Tốt nghiệp ngành tâm lý học nhưng sớm biết đầu tư vào tiền số, 8X trở thành tỷ phú đôla ở tuổi 35

Jihan Wu, sinh năm 1986, từng theo học ngành kinh tế và tâm lý học tại Đại học Bắc Kinh, làm việc ở vị trí phân tích đầu tư trước khi trở thành tỷ phú tiền số tiên phong của thế giới.

Bitcoin và Bitmain

Hơn 10 năm trước, Wu phát hiện ra bitcoin khi thấy đồng tiền này được sử dụng để mua phần cứng máy tính và các dịch vụ CNTT trên diễn đàn trực tuyến Bitcointalk.org – và bị cuốn hút bởi ý tưởng của Satoshi Nakamoto (nhân vật được coi là cha đẻ của bitcoin) về một loại tiền tệ kĩ thuật số phi tập trung. Nhưng chàng trai trẻ cũng nhận thấy, để tiền số trở nên phổ biến rộng rãi, không chỉ đơn giản ở trên các diễn đàn trực tuyến, bitcoin cần nhiều cơ sở hạ tầng hơn để phát triển.

Sau khi tự mình mua hàng trăm đồng tiền số vào năm 2011, Wu đã đầu tư vào ASICMiner, một công ty khai thác bitcoin được thành lập vào năm 2012 bởi Jiang Xinyu, hay Friedcat như Wu biết đến ở trên các diễn đàn trực tuyến khác nhau. Lợi nhuận mà Wu thu được từ thương vụ đó được kết hợp với vốn từ một nhóm các nhà đầu tư khác là tiền đề để Wu bắt tay với Micree Ketuan Zhan lập nên Bitmain Technologies vào năm 2013.

Trước khi hợp tác với Wu, Zhan khi đó là một nhà thiết kế chip, điều hành công việc kinh doanh riêng về sản xuất hộp giải mã tín hiệu cho tivi. Cả hai đã thành lập Bitmain, là một trong những nhà sản xuất chip chuyên dụng sớm nhất được sử dụng để khai thác tiền số được gọi là mạch tích hợp dành riêng cho ứng dụng, hoặc ASIC.

Mục tiêu ban đầu của Wu là trở thành một nhà đầu tư VC đứng sau Bitmain, nhưng sau khi cam kết góp vốn, anh sớm nhận ra, điều hành một công ty khởi nghiệp công nghệ không phải là một việc đơn giản và cần đích thân Wu tham gia quản lý công ty.

Trong vòng chưa đầy bốn năm, Bitmain đã trở thành công ty có ảnh hưởng nhất trong nền kinh tế bitcoin. Từ hoạt động cốt lõi sản xuất chíp, Bitmain mở rộng ra lắp ráp phần cứng và bán chúng cho khách hàng trên khắp thế giới. Đồng thời, Bitmain vận hành các nhóm khai thác theo hợp đồng cho khách hàng, cũng như sở hữu một số nhóm khai thác của riêng mình.

Khi giá bitcoin tăng theo thời gian, các giàn khai thác của Bitmain đã đạt hiệu suất tột bậc và đưa cả Wu và Zhan trở thành tỷ phú. Bitmain nhanh chóng đạt được doanh thu 2,5 tỷ USD trong năm 2017 và lợi nhuận 742 triệu USD trong nửa đầu năm 2018.

Vào năm 2018, Bitmain đã trở thành nhà cung cấp giàn khai thác tiền số lớn nhất thế giới với thị phần 75%, theo Frost & Sullivan. Và công ty có trụ sở tại Bắc Kinh lúc này chuẩn bị cho việc niêm yết ra công chúng với mức định giá hàng tỷ USD ở Hồng Kông - cho đến khi bitcoin sụp đổ. 

Công ty đã mạo hiểm gia nhập thêm một số lĩnh vực khác nhau trong thời kỳ bitcoin bùng nổ như AI, xây dựng nhóm khai thác, trao đổi tiền số phi tập trung, đầu tư mạo hiểm, v.v. — nhưng nhiều sáng kiến trong đó cũng không thể giúp tạo ra lợi nhuận trong thị trường gấu năm 2018, được gọi là "mùa đông tiền số".

Giá trị đồng tiền khi đó đã giảm 70% vào cuối năm 2018. Sự kiện IPO của Bitman trở thành một nạn nhân của sự biến động của bitcoin và gây áp lực nặng nề cho tài chính của công ty. Hai nhà đồng sáng lập của Bitmain, những người trước đây đã từng làm việc cùng nhau với tư cách là đồng CEO, gặp bất đồng về định hướng chiến lược của công ty và một cuộc tranh giành quyền lực đã xảy ra sau đó. Tranh chấp kéo dài cho đến khi thỏa thuận cuối cùng đã được thống nhất vào cuối năm 2020, xác nhận Wu từ chức Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Bitmain, mặc dù vẫn giữ cổ phần trong công ty. Trong khí đó,  Zhan điều hành hoạt động sản xuất của Bitmain và một nhóm khai thác khác có tên Antpool.

"Thỏa thuận đánh dấu sự kết thúc của khó khăn. Bitmain đã không phá sản, thay vào đó công ty đang hoạt động rất tốt", Wu nói: "Lợi nhuận ròng tích lũy của Bitmain dự kiến sẽ đạt từ 2 tỷ đến 4 tỷ USD. Đó là một công ty tạo ra lợi nhuận rất cao".

