Từ nông sản “được mùa mất giá” đến thương hiệu gia vị bản địa: Bài toán tăng trưởng của CEO Võ Thị Lệ - HTX Nông nghiệp Gò Nổi

Bắt đầu hành trình mới với nông sản bản địa

Giữa làn sóng khởi nghiệp công nghệ và những câu chuyện tăng trưởng nhanh, Võ Thị Lệ chọn cho mình một hướng đi khác: quay về quê hương để bắt đầu lại từ nông sản bản địa. Quyết định ấy không đến từ sự lãng mạn, mà từ một trăn trở rất thực tế: vì sao trái ớt – thứ gắn bó với bao thế hệ người dân Gò Nổi lại mãi quanh quẩn trong vòng luẩn quẩn “được mùa mất giá, được giá mất mùa”.

Trước khi HTX Nông nghiệp Gò Nổi hình thành, ớt ở vùng này chủ yếu được bán thô, phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Giá cả bấp bênh khiến thu nhập người trồng ớt không ổn định, đời sống gặp nhiều khó khăn. Với Võ Thị Lệ, nếu không có một cách làm khác, trái ớt quê hương sẽ mãi chỉ là nguyên liệu rẻ, chứ không bao giờ trở thành một sản phẩm có giá trị.

Quay về Gò Nổi đồng nghĩa với việc chị phải bắt đầu gần như từ con số không. Không có sẵn mô hình, không có thị trường rõ ràng, chị tự mình nghiên cứu từ quy trình sản xuất, lựa chọn nguyên liệu, thử nghiệm cách chế biến, cho đến xây dựng thương hiệu và tìm kiếm kênh tiêu thụ. Những ngày đầu là chuỗi thử nghiệm kéo dài, mẻ thành công xen lẫn mẻ thất bại. Có thời điểm, HTX gần như không có doanh thu suốt nhiều tháng liền, áp lực tài chính và tinh thần luôn thường trực.

Bước ngoặt chỉ thực sự đến khi tương ớt rim thủ công Gò Nổi ra đời. Đây không chỉ là một sản phẩm gia vị, mà là kết quả của quá trình chắt lọc hương vị, gìn giữ cách làm thủ công và kể lại câu chuyện của vùng đất. Tương ớt Gò Nổi mang vị cay vừa phải, độ sệt tự nhiên, không chạy theo thị hiếu công nghiệp, mà giữ trọn “chất quê” trong từng mẻ rim.

Dần dần, sản phẩm được khách hàng tin dùng. Từ những đơn hàng nhỏ lẻ ban đầu, tương ớt Gò Nổi có mặt tại nhiều điểm bán, trên các kênh online và từng bước tiếp cận hệ thống phân phối lớn hơn. Quan trọng hơn cả, sản phẩm đã tạo ra đầu ra ổn định cho người trồng ớt, giúp một số hộ nông dân trong vùng gia tăng thu nhập và yên tâm gắn bó với cây trồng quen thuộc.

Với Võ Thị Lệ, hành trình này không chỉ mang lại kết quả kinh doanh, mà còn giúp chị hình thành tư duy quản trị sản phẩm, phát triển thị trường và hiểu sâu sắc hơn cách gìn giữ hương vị quê trong một thị trường ngày càng tiêu chuẩn hóa.

Tăng trưởng bền vững: Đi chậm, giữ chất và giữ niềm tin

Khi sản phẩm dần có chỗ đứng trên thị trường, câu hỏi lớn tiếp theo với Võ Thị Lệ không phải là làm sao mở rộng thật nhanh, mà là làm sao để đi đường dài mà không đánh mất những giá trị ban đầu. Trong bối cảnh thị trường nhiều biến động, chị không định nghĩa tăng trưởng bằng sản lượng hay tốc độ, mà bằng sự ổn định và bền vững.

Với chị, tăng trưởng bền vững trước hết là giữ chất lượng sản phẩm. Dù thị hiếu thay đổi, HTX Nông nghiệp Gò Nổi vẫn kiên định với quy trình thủ công, sạch và minh bạch. Mỗi mẻ tương ớt đều được kiểm soát chặt chẽ về nguyên liệu, thời gian rim và hương vị, để đảm bảo sự đồng nhất và an toàn cho người tiêu dùng.

