SỐC: 90% người bỏ qua dấu hiệu này và chỉ phát hiện khi ung thư đã vào giai đoạn muộn
Một cục hạch nhỏ, không đau, không sốt, tưởng chỉ là viêm họng, nhưng lại là lời cảnh báo đầu tiên của căn bệnh giết chết hàng nghìn người mỗi năm: ung thư vòm họng.
Khi cơ thể lên tiếng - những tín hiệu sớm của ung thư vòm họng
Một khối u nhỏ ở vùng cổ tưởng như vô hại đôi khi lại là lời cảnh báo đầu tiên của ung thư vòm họng -căn bệnh ác tính phổ biến nhất trong nhóm ung thư đầu cổ tại châu Á. Theo các bác sĩ chuyên khoa Tai - Mũi - Họng, khoảng 30 - 40% bệnh nhân được phát hiện bệnh khi xuất hiện hạch cổ không rõ nguyên nhân kéo dài trên ba tuần. Đây là dấu hiệu sớm và phổ biến nhất, nhưng thường bị bỏ qua vì không gây đau hoặc khó chịu rõ rệt.
Ung thư vòm họng khởi phát từ vùng niêm mạc phía sau khoang mũi - nơi tập trung nhiều mô bạch huyết, khiến tế bào ung thư dễ di căn đến hạch cổ. Các nghiên cứu tại Đại học Y Hà Nội chỉ ra rằng, ngoài yếu tố di truyền và nhiễm virus Epstein - Barr (EBV), thói quen hút thuốc lá, uống rượu mạnh, ăn thực phẩm ướp muối và thường xuyên tiếp xúc với khói bụi là những tác nhân nguy cơ đáng kể.
Ngoài nổi hạch cổ, một số triệu chứng "ẩn" khác cũng có giá trị cảnh báo: đờm có lẫn máu, nghẹt mũi kéo dài, ù tai hoặc giảm thính lực một bên. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI), khoảng 25% bệnh nhân khởi phát với cảm giác ù tai hoặc nghe kém một bên do khối u chèn ép ống tai giữa. Đờm có máu - thường xuất hiện vào buổi sáng, cũng là dấu hiệu quan trọng nhưng dễ bị nhầm với viêm họng hoặc viêm xoang thông thường.
Khi khối u lan rộng, người bệnh có thể đau đầu một bên, tê mặt, nhìn đôi hoặc liệt lưỡi do khối u chèn vào dây thần kinh sọ. Những triệu chứng này thường báo hiệu bệnh đã ở giai đoạn muộn, cần được điều trị tích cực bằng xạ trị hoặc hóa trị - hai phương pháp chủ lực trong y học hiện nay.
Phòng ngừa và phục hồi - lối sống lành mạnh giúp bảo vệ vòm họng
Điều trị ung thư vòm họng không chỉ là tiêu diệt tế bào ác tính, mà còn là hành trình phục hồi và bảo vệ sức khỏe toàn diện. Các chuyên gia cho rằng phòng bệnh từ sớm bằng lối sống và chế độ dinh dưỡng hợp lý là nền tảng quan trọng nhất.
Theo một nghiên cứu của World Cancer Research Fund (2024), chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa từ rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt và cá biển giúp giảm tới 30% nguy cơ ung thư vùng đầu cổ, bao gồm cả vòm họng. Các thực phẩm chứa vitamin C, E, carotenoid, và polyphenol (có nhiều trong cam quýt, cà rốt, trà xanh, việt quất) được chứng minh giúp trung hòa các gốc tự do và ức chế quá trình viêm mạn tính - hai yếu tố có liên quan mật thiết đến sự hình thành khối u.
Ngược lại, nghiên cứu của International Journal of Cancer cho thấy thói quen ăn nhiều thực phẩm ướp muối, thịt chế biến sẵn và đồ nướng cháy làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng do chứa nitrosamine - hợp chất gây biến đổi DNA tế bào. Các chuyên gia khuyến cáo nên giảm muối, hạn chế đồ ăn lên men mặn, tránh thuốc lá và rượu mạnh, đồng thời duy trì uống đủ nước và giữ vệ sinh mũi họng hằng ngày để giảm kích ứng niêm mạc.
Sau điều trị, người bệnh cần chú trọng tập luyện nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc, thiền, hít thở sâu hoặc yoga để cải thiện tuần hoàn và cân bằng tâm lý. Các liệu pháp phục hồi chức năng như xoa bóp vùng cổ vai gáy, luyện phát âm, chăm sóc tâm lý nhóm cũng được chứng minh giúp nâng cao chất lượng sống.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu phát hiện sớm và tuân thủ điều trị kết hợp với lối sống lành mạnh, tỷ lệ sống thêm 5–10 năm của người mắc ung thư vòm họng có thể đạt 70–80% – con số cho thấy sức mạnh của việc chăm sóc sức khỏe toàn diện.
Tựu chung:
Lắng nghe cơ thể là chìa khóa phòng ngừa ung thư. Một khối u nhỏ ở cổ, đờm lẫn máu hay ù tai kéo dài đều đáng được chú ý. Phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn bảo vệ vòm họng, và chính sự sống của mình.
