Thái Nguyên nói gì về sai phạm thu lợi hàng trăm tỷ đồng tại mỏ than "đại gia lan đột biến Quảng Ninh"?
Trong 3 năm, Thái Nguyên tiến hành 5 đợt kiểm tra đối với hoạt động khai khoáng của Công ty Cổ phần Yên Phước và xử lý hành chính doanh nghiệp này số tiền hàng trăm triệu đồng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) vừa khởi tố 12 người cùng về tội "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên" theo điều 227 Bộ luật Hình sự. Vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần Yên Phước, Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương và các đơn vị có liên quan.
Bước đầu, C03 cáo buộc, Châu Thị Mỹ Linh, Tổng Giám đốc Công ty Yên Phước đã câu kết, bàn bạc với Bùi Hữu Thanh, Bùi Hữu Giang (là người điều hành Công ty TNHH Đông Bắc Hải Dương) tổ chức thực hiện khai thác, mua bán hàng triệu tấn than trái phép tại Mỏ than Minh Tiến (xã Minh Tiến và xã Na Mao, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên) thu lợi bất hợp pháp hàng trăm tỷ đồng.
3 bị can Linh, Thanh, Giang trong vụ án. Ảnh: BCA.
Liên quan đến vụ án, UBND tỉnh Thái Nguyên cho biết, Công ty Cổ phần Yên Phước liên tục bị chính quyền các tỉnh này ra quyết định xử phạt do vi phạm các trong hoạt động khai thác khoáng sản than tại Mỏ than Minh Tiến, xã Minh Tiến và xã Na Mao, huyện Đại Từ. Tổng giá trị tiền phạt gần 600 triệu đồng.
Cụ thể, cuối năm 2018, Công ty Cổ phần Yên Phước khai thác mỏ than Minh Tiến đã có 3 hành vi vi phạm, gồm: "Không kịp thời thông báo cho cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi gần nhất khi phát hiện sự cố môi trường; không lập báo cáo quản lý chất thải nguy hại định kỳ theo quy định; khai thác khoáng sản không có Giám đốc điều hành mỏ với trường hợp khai thác khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên".
Căn cứ các quy định hiện hành, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 321/QĐ-XPVPHC ngày 30/01/2019 xử phạt vi phạm hành chính Công ty với số tiền 200 triệu đồng, đồng thời, buộc khắc phục những hành vi vi phạm.
Tiếp đến cuối năm 2019, UBND xã Na Mao tiếp tục có phản ánh về việc xuất hiện nhiều vết nứt đất, sạt trượt khu vực sát chân bãi đổ thải của Công ty Cổ phần Yên Phước.
Sau khi UBND huyện Đại Từ và các Sở, Ban, Ngành vào cuộc kiểm tra phát hiện 5 hành vi vi phạm: "Khai thác không đúng thông số về chiều cao tầng của hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ; tổng diện tích đã khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác (theo bề mặt) đến dưới 0,1 ha; sử dụng 189.844 m2 đất rừng sản xuất vào mục đích khác không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định tại các điểm c, điểm d Khoản 1 Điều 57 của Luật Đất đai; không thu gom chất thải nguy hại theo quy định; để chất thải nguy hại ngoài trời gây ô nhiễm môi trường xung quanh; hộ chiếu nổ mìn lập không đầy đủ nội dung".
Với các hành vi trên, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên ban hành Quyết định số 2206/QĐ-XPVPHC ngày 17/7/2020 xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Cổ phần Yên Phước với số tiền 375 triệu đồng và yêu cầu doanh nghiệp thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả.
Mỏ than Minh Tiến. Ảnh: P T.
Ngoài ra, tỉnh Thái Nguyên cũng buộc Công ty Yên Phước nộp lại số lợi nhuận bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm là 123.692.500 đồng, chi trả thêm kinh phí đo đạc với số tiền 20 triệu đồng.
UBND tỉnh Thái Nguyên cho hay, trong 3 năm, từ 2019 - 2021, cơ quan chức năng của tỉnh này đã tiến hành 5 đợt kiểm tra đối với hoạt động khai khoáng và những dấu hiệu vi phạm của Công ty Cổ phần Yên Phước.
Trong vụ án, hai can Bùi Hữu Giang, Bùi Hữu Thanh là anh em song sinh, rất nổi tiếng trong giới chơi "lan đột biến ". Họ từng gây chú ý với thương vụ giao dịch lan trị giá 250 tỷ đồng hồi đầu năm.
Theo C03, năm 2014, Công ty Cổ phần Yên Phước do bà Châu Thị Mỹ Linh làm giám đốc được cấp phép khai thác than tại Mỏ than Minh Tiến, ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Trữ lượng được cấp phép khai thác là 8.500 tấn một năm, thời hạn đến năm 2031 với hơn 136.000 tấn.
Sau khi giải phóng xong mặt bằng, từ năm 2018, Công ty Yên Phước bắt đầu khai thác than bằng hình thức lộ thiên. Một năm sau, bà Linh móc nối để hai anh em Giang, Thanh (là người điều hành Công ty Đông Bắc Hải Dương) đứng ra làm đơn vị khai thác than mỏ này. Hàng năm, hai anh em Giang, Thanh phải nộp lại phần trăm theo tỉ lệ khai thác than thực tế cho bà Linh.
Từ khi được cấp phép, mỏ đã khai thác hơn 2,5 triệu tấn than nguyên khai, than cám nghiền từ bã sàng và than xít, nhưng theo báo cáo của chủ mỏ và đơn vị khai thác thì mỗi năm chỉ khai thác 8.500 tấn than theo đúng như giấy phép. Nghĩa là số lượng than khai thác vượt mức cho phép gần 120 lần.
Với hành vi khai thác than lậu, trốn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tài nguyên môi trường, phí bảo vệ môi trường, nhóm Giang, Thanh, Linh và các đồng phạm đã thu lợi bất chính hơn 100 tỷ đồng. Hành vi khai thác vượt trữ lượng tối đa của giấy phép khai thác khoáng sản của các bị can còn gây thiệt hại cho Nhà nước về thuế hàng chục tỷ đồng.