Song song đó là chiến lược phát triển vùng nguyên liệu bền vững. Thay vì mở rộng ồ ạt, HTX lựa chọn đồng hành cùng bà con nông dân theo hướng dài hạn, giúp họ có đầu ra ổn định và thu nhập tương đối đều đặn. Việc mở rộng quy mô sản xuất chỉ được thực hiện khi năng lực vận hành và thị trường đủ vững, nhằm tránh rủi ro và áp lực tài chính không cần thiết.

Ở góc độ ngành, Võ Thị Lệ nhìn thấy nhiều cơ hội cho gia vị và nông sản chế biến từ đặc sản địa phương trong 3–5 năm tới. Tại Việt Nam, xu hướng tiêu dùng thực phẩm an toàn, nguồn gốc rõ ràng và có câu chuyện văn hóa ngày càng rõ nét. Trong khu vực Đông Nam Á, khẩu vị cay – mặn – đậm đà tạo lợi thế tự nhiên cho các sản phẩm gia vị Việt. Với thị trường quốc tế, dù rào cản về tiêu chuẩn và chứng nhận còn lớn, phân khúc “specialty sauce” – gia vị đặc sản vẫn mở ra cơ hội cho những thương hiệu nhỏ nhưng có bản sắc.

Nếu chỉ được chọn một chỉ số để đo thành công trong ba năm tới, Võ Thị Lệ không chọn doanh thu hay độ phủ thị trường, mà chọn tỷ lệ khách hàng mua lại. Bởi với sản phẩm gia vị đặc sản, việc khách hàng quay lại lần hai, lần ba chính là minh chứng rõ ràng nhất cho chất lượng, niềm tin và giá trị thương hiệu.

Những giá trị không thỏa hiệp

Quy mô HTX Nông nghiệp Gò Nổi hiện chỉ khoảng 7 người, nhưng Võ Thị Lệ sớm ứng dụng công nghệ và AI để tối ưu vận hành. Từ quản lý đơn hàng, tồn kho bằng phần mềm, số hóa quy trình sản xuất, đến ứng dụng AI trong marketing, chăm sóc khách hàng và phân tích phản hồi để cải tiến sản phẩm, tất cả đều nhằm mục tiêu giảm sai sót và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Câu chuyện thương hiệu cũng được số hóa thông qua mã QR truy xuất nguồn gốc, giúp người tiêu dùng biết rõ vùng trồng ớt, ngày sản xuất và lô hàng. Với chị, minh bạch không chỉ là yêu cầu thị trường, mà còn là cách để khách hàng cảm nhận rõ hơn giá trị của “đặc sản quê Gò Nổi”.

Trong vai trò lãnh đạo, Võ Thị Lệ lựa chọn phong cách lắng nghe, trao quyền và đồng hành. Trải nghiệm làm việc dưới sự dẫn dắt của bà Nguyễn Thị Phi Anh – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản Thuận Phước đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách chị đặt con người làm trung tâm trong mọi quyết định.

HTX từng trải qua giai đoạn khủng hoảng ngay từ những ngày đầu, khi thử nghiệm liên tục thất bại và doanh thu gần như bằng không. Thay vì che giấu khó khăn, chị chọn minh bạch với đội ngũ, cùng mọi người cải tiến từng mẻ sản xuất và giữ vững niềm tin rằng sản phẩm tử tế rồi sẽ tìm được chỗ đứng trên thị trường.

Với Võ Thị Lệ, giá trị cốt lõi không bao giờ thỏa hiệp là trách nhiệm với cộng đồng và quê hương. Trước những cơ hội kinh doanh hấp dẫn nhưng tiềm ẩn rủi ro đạo đức, chị luôn tự hỏi liệu quyết định đó có gây tổn hại đến khách hàng, đội ngũ hay người nông dân hay không. Nếu câu trả lời là có, chị sẵn sàng từ chối.

Điều chị mong muốn được nhớ đến không phải là một doanh nghiệp lớn, mà là một tổ chức nhỏ làm ra những sản phẩm tử tế, mang giá trị thật, tạo đầu ra ổn định cho bà con và góp phần nâng tầm đặc sản bản địa, để hương vị quê nhà có thể đi xa, nhưng vẫn giữ được cốt cách ban đầu.

Bài: Trang Đào; Ảnh: Hà Mĩ