TerraUSD bỗng chốc 'bay hơi' hơn 10 tỷ USD vốn hóa: Giấc mơ về 1 đồng tiền số stablecoin không cần neo vào USD hay vàng sắp tan vỡ?

Đồng stablecoin điều khiển bằng thuật toán TerraUSD (UST) trong phiên 11/5 đã mất giá tới 50% do các nhà đầu tư bán tháo và chờ đợi những động thái giải cứu từ nhà sáng lập Do Kwon.

Cụ thể vào lúc 10h sáng ngày 11/5 theo giờ London, đồng UST đã rời xa mức mục tiêu neo 1 UST đổi 1 USD xuống chỉ còn 50 cent, qua đó làm bốc hơi hàng tỷ USD vốn hóa thị trường. Tương tự đồng Luna liên kết với UST cũng mất giá tới 83% trong 24 giờ qua.

Trước khi vụ đổ vỡ diễn ra, tổng giá trị vốn hóa của UST vào khoảng 18,4 tỷ USD thì hiện nay chỉ còn khoảng 7,7 tỷ USD.

Tương tự, đồng Luna đã mất giá từ mức đỉnh 120 USD xuống quanh mốc 5 USD chỉ trong 1 tháng, tương đương mức sụt giảm 96% giá trị. Tổng mức vốn hóa của đồng tiền này đã từ 36 tỷ USD xuống chỉ còn hơn 2,7 tỷ USD.

Đến đầu giờ sáng 12/5 theo giờ Việt Nam, đồng TerraUSD đã hồi nhẹ lên 0,7 USD.

Thông thường, những stablecoin là những đồng tiền số được neo vào một tài sản ổn định như vàng hay tiền pháp định (USD, EUR...). Trên thị trường hiện nay có một số đồng như USDT hay USDC đều neo vào đồng USD.

Tuy nhiên UST lại là đồng tiền số có tham vọng loại bỏ tài sản đảm bảo ổn định này nhằm từ bỏ hoàn toàn sự tham gia của ngân hàng, qua đó trở thành tiêu chuẩn cho tỷ giá giao dịch tiền số.

Cụ thể, nền tảng của Terra cho phép đồng UST và Luna chuyển đổi lẫn nhau theo tỷ giá cố định. Nghĩa là dù 1 đồng UST có có giá thế nào trên thị trường thì vẫn đổi được 1 USD giá trị đồng Luna và ngược lại. Nhờ cơ chế này, nhà đầu tư có thể đầu cơ ăn chênh lệch cũng như giữ được mức giá tiêu chuẩn danh nghĩa về lý thuyết.

Theo như quảng cáo, đồng UST sẽ neo được mức tỷ giá danh nghĩa 1 UST đổi 1 USD nhờ cơ chế đốt tiền. Nghĩa là để đổi đồng Luna thì nền tảng Terra sẽ đốt lượng đồng UST tương ứng và ngược lại, qua đó tự điều chỉnh cung cầu.

Ngoài ra, việc giữ tỷ giá danh nghĩa trên nền tảng Terra cũng kích thích các nhà đầu cơ giao dịch nhằm ăn chênh lệch, qua đó giúp cân bằng thị trường để đưa tỷ giá thực về mức tiêu chuẩn danh nghĩa.

Tuy nhiên, việc neo 1 đồng tiền số vào một đồng tiền số khác và ngược lại rồi dùng cơ chế thuật toán để đốt bớt các đồng tiền khi chuyển đổi cũng có rủi ro. Đó là khi cả 2 đồng tiền đều mất giá vì nhà đầu cơ mất niềm tin vào cả 2, khi đó sẽ chẳng có giao dịch cân bằng thị trường vì mọi người đều muốn bán ra chốt lời.

Lừa đảo đa cấp?

Mối quan hệ cung cầu giữa UST và Luna là yếu tố chủ chốt để giữ tỷ giá tiêu chuẩn danh nghĩa 1 UST đổi 1 USD. Tuy nhiên đồng UST đã trồi sụt trong suốt thời gian dài khiến nhà đầu tư mất niềm tin, gây ảnh hưởng đến đồng Luna và ngược lại, trở thành vòng luẩn quẩn khiến cả 2 đồng tiền này mất giá mạnh.

Ngoài ra, nhiều chuyên gia cho rằng Terra của tỷ phú Do Kwon có dấu hiệu lừa đảo đa cấp. Giao thức tiền gửi Anchor trên Terra đã huy động vốn cho đồng Luna với mức lãi suất lên đến 20%/năm, qua đó nâng giá đồng tiền này cũng như người anh em UST.

Thế nhưng dù huy động vốn lớn nhưng tỷ lệ cho vay lại rất ít và phần lớn số tiền lãi trả cho người dùng đến từ chính dự án của Luna, qua đó làm dấy lên nghi ngờ dùng tiền người đầu cơ trước trả cho người sau.

Trên Twitter, nhà đồng sáng lập Do Kwon đã cố gắng trấn an cộng đồng bằng lời cam kết sẽ bơm thêm tiền để cứu Terra nhưng chẳng mấy ai tin khi đà bán tháo càng tăng mạnh.

Trước cú sập, Terra là nền tảng tài chính phi tập trung lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Ethereum.

*Nguồn: Bloomberg

Băng Băng