Thủ tướng chỉ đạo 'nóng' về đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Bộ Xây dựng sáng nay (21/12),

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, nhiệm kỳ vừa qua ghi dấu bước chuyển mạnh mẽ của ngành xây dựng và của Chính phủ trong hoàn thiện thể chế, quy hoạch và phát triển hạ tầng chiến lược.

Những kết quả này được Thủ tướng khái quát bằng 32 chữ: “Thể chế hoàn thiện, quy hoạch đồng bộ, hạ tầng đột phá, chuyển đổi xanh số, bộ máy tinh gọn, nội bộ đoàn kết, đô thị phát triển, nông thôn đổi mới”.

Trong các thành tựu đạt được, hạ tầng giao thông được Thủ tướng đánh giá là điểm sáng nổi bật nhất. Sau 20 năm, cả nước mới có khoảng 900 km đường cao tốc, nhưng chỉ trong nhiệm kỳ này, chiều dài cao tốc đã đạt gần 3.200 km. Như vậy, khối lượng công việc hoàn thành trong 5 năm nhiều hơn gấp đôi 20 năm trước đó.

Cùng với hệ thống cao tốc, các tuyến đường ven biển với tổng chiều dài khoảng 1.700 km đang được hoàn thiện, tạo thêm không gian phát triển mới cho nhiều địa phương, nhất là các khu vực ven biển, đô thị động lực và vùng kinh tế trọng điểm.

Theo Thủ tướng, những con số trên không chỉ phản ánh tốc độ triển khai mà còn cho thấy sự thay đổi căn bản về tư duy phát triển hạ tầng, từ bị động sang chủ động, từ phân tán sang đồng bộ, từ ngắn hạn sang chiến lược dài hạn.

Bước sang năm 2026 - năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIV của Đảng, Thủ tướng đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số đối với ngành xây dựng, coi đây là lực lượng trực tiếp tạo nền tảng cho tăng trưởng nhanh và bền vững.

Để đạt được mục tiêu này, Thủ tướng yêu cầu tập trung vào “5 đảm bảo” và “6 đột phá”, trong đó đột phá về tư duy, tầm nhìn và hạ tầng chiến lược giữ vai trò dẫn dắt.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, công tác quy hoạch phải có tầm nhìn dài hạn từ 100-200 năm, tránh tình trạng chắp vá, manh mún. Việc phát triển đô thị cần học hỏi kinh nghiệm quốc tế, tổ chức không gian theo hướng tâm và vành đai, đồng thời khai thác không gian ngầm, phát triển cao tầng để sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai hữu hạn.

Về nguồn lực đầu tư, Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh hợp tác công - tư, sử dụng vốn nhà nước để “dẫn dắt”, kích hoạt và thu hút đầu tư tư nhân. Trong đó, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được xác định là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, cần sớm làm rõ phương thức đầu tư để triển khai quyết liệt, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội và tái cấu trúc hệ thống vận tải quốc gia ngay trong tháng 1/2026.

Chấn chỉnh thị trường bất động sản, chống “đội giá” công trình

Bên cạnh hạ tầng giao thông, Thủ tướng dành nhiều thời gian đề cập đến thị trường bất động sản - lĩnh vực có tác động lan tỏa lớn tới nền kinh tế. Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra những rủi ro còn tiềm ẩn, tình trạng thiếu minh bạch và nguy cơ “đội giá” công trình, yêu cầu ngành Xây dựng phải có giải pháp căn cơ để chấn chỉnh.

Một trong những nhiệm vụ được Thủ tướng yêu cầu thực hiện ngay là thiết lập sàn giao dịch bất động sản nhằm công khai, minh bạch thị trường, chống tiêu cực và đoạn tuyệt với tư duy bao cấp không lành mạnh.

Công tác giám sát, kiểm toán cần được triển khai ngay từ đầu các dự án, không để sai phạm nhỏ tích tụ thành khuyết điểm lớn, bảo đảm các công trình được thực hiện “nhanh hơn, rẻ hơn, hiện đại hơn và tiết kiệm hơn”.

Trong lĩnh vực an sinh xã hội, Thủ tướng ghi nhận đóng góp của ngành Xây dựng trong xóa nhà tạm, nhà dột nát và phát triển nhà ở xã hội. Đến nay, hơn 102.000 căn nhà ở xã hội đã hoàn thành, từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp.

Cùng với đó là kết quả cải cách thể chế mạnh mẽ, khi tỷ lệ cắt giảm thủ tục hành chính đạt 45%, vượt xa mục tiêu 30% mà Chính phủ đề ra. Thủ tướng yêu cầu ngành Xây dựng tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu, kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, làm nền tảng cho phát triển đô thị thông minh, nông thôn xanh, sạch, đẹp.

Theo báo cáo tổng kết công tác năm nay, Bộ Xây dựng đã giải ngân 64.551/83.057 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt hơn 78% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Bộ đang tích cực nghiệm thu, thanh toán khối lượng hoàn thành, phấn đấu hoàn thành kế hoạch giải ngân năm nay với mục tiêu tối thiểu đạt trên 95%.

Trong năm nay, Bộ đã chỉ đạo tăng tốc khởi công 15 dự án, hoàn thành 38 dự án. Nhiều dự án giao thông, đặc biệt là các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025, đã về đích vượt tiến độ từ 3 đến 6 tháng, thậm chí 8-9 tháng. Một số dự án quy mô lớn như đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng cũng đã được đẩy nhanh thủ tục để khởi công đúng kế hoạch vào hôm 19/12 vừa qua.

Trong khuôn khổ Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho ông Trần Hồng Minh - Bộ trưởng Bộ Xây dựng; trao Huân chương Lao động hạng Nhì cho ông Nguyễn Danh Huy - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, ghi nhận những thành tích đặc biệt xuất sắc, đột xuất trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức triển khai các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng tặng bằng khen cho ông Lê Anh Tuấn - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, vì đã có thành tích xuất sắc trong đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc”.

Cũng trong sáng nay, Bộ Xây dựng đã tổ chức Lễ Công bố vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng và các hệ thống, nền tảng số trọng điểm của ngành.

Theo Lộc Liên