Thế giới cùng bắt tay tạo siêu AI, suốt 10 năm xây dựng tình hữu nghị xuyên biên giới
Sự hợp tác xuyên biên giới trong nghiên cứu đóng vai trò quan trọng, đảm bảo rằng nhiều quan điểm và bối cảnh xã hội khác nhau đều được phản ánh.
Lĩnh vực trí tuệ nhân tạo từ lâu vốn do Mỹ và Châu Âu thống trị, song 10 năm trở lại đây, các nhà nghiên cứu AI bên ngoài khu vực này cũng đang tham gia nhiều hơn vào hoạt động hợp tác nghiên cứu xuyên biên giới. Phân tích của Rest of World dựa trên dữ liệu do Emerging Technology Observatory tại Đại học Georgetown ở Washington thu thập.
Cụ thể, công cụ Country Activity Tracker đo lường nhiều chỉ số khác nhau về đối mới AI theo quốc gia, bao gồm bằng sáng chế, đầu tư và các bài báo nghiên cứu. Công cụ này dựa trên 6 nền tảng nghiên cứu học thuật để duy trì cơ sở dữ liệu gồm hơn 260 triệu bài báo nghiên cứu.
Rest of World đã sử dụng dữ liệu này để xác định những quốc gia tạo ra nhiều bài báo nghiên cứu AI mang tính cộng tác nhất trong 10 năm qua. Để một quốc gia xuất bản bài báo nghiên cứu, ít nhất 1 đồng tác giả từ 1 tổ chức cụ thể ở quốc gia đó phải tham gia.
“AI là một lĩnh vực có tính cộng tác rất cao. Có nhiều nhà nghiên cứu và kỹ sư AI khác nhau trên khắp hành tinh”, Zachary Arnold, một nhà phân tích tại Emerging Technology Observatory, nói với Rest of World . “Bằng cách hợp tác với nhau, lĩnh vực này đã được tăng tốc”.
Sự hợp tác xuyên biên giới trong nghiên cứu đóng vai trò quan trọng, đảm bảo rằng nhiều quan điểm và bối cảnh xã hội khác nhau đều được phản ánh. Điều này cũng đúng đối với sự phát triển của AI.
“Trong nghiên cứu AI ứng dụng, một trong những cách rất phổ biến mà các công cụ hoặc phương pháp AI thực hiện là di chuyển chúng ra khỏi bối cảnh phòng thí nghiệm cụ thể hoặc xã hội cụ thể mà chúng được phát triển. Mọi thứ diễn ra rất nhanh theo cách mà bạn không dự đoán được”, Arnold cho biết. “Việc hợp tác xuyên biên giới, nơi bạn có thể thử nghiệm trong các bối cảnh khác nhau, có thể rất quan trọng”.
Theo dữ liệu, trong 10 năm qua, Mỹ và Trung Quốc là những đối tác thường xuyên nhất trong nghiên cứu AI. Gần đây, sự hợp tác của Trung Quốc với các quốc gia khác như Singapore và Ả Rập Xê Út cũng đang tăng lên đều đặn.
Rest of World nhận thấy 10 quốc gia ngoài phương Tây đứng đầu về số lượng bài báo nghiên cứu AI hợp tác được công bố trong giai đoạn 2014 - 2024 là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, Ả Rập Xê Út, Pakistan, Malaysia, Brazil và Đài Loan. Trong đó, năm 2023 ghi nhận nhiều màn hợp tác hơn so với năm 2022. Xu hướng tăng được dự báo sẽ tiếp tục.
Các quốc gia thực hiện nghiên cứu AI thường hợp tác với Trung Quốc, Mỹ hoặc một quốc gia châu Âu. Ả Rập Xê Út là một trường hợp ngoại lệ khi những đối tác hàng đầu của nước này là Pakistan, Ấn Độ và Ai Cập. Những đối tác hàng đầu của Malaysia là Trung Quốc, Ấn Độ, Ả Rập Xê Út và Indonesia.
Nhiều trong số những hợp tác nghiên cứu này liên quan đến lĩnh vực thị giác máy tính, đào tạo máy tính để diễn giải thông tin từ ảnh và video sử dụng trong nhận dạng khuôn mặt và xe tự hành. Các nhà nghiên cứu đang tìm ra những cách thức mới để sử dụng công nghệ này — bước đầu tiên quan trọng để thúc đẩy đổi mới AI, theo Saaidal Razzali Azzuhri, giảng viên cao cấp tại Đại học Malaya ở Kuala Lumpur.
Dự án hợp tác nghiên cứu hiện tại giữa Học viện Công nghệ Thông tin và Truyền thông Trung Quốc, Đại học Malaya và công ty blockchain Zetrix của Malaysia là ví dụ điển hình cho hoạt động nghiên cứu xuyên biên giới. Dự án đang phát triển các cách sử dụng công nghệ blockchain và AI để thúc đẩy thương mại giữa Trung Quốc và Malaysia.
Azzuhri, nhà nghiên cứu chính của dự án, cho biết chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nghiên cứu xuyên biên giới. “Khi bạn muốn thực hiện loại nghiên cứu này, bạn phải có sự hỗ trợ của chính phủ”, ông nói.
Azzuhri hy vọng sẽ có sự gia tăng trong hợp tác Malaysia-Mỹ trong tương lai, vì các công ty công nghệ lớn của Mỹ bao gồm Microsoft và Amazon đã thiết lập các trung tâm dữ liệu tại quốc gia này. Ông cho rằng việc xây dựng cơ sở hạ tầng như các trung tâm dữ liệu quy mô lớn có thể giúp thu hút nhiều nhà nghiên cứu quan tâm đến hợp tác cũng như đầu tư hơn.
Được biết, Malaysia đã nổi lên, hay đúng hơn là tái nổi lên, như một điểm đến cho giới đầu tư chip khi các công ty như Intel và Infineon Technologies tìm cách đa dạng hóa hoạt động sản xuất. Kể từ khi Intel mở cửa nhà máy lắp ráp nước ngoài đầu tiên tại Penang vào năm 1972, Malaysia đã đóng một vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp chip toàn cầu.
Theo Norman Matthieu Vanhaecke, Tổng giám đốc điều hành người Bỉ-Malaysia của Cradle Fund, mục tiêu thực sự trong tương lai gần của Malaysia là có tên trên bản đồ công nghệ, đồng thời đưa Kuala Lumpur gia nhập danh sách toàn cầu cùng Tokyo, Seoul và Singapore. Trong năm 2023, nước này đã ký 71 hợp đồng hợp tác, với giá trị hàng năm các giao dịch đạt gần 1 tỷ USD, theo PitchBook.
“Có thể có một số vấn đề trong tương lai mà chúng ta chưa biết”, Azzuhri nói. “Bạn phải thực hiện nghiên cứu xuyên biên giới để giải quyết các vấn đề xuyên biên giới phát sinh”.
Theo: Nikkei Asia, Rest of World
