Ba đã theo bà nội nuôi gà. Những năm tháng sống ở nông thôn đã rèn giũa tính cách ngoan cường của ông và đặt nền móng cho việc thành lập Trung Úc trong tương lai.
Bỏ học nuôi gà và thành lập công ty để hoàn thành những điều lớn lao
Do không đủ nguồn lực giáo dục, trẻ em ở huyện Khánh Vân nói chung không có thành tích tốt. Đối với họ, nuôi gà hay làm ruộng còn thực tế hơn nhiều so với việc đi học.
Lúc đó, Trương Hồng Ba đã thể hiện được năng lực của mình, vừa phụ giúp gia đình công việc đồng áng, vừa lo việc học và thi đỗ vào đại học.
Gia đình vừa mừng vừa tủi, mừng vì con trai học tốt, tủi vì sợ không có tiền cho ông học đại học. Trương Hồng Ba cũng lo lắng đến mức không ngủ được, sau khi nhiều đêm suy nghĩ, ông quyết định bỏ học đi làm để giảm bớt gánh nặng tài chính cho gia đình.
Ảnh minh hoạ
Với kinh nghiệm nhiều năm nuôi gia cầm, Trương Hồng Ba đến làm việc trong một trang trại vịt ở Thiên Tân. Chỉ sau ba tháng làm việc, ông tự nhủ những người khác có thể kiếm tiền bằng cách chăn nuôi gia cầm, tại sao mình lại không?
Bất chấp sự phản đối của gia đình, ông kiên quyết nghỉ việc, mua 300 con gà con bằng tiền lương của mình và trở về làng để chăn nuôi.
Con đường kinh doanh của Trương Hồng ba bước đầu không suôn sẻ, ông bị thất thoát một số tiền lớn do công nghệ phòng chống dịch chưa phù hợp. Sau thất bại này, ông cho rằng nuôi gà tuy không khó nhưng vẫn cần kiến thức chuyên môn để lập nghiệp. Vậy là ông lại cầm sách lên và đi sâu tìm hiểu kiến thức chăn nuôi. Trong khi những người nuôi gà khác vẫn đang sử dụng phương thức truyền thống để ấp trứng, Trương Hồng Ba đã đầu tư một khoản tiền khổng lồ để giới thiệu những chiếc máy ấp trứng hiện đại và chuyên nghiệp. Nhờ vậy, cuối cùng ông cũng kiếm được "hũ vàng" đầu tiên trong đời.
Tuy nhiên, công việc kinh doanh của Trương Hồng Ba vẫn không mấy suôn sẻ, mặc dù có được những thành tựu nhỏ nhưng sự phát triển còn hạn chế. Cho đến năm 1998, ông đã mở ra bước ngoặt quan trọng nhất trong cuộc đời mình.
Một doanh nghiệp nhà nước ở quê nhà đã đóng cửa do quản lý yếu kém, mà tình cờ đây là một nhà máy chế biến thịt gà. Trương Hồng Ba đã trích hết tiền cho trang trại gà và vay hơn 100.000 nhân dân tệ từ ngân hàng để mua lại nhà máy chế biến này và thành lập Công ty TNHH Công nghiệp Gia cầm Trung-Úc Đức Châu.
Chân dung doanh nhân Trương Hồng Ba
Vào thời điểm đó, ở Trung Quốc đang xảy ra "cơn sốt thịt vịt", thịt vịt khan hiếm. Sau khi nghiên cứu thị trường, Trương Hồng Ba nhận thấy giống vịt Cherry Valley rất được ưa chuộng, vì vậy ông đã lập tức liên hệ với công ty của Anh để giới thiệu giống vịt này.
Vào những năm 1980 và 1990, công nghệ và điều kiện chăn nuôi gia cầm rất lạc hậu, tỷ lệ vịt chết cao tới 60%. Với những bài học kinh nghiệm trong quá khứ, Trương Hồng Ba tin rằng chỉ khi đi theo con đường chuyên nghiệp thì mới cứu được doanh nghiệp. Ông đã đi học tại các trường cao đẳng để nâng cao kiến thức chuyên môn của mình và tạo ra mô hình chăn nuôi mới. Công ty ký hợp đồng với nông dân để thống nhất cung cấp giống gia cầm, thức ăn, phòng chống dịch bệnh,… Trong khi nông dân phải mua giống, thức ăn và thuốc của công ty với giá cao.
Dựa vào nhận định thị trường nhạy bén của Trương Hồng Ba, Trung Úc mở ra một thập kỷ hoàng kim. Từ năm 1998 đến năm 2008, ông đã đầu tư xây dựng 36 trang trại chăn nuôi, 3 nhà máy chăn nuôi vịt và dây chuyền sản xuất giết mổ 20 triệu con vịt thương phẩm mỗi năm. Năm 2001, từ một doanh nghiệp, Trương Hồng Ba chính thức thành lập Tập đoàn Trung - Úc.
Đạt được chứng chỉ xuất khẩu châu Âu và trở thành người giàu nhất vùng
Dưới sự lãnh đạo của Trương Hồng Ba, hầu hết mọi hộ gia đình đều có người làm việc trong Tập đoàn Trung Úc. Một hộ nông dân chia sẻ: "Nếu không có ông ấy, ngôi làng sẽ không thể xây dựng đường xá, và chúng tôi sẽ không thể sống cuộc sống hiện tại như bây giờ".
Mô hình chăn nuôi mới không chỉ mang lại lợi nhuận cho Trương Hồng Ba mà đối với toàn bộ người dân Đào Gia thôn đều có những lợi ích cụ thể. Vì vậy, họ rất ủng hộ Tập đoàn Trung Úc. Nhiều chính sách ưu đãi được đưa ra, các ngân hàng cũng đã giúp đỡ, đưa doanh nghiệp bước vào giai đoạn phát triển nhanh chóng.
Năm 2008, Trương Hồng Ba trở thành người cầm đuốc Olympic; vào tháng 12 cùng năm, ông được bầu làm phó chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại tỉnh Sơn Đông; năm 2010, ông đạt chứng chỉ "Châu Âu", tức là đủ tiêu chuẩn xuất khẩu tới Liên minh Châu Âu.
Năm 2008, Trương Hồng Ba trở thành người cầm đuốc Olympic
Rất khó để mở rộng sang thị trường lớn này, lúc đó ở Sơn Đông chỉ có hai suất xuất khẩu. Thị trường châu Âu có yêu cầu khắt khe về nguồn vịt, công thức thức ăn, quy trình giết mổ, an toàn vệ sinh trong khâu chế biến, đóng gói, vận chuyển.
Vào tháng 11 năm 2010, 42 tấn vịt quay không xương kiểu Âu đã được đóng gói và vận chuyển sang thị trường EU. Trong một thời gian, Tập đoàn Trung - Úc trở nên nổi tiếng và được đánh giá là doanh nghiệp hàng đầu về công nghiệp hóa nông nghiệp cấp quốc gia, Trương Hồng Ba cũng đạt được danh hiệu "Vua vịt".
Báo cáo tài chính cho thấy năm 2010, lợi nhuận ròng của Tập đoàn Trung-Úc là 266 triệu nhân dân tệ và tăng đều trong các năm sau đó. Đặc biệt, trong năm 2014, lợi nhuận ròng chỉ trong nửa đầu năm đạt 268 triệu nhân dân tệ. Năm 2015, gia đình Trương Hồng Ba được xếp vào danh sách những người giàu nhất Sơn Đông với 17,505 tỷ nhân dân tệ.
Sự phát triển của Tập đoàn Trung Úc đang bùng nổ, ai ai cũng nghĩ rằng Trung Úc sớm muộn cũng sẽ trở thành tập đoàn dẫn đầu toàn cầu, mọi thứ đã đảo ngược sau mội vài kiểm tra.
Theo báo cáo của các bộ phận liên quan, công ty kế toán đã phát hiện Tập đoàn Trung Úc có báo cáo tài chính sai trong quá trình kiểm toán kế toán, trong giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2014, Trung Úc không có lợi nhuận cao như báo cáo tài chính, thay vào đó, tập đoàn này có thua lỗ nhiều trong giai đoạn 2010 – 2014. Cụ thể, năm 2014, tập đoàn này lỗ 74,94 triệu nhân dân tệ.
Lúc này, Trung Úc chỉ cần đi sai một bước, nguy cơ sụp đổ doanh nghiệp là rất cao.
Gặp phải khủng hoảng và phải vào tù
Năm 2014, dịch cúm gia cầm quy mô lớn đã lan ra khắp cả nước, Trung Úc cũng chịu tổn thất nặng nề.
Vào thời điểm đó, Tập đoàn này đang chuẩn bị dự án vịt nấu chao 24.000 tấn và đầu tư 560 triệu nhân dân tệ. Do dịch bệnh bùng phát, các ngân hàng lớn đã rút các khoản vay, chuỗi vốn bị phá vỡ, nhiều nhân viên nghỉ việc.
Trước sức ép của chính sách và thị trường, Trương Hồng Ba quyết định mạo hiểm. Chỉ cần có thể hoàn thành dự án, mọi vấn đề đều có thể dễ dàng giải quyết. Sau những nỗ lực không ngừng, cuối cùng dự án đã hoàn thành. Tuy nhiên, khi số tiền cầm trong tay chưa được bao lâu thì lộ ra số nợ lớn. Ngày 25 tháng 4 năm 2017, Văn phòng Công an huyện Khánh Vân nhận được tin báo về việc Tập đoàn Trung Úc bị nghi ngờ lừa đảo vay vốn ngân hàng, với số tiền liên quan là 35 triệu nhân dân tệ.
Cuộc điều tra của viện kiểm sát cho thấy Trương Hồng Ba đã sử dụng hơn 800 thẻ căn cước của nông dân chăn nuôi vịt để làm thẻ tín dụng, và rút tiền mặt bất hợp pháp và sử dụng chúng làm vốn lưu động không tính lãi của công ty. Ông biết luật và tận dụng những sơ hở của ngân hàng một cách khôn ngoan để thực hiện hành vi sai trái.
Vào ngày 4 tháng 6 năm 2017, Trương Hồng Ba bị cảnh sát bắt. Theo lời kể của người lái xe, khi bị bắt đi, ông đã ra sức khẳng định mình là người sáng lập Tập đoàn Trung Úc. Nhưng cho dù thân phận là gì, ông đã vi phạm pháp luật sẽ bị trừng phạt bởi pháp luật.
Sau khi Trương Hồng Ba bị bắt, các bộ phận liên quan đã xin điều chỉnh lại Tập đoàn Trung Úc, nhưng vì những vấn đề như nợ nần chồng chất nên không đối tác nào dám hợp tác làm ăn nữa. Trung Úc danh tiếng một thời sụp đổ và chỉ có thể tuyên bố phá sản.
Sau câu chuyện hào quang tàn lụi của cuộc đời tỷ phú Trương Hồng Ba là một bài học sâu sắc được rút ra: nếu bạn có thứ bạn không nên có, vậy bạn sẽ mất những gì bạn không nên mất. Làm giàu một cách mù quáng, vi phạm phát luật, cuối cùng sẽ phải trả một cái giá rất đắt. Bất kể khi nào, ở đâu, và bất cứ ai làm giàu một cách phi pháp sớm muộn cũng sẽ bị pháp luật trừng trị. Công lý ở đời là vậy.
(Theo Toutiao)