Bitmain sau thời điểm Wu từ chức, có lợi nhuận trở lại và tiếp tục thống trị thị trường toàn cầu với các giàn khai thác tiền số từ trụ sở chính ở Bắc Kinh, bất chấp những quy định hạn chế mới của chính phủ Trung Quốc về hoạt động khai thác và giao dịch tiền số. Công ty đã ngừng các giao dịch cho khách hàng ở Trung Quốc đại lục.

Hiện tại, khi nhìn lại những gì đã qua, Wu cho rằng những bước ngoặt của bitcoin được coi là những dấu mốc quan trọng trong hành trình kinh doanh của mình để xây dựng một trong những đế chế kinh doanh tiền số lớn nhất thế giới.

Kiến tạo tương lai cho những đồng tiền số khác

Wu rời khỏi Bitmain vào đầu năm 2021 để tập trung vào vai trò chủ tịch của hai công ty khởi nghiệp đều có trụ sở tại Singapore— Bitdeer Technologies, một nền tảng khai thác tiền số đã công bố kế hoạch niêm yết trên Nasdaq với mức định giá 4 tỷ USD, và Matrixport, một công ty dịch vụ tài chính trị giá 1 tỷ USD trong vòng huy động vốn mới nhất.

Sự ra mắt của Matrixport vào tháng 2/2019 là một minh chứng khác cho thấy sự lạc quan lâu dài của Wu đối với ngành công nghiệp tiền số mặc dù thời điểm sáng lập công ty, bitcoin vẫn ở trong "thị trường gấu".

Wu nói: "Chúng tôi tin rằng tiền số và chuỗi khối sẽ tăng trưởng nhanh chóng trong tương lai lên hàng chục nghìn tỷ USD. Và nhiều người trong số những người dùng mới này sẽ ở lại thị trường tiền số mãi mãi, vì vậy họ sẽ cần các sản phẩm tiên tiến và "sắc nét" để quản lý tài sản mà họ tích lũy được đối với tài sản tiền số". 

Kể từ khi Matrixport ra mắt, tổng vốn hóa thị trường của tiền số đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại là 3.000 tỷ USD vào tháng 11/2021, theo dữ liệu từ CoinGecko. Và quy mô thị trường toàn cầu của người dùng tiền số đã tăng hơn gấp đôi lên 221 triệu người trong nửa đầu năm, theo một báo cáo từ Crypto.com.

Tiền số tăng cao trong năm nay cho thấy tài sản kỹ thuật số đang trở nên phổ biến hơn. El Salvador đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới chấp nhận bitcoin dưới dạng đấu thầu hợp pháp và ngày càng có nhiều công ty như AMC, AT&T, Mastercard, Microsoft và PayPal chấp nhận một số loại tiền số như một loại tiền tệ trong thanh toán.

Nhờ động lực từ sự phát triển của thị trường tiền số, Matrixport đã huy động được 100 triệu USD trong vòng gọi vốn Series C được công bố vào tháng 8 được dẫn đầu bởi các đối tác DST Global của Yuri Milner, C Ventures của Adrian Cheng và K3 Ventures của Kuok Meng Xiong cùng các nhà đầu tư khác bao gồm quỹ Qiming và IDG Capital và Dragonfly Capital – là những nhà đầu tư hiện thời.

Adam Goldberg, đồng sáng lập của Standard Crypto, một quỹ đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại San Francisco nhận định, thành tích xây dựng nhiều công ty trị giá hàng tỷ USD của Wu gần như vô song.

Goldberg, từng làm việc tại Lightspeed Venture Partners, đã trở thành nhà đầu tư vào Bitmain vào khoảng năm 2017 và sau đó tham gia Hội đồng quản trị của Matrixport. Đánh giá về Whu, Goldberg khẳng định: "Jihan là một doanh nhân của nhiều thế hệ. Anh ấy có sự nhanh nhẹn, kiên cường tột bậc và luôn quan sát xung quanh để có những tính toán về tương lai của ngành công nghiệp tiền số".

Các dịch vụ của Matrixport bao gồm lưu ký, giao dịch, cho vay và các sản phẩm có cấu trúc. Wu cho biết, họ là người đầu tiên cung cấp các sản phẩm tiền số kép, là các khoản đầu tư mang lại lợi suất đảm bảo với các khoản thanh toán được giải quyết bằng một trong hai loại tiền số có thể có tùy thuộc vào giá thị trường vào thời điểm đó. Theo Matrixport, hiện đang có 10 tỷ USD tài sản được công ty quản lý và lưu ký với khối lượng giao dịch trung bình hàng tháng hơn 5 tỷ USD.

Công ty liên doanh khác của Wu, Bitdeer, là một nền tảng khai thác hiện đang vận hành năm nhóm ở Mỹ và Na Uy với hơn 100.000 đơn vị khai thác.

Mặc dù còn nhiều quy định chưa rõ ràng, dành riêng cho tiền số ở nhiều thị trường lớn nhất thế giới, Wu tin rằng, ngành công nghiệp này sẽ tiếp tục phát triển nhiều cải tiến "độc đáo" vì không chịu sự ràng buộc của hệ thống tài chính truyền thống.

Theo: Forbes

An Nhiên